अमरावती : महापालिकेच्या जन्म-मृत्यू विभागात दलालांचा सुळसुळाट वाढला  आहे. नियमाने नावांमध्ये बदल करणे अशक्‍य असताना या विभागात मात्र ते सहज शक्‍य  आहे. काही पैशांच्या बदल्यात नावात बदल करण्यात आल्याची शेकडो प्रकरणे समोर आली  असतानाही आरोग्य अधिकाऱ्यांचे मात्र दुर्लक्ष होऊ लागले आहे. कोरोना संक्रमणाच्या  पार्श्‍वभूमीवर सध्या ते व्यस्त असले, तरी या गंभीर प्रकरणाकडे त्यांचे व आयुक्तांचे लक्ष  वेधल्या जाणे अत्यंत गरजेचे आहे.

जन्म-मृत्यूच्या दाखल्यावरील नाव बदलणे हा कायद्याने गंभीर गुन्हा आहे. नियमाने असा  बदल करता येत नाही. केवळ व्याकरणाच्या अनुषंगाने काही दुरुस्ती असल्यास ती करता  येते. त्यासाठी कायदेशीर प्रक्रियेतून जावे लागते. महापालिकेच्या जन्म व मृत्यू विभागांत  मात्र कायद्याच्या चौकटीत राहून काम करण्याची गरज नाही. दलालांकडे काही पैसे  मोजल्यास ते सहज शक्‍य आहे. अशी काही प्रकरणे समोर आली आहेत.

१६ जून २०२० ला या विभागातून दिल्या गेलेल्या जन्माच्या दाखल्यात 'अनुराधा' हे नाव  'नगमा' असे बदलण्यात आले. नाव बदलण्यासाठी नोटरीचा आधार घेण्यात आल्याचे  दर्शविण्यात आले असले, तरी ते ऊर्फ असे दर्शविणे अपेक्षित होते. अ. करीम बेग हे नाव  अहमद कलीम बेग असे करून करीमऐवजी कलीम असा बदल करण्यात आला. राजीव हे  नाव राजेंद्र करण्यात आले. कबीरचे कदीर, तर अनिरुद्धचे चक्क अनिल करण्यात आले.  अशा प्रकारचे शेकडो दाखले या विभागातून देण्यात आले आहेत.

नव्याने जन्मास आलेल्या बाळांची नोंद प्रसृती झालेल्या दवाखान्यातील डिस्चार्ज कार्डहून  किंवा दवाखान्यातून देण्यात आलेल्या पत्राहून केल्या जाते. या विभागात मात्र साध्या  अर्जाहून दाखला दिला जातो, असाही प्रकार सर्रास सुरू आहे.

प्रतिज्ञापत्र दिल्यास नावातील चूक दुरुस्त करण्याची तरतूद आहे. यामध्येही केवळ काना,  मात्रा, ऱ्हस्व, दीर्घ अशा दुरुस्त्या केल्या जाऊ शकतात. संपूर्ण नाव बदलण्याची तरतूद  नाही. या नियमांना धाब्याबर बसवून आधार कार्ड, नोटरी अशांचा आधार घेऊन नावे  बदलण्यात आली आहेत.

वाचा :- "आई प्लीज... तो बलात्कार नव्हे... प्रेम आहे आमचे' 

आरोग्य विभागाच्या अखत्यारित जन्म- मृत्यू विभागातून दलालांच्या साहाय्याने मात्र चक्क  नावे बदलण्यात आली आहेत. यावर कुणाचाही अंकुश नाही. त्याकडे दुर्लक्ष आहे. याचा  लाभ दाखले देणाऱ्यांनी उचलत काही पैशांच्या बदल्यात नावे बदलून दाखले देण्याचा गंभीर  प्रकार सुरू आहे.
 

मूळ दाखल्यावरील नावात बदल करता येत नाही. केवळ व्याकरणातील चुका झाल्या  असल्यास त्या दुरुस्त करता येतात. चक्क नावातच बदल केला जात असेल, तर हा प्रकार  गंभीर आहे. या प्रकाराची दखल घेण्यात आली असून, चौकशी करण्यात येऊन दोषी  आढळणाऱ्यांविरुद्ध कारवाई करण्यात येईल. 
प्रशांत रोडे,
मनपा आयुक्त, अमरावती.