नागपूर : देशातील महाविद्यालयांमधील व्यावसायिक अभ्यासक्रमाला उतरती कळा लागली आहे. गेल्या चार वर्षांत विद्यार्थी नसल्याने एक हजार २८९ महाविद्यालय बंद झाले आहेत. परिणामी, चार वर्षांत सर्वच व्यावसायिक अभ्यासक्रमामधील चार लाख १२ हजार ८८१ विद्यार्थी घटल्याची धक्कादायक माहिती पुढे आली. या महाविद्यालयातील शिक्षकांवर बेरोजगारीची कुऱ्हाड कोसळली आहे.
आर्थिक मंदीमुळे देशात नोकरी मिळण्याचे प्रमाण बरेच कमी झाले आहे. यावर्षी बेरोजगारीचा दर ४९ टक्क्यांवर आला आहे. याचे कारण औद्योगिक विकास साधण्यात केंद्र सरकारला अपयश आले आहे. यातूनच व्यावसायिक अभ्यासक्रमाकडे विद्यार्थ्यांनी पाठ फिरविली आहे. त्यामुळे महाविद्यालयांमध्ये रिक्त जागांचे प्रमाण वाढले आहे. यातून महाविद्यालयांनी गेल्या काही वर्षात जागा कमी करण्यासाठी अखिल भारतीय तंत्रशिक्षण परिषदेकडे प्रस्ताव सादर केले.
याशिवाय काही महाविद्यालयांनी अभ्यासक्रमासह महाविद्यालये बंद करण्याचेही प्रस्ताव दिले. यात प्रामुख्याने अभियांत्रिकी महाविद्यालये आणि त्यांच्या अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे. चार वर्षात अभियांत्रिकीचे ४ लाख ३ हजार ६५८ विद्यार्थी घटले आहेत. याबाबतच्या आकडेवारीकडे नजर टाकली असता, २०१७-१८ या वर्षी ३५ लाख ५१ हजार ९५२ विद्यार्थ्यांची नोंदणी करण्यात आली होती. याउलट २०२०-२१ या वर्षी व्यावसायिक अभ्यासक्रमात ३१ लाख ३९ हजार १३९ विद्यार्थ्यांची नोंदणी करण्यात आली. त्यामुळे ही घट ४ लाख १२ हजार ८८१ एवढी आहे.
देशात चार वर्षांपूर्वी कौशल्य विकास मंत्रालयाची स्थापना करून विद्यार्थ्यांना रोजगारक्षम करण्याच्या दृष्टीने नवनव्या अभ्यासक्रमाची निर्मिती करण्याचे ठरले. मात्र, आजही कौशल्य विकास अभ्यासक्रम महाविद्यालयांमध्ये दिसून येत नाही. ज्या महाविद्यालयात असे अभ्यासक्रम घेण्यात आले. त्याला विद्यार्थ्यांचा प्रतिसाद मिळालाच नसल्याने त्याचा फज्जा उडाल्याचे दिसून येते.
वर्ष - विद्यार्थी - महाविद्यालये
| २०१७-१८ | ३५,५१,९५७ | १०, ३९८ |
| २०१८-१९ | ३३,९२,५२१ | १०,४२३ |
| २०१९-२० | ३२,८४,६२८ | १०,९८९ |
| २०२०-२१ | ३१,३९,१३९ | ९,७०० |
कौशल्य विकासाच्या नावावर केवळ कार्यक्रम
व्यावसायिक अभ्यासक्रमात आवश्यक असलेली इको-सिस्टिम निर्माण होऊ न शकल्याने व्यावसायिक अभ्यासक्रमांच्या जागा आणि विद्यार्थी दोन्ही घटले आहेत. कौशल्य विकासाच्या नावावर केवळ कार्यक्रम सुरू असल्याचे दिसून येते.
- डॉ. सुजित म्हैत्रे,
प्राचार्य, बिंझाणी महाविद्यालय
संपादन - नीलेश डाखोरे
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.