नागपूर - जिल्ह्यातील बहुतांश शेती ही कोरडवाहू आहे. शासनाचे अनेक सिंचन प्रकल्प अपूर्ण स्थितीत आहेत. त्यामुळे छोट्या-छोट्या बंधाऱ्यांच्या माधमातून पाण्याची साठवणूक करून सिंचन व्यवस्था निर्माण करण्यावर जिल्हा परिषदेच्या मुख्य कार्यकारी अधिकारी सौम्या शर्मा यांनी भर दिला आहे.

ग्रामीण भागात गावापासून वाहणाऱ्‍या नदी, नाल्यावर सिमेंटची रिकामी पोती, माती, वाळू व दगड यांच्या सहाय्याने पाणी अडविण्यासाठी वनराई बंधारे बांधण्याचा उपक्रम हाती घेतला. जिल्हा परिषदेने २०२३ मध्ये १३ तालुक्यात ८८६ वनराई बंधारे बांधून ३१०१ टीएमसी पाणी अडविले. यातून ४५९ हेक्टर क्षेत्रात सिंचन क्षमता तयार झाली. त्यामुळे शेतकऱ्‍यांना मोठा फायदा होणार आहे.

जिल्हा परिषदेच्या जलसंधारण विभागामार्फत १३ तालुक्यांमध्ये पंचायत समिती व ग्रामपंचायत स्तरावरील अधिकारी, कर्मचारी तसेच ग्रामपंचायत स्तरावर लोकसहभागातून नदी, नाल्यांवर वनराई बंधारा बांधण्याचे नियोजन करण्यात आले. ३१ ऑक्टोबर २०२३ पर्यंत ३ हजार वनराई बंधाऱ्‍यांचे उद्दिष्ट ठरविण्यात आले होते.

त्यापैकी ८८६ बंधाऱ्‍याचे बांधकाम पूर्ण झाले. सिमेंटच्या रिकाम्या पिशव्यांमध्ये माती, मुरूम व रेती भरून नदी नाल्यांमध्ये आडवे-उभे रचण्यात आले. पावसाळ्यात पाणी अडविण्यासाठी याची मोठी मदत होणार आहे. या बंधाऱ्यांची उंची ०.७० मीटर असून एका वनराई बंधाऱ्‍यातून ३.५० टीएमसी पाणी अडविण्यास मदत होणार आहे.

२०२३ मध्ये संपूर्ण जिल्ह्यात ८८६ बंधारे बांधण्यात आले. यातून ४५९ हेक्टरवर सिंचन होणार असून ३१०१ टीएमसी अतिरिक्त पाणीसाठा साठविण्यास मदत होणार आहे. याचा फायदा आजूबाजूच्या शेतकऱ्‍यांना होणार असून विहिरीतील पाण्याची पातळी वाढून पाण्याचे पुनर्भरण होणार आहे.