इगतपुरी : आदिवासी भागात प्रत्येक सण आणि त्या सणाची परंपरा जोपासली जाते. मात्र काळ कितीही बदलला तरीही परंपरा जोपासली जाते. त्यातच होळी आदीवासींसाठी दिवाळीपेक्षा जास्त आनंद देणारा असतो. त्यामुळे होळी सलग दोन चार दिवस होते. त्यातच होळी आणि धुळवड या सणांमध्ये जसे रंगाशी नाते आहे, तसेच नाते शेणाच्या चाकोल्याशी आहे.

काही वर्षापूर्वी होळी जवळ आली, की घरोघरी शेणाच्या चाकोल्या दिसायच्या. पण आता या चाकोल्या इतिहासजमा तर झाल्या आहेतच, पण नव्या पिढीला हा प्रकार फारसा माहितही नाही. पंचवीस-तीस वर्षांपूर्वीची होळी आणि आजची होळी यात बराच फरक पडला आहे. होळी लाकडांची असली तरीही घरोघरी तयार केलेला शेणाच्या चाकोल्या होळीच्या पूजेच्या वेळी टाकल्या जायचच्या.

हेही वाचा: तुमच्याकडं कागदी स्वरुपातले शेअर आहेत? मग हे वाचाच....

लहान मुले दोन दिवसआधीच या चाकोल्या बनवायचे. त्यांनी बनविलेल्या लहान लहान चाकोल्या माळेत ओवता यावे यासाठी मध्यभागी एक भोकही ठेवले जायचे. त्या पूर्णपणे सुकल्या की त्याची माळ बनवली जायची. आई-बहिणीसोबत लहान मुलं होळीच्या पूजेला जायचे. त्या वेळी या चाकोल्यांच्या माळा होळीत टाकल्या जायच्या. आजही या चाकोल्यांचा वापर पूजेसाठी होतो. शेणापासून चाकोल्या करण्याचा आनंद नव्या पिढीला कळणे कठीण असल्याच्या प्रतिक्रिया ग्रामीण जनतेतून व्यक्त होत आहे.

''आता प्रत्येक सणाला आधुनिकतेचा साज दिला जातो. मात्र आदिवासी भागात आजही काही सणांना पारंपरिकतेशिवाय साजरा केल्यास आनंद मिळत नाही. त्यामुळे आपलेच सण, उत्सव, परंपरा यांची आपणच जाणीव ठेवणे काळाची गरज आहे.'' - अतुल आहिरे, पर्यावरण मंडळ सदस्य, इगतपुरी