Nuclear Winter Theory : न्यूक्लियर विंटर थिअरी म्हणजे काय? जगावर अणुहल्ले झाले तर संपूर्ण पृथ्वी अंधारात बुडून जाईल आणि कडकडीत हिवाळा पडले

Nuclear Winter Theory : अमेरिकेने हिरोशिमावर बॉम्ब टाकल्यानंतर जगात आतापर्यंत एकच अणुहल्ला झाला आहे. त्या आधारे केलेल्या संशोधनात 1982 मध्ये न्यूक्लियर विंटर थिअरी समोर आली. शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की जर आज अणुयुद्ध झालं तर त्याचे परिणाम पूर्वीपेक्षा अधिक विनाशकारी असतील.

रशिया आणि युक्रेनमध्ये सुरू असलेल्या युद्धादरम्यान जगात अणुयुद्धाचा धोका वाढला आहे. अलीकडेच रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी घोषणा केली होती की अण्वस्त्रांची पहिली खेप बेलारूसमध्ये पोहोचली आहे. हे देखील भयानक आहे कारण युक्रेन युद्धाच्या सुरुवातीपासूनच रशियाचे अध्यक्ष पुतिन अण्वस्त्र वापरण्याची धमकी देत होते. रशियाची ही अण्वस्त्रे युक्रेनच्या सीमेजवळ बेलारूसमध्ये तैनात करण्यात आली आहेत, इथून लिथुआनिया आणि पोलंडसारखे नाटो देशही रशियाच्या जवळ आहेत.

1945 मध्ये अमेरिकेने हिरोशिमावर बॉम्ब टाकल्यानंतर जगात आतापर्यंत एकच अणुहल्ला झाला आहे. हा हल्ला इतका विनाशकारी होता की काही मिनिटांतच अंदाजे 80 हजार लोक मारले गेले. या संपूर्ण हल्ल्यात मृतांची संख्या अंदाजे 1.40 लाख होती. आजच्या दृष्टीकोनातून पाहिले तर अणुहल्ला झाला तर काय होईल? शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की यावेळी हा हल्ला पूर्वीपेक्षा अधिक वेगवान आणि विनाशकारी असेल, ज्यामध्ये काही मिनिटांत लाखो लोकांचा मृत्यू होऊ शकतो. या न्यूक्लियर विंटर म्हणजेच हिवाळाही येईल, ज्याचा परिणाम भावी पिढ्यांवरही होईल.

न्यूक्लियर विंटर सिद्धांत काय आहे

पॉल क्रुत्झेन आणि जॉन बिर्क्स या शास्त्रज्ञांनी हिरोशिमावरील अणुबॉम्ब हल्ल्याच्या परिणामावर संशोधन केले. 1982 मध्ये प्रकाशित झालेल्या एनव्हायर्नमेंट आफ्टर न्यूक्लियर वॉर या पुस्तकात शास्त्रज्ञांनी लिहिले होते की, जर कधी अणुयुद्ध झाले तर त्यातून इतका धूर निर्माण होईल की सूर्यप्रकाश पृथ्वीवर येणे थांबेल. त्यामुळे पृथ्वीचे तापमान हळूहळू वाढत जाईल आणि जीवनचक्रावर परिणाम होईल. या सिद्धांताला न्यूक्लियर विंटर थिअरी असे म्हणतात.

जेव्हा पृथ्वी अंधारात बुडेल तेव्हा काय होईल?

शास्त्रज्ञांनी न्यूक्लियर विंटर थिअरीची पुष्टी करण्यासाठी एक मॉडेल देखील सादर केले. अणुयुद्धानंतर जर तापमान 10 अंश सेल्सिअसने कमी झाले तर झाडं सुकायला लागतील कारण त्यांना सूर्यप्रकाश मिळणार नाही. शेतीच्या कामात अडथळे येतील. धान्य उत्पन्न होणार नाही, शेतं सुकतील आणि जग उपासमारीच्या दिशेने जाईल.

पृथ्वीची संपूर्ण व्यवस्था बिघडेल

आजच्या काळात अणुयुद्ध झाले तर ते पूर्वीपेक्षा कितीतरी पटीने अधिक विनाश होईल. यामुळे आण्विक हिवाळा येईल. समुद्राचे तापमान कमी होईल. इंटरनॅशनल कॅम्पेन टू अबोलिश न्यूक्लियर वेपन्स म्हणजेच ICAN च्या अहवालानुसार लाखो लोकांचा मृत्यू होईल. पृथ्वीची संपूर्ण व्यवस्था बिघडेल. जर ICAN वर विश्वास ठेवायचा असेल तर हिरोशिमावर टाकलेल्या बॉम्बइतका मोठा बॉम्ब. त्या आकाराचे 100 बॉम्ब संपूर्ण जगावर टाकले तर पृथ्वीची संपूर्ण व्यवस्था नष्ट होईल. ICAN च्या अहवालानुसार, जर अणुयुद्ध झाले तर असे होऊ शकते की पृथ्वीवरील 10 ठिकाणी सूर्यप्रकाश पोहोचणार नाही.

आण्विक महायुद्ध झाले तर काय होईल?

अमेरिकेच्या प्रिन्स्टन विद्यापीठाच्या संशोधकांनी नुकतेच एक व्हिज्युअल मॉडेल प्रसिद्ध केले होते. यामध्ये रशिया आणि युक्रेनमध्ये सुरू असलेल्या युद्धात एक काल्पनिक आण्विक युद्ध दाखवण्यात आले होते. या युद्धाचे रूपांतर अमेरिका आणि रशिया यांच्यातील अणुयुद्धात कसे झाले ते दाखवले. त्यात बांधलेली अटकळ इतकी विध्वंसक होती की त्याचा विचार केल्यावरच आत्मा थरथर कापतो. या मॉडेलनुसार, जर अमेरिका आणि रशियामध्ये अणुयुद्ध झाले तर काही मिनिटांतच सुमारे 31 लाख लोक मारले जातील. इतर देशांचाही समावेश केल्यास ही संख्या 90 दशलक्ष होईल