HMT watch History : नेहरूंसाठी घड्याळ तयार करून सुरवात दमदार केली; मग HMT डबघाईला कसं आलं?

HMT watch Company History : परदेशातील एका कार्यक्रमात देशाचे पंतप्रधान पंडीत जवाहरलाल नेहरू यांना स्विस घड्याळ भेट देण्यात आले होते, तेव्हा त्यांना असेच घड्याळ भारतात बनवता येईल का असा प्रश्न पडला होता.

वरवर पाहता, या विचाराला कुरघोडी करण्यात आली होती परंतु दंतकथा अशी आहे की भारताने नंतर तंत्रज्ञान मिळविण्यासाठी जपानच्या सेकोशी संपर्क साधला.हे देखील निष्पन्न होऊ शकले नाही.

एचएमटीने 1961 मध्ये जपानमधील मेसर्स सिटीझन वॉच कंपनीच्या सहकार्याने बंगळुरू येथे घड्याळ निर्मिती युनिटची स्थापना केली. येथे उत्पादित यांत्रिक (हात जखमेच्या) मनगट घड्याळांची पहिली तुकडी भारताचे तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी जारी केली.

Citizen ने भारतासोबत येण्यास सहमती दर्शवली. त्यांनी त्यांचे तंत्रज्ञान सामायिक केले आणि भारतीय तंत्रज्ञांना संबंधित प्रशिक्षण आणि कारागिरी शिकवली. 1961 मध्ये बंगळुरूमधील एचएमटी घड्याळ निर्मिती युनिटची स्थापना झाली. हिंदुस्तान मेकॅनिकल टूल्स कंपनीची स्थापना 1953 मध्ये करण्यात आली होती. (Technology)

हिंदुस्तान मेकॅनिकल टूल्स घड्याळांमागची एक लोकप्रिय कथा अशी आहे की जेव्हा पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांना स्विस घड्याळ भेट देण्यात आले होते, तेव्हा त्यांना असेच घड्याळ भारतात बनवता येईल का असा प्रश्न पडला होता.

वरवर पाहता, या विचाराला कुरघोडी करण्यात आली होती परंतु दंतकथा अशी आहे की भारताने नंतर तंत्रज्ञान मिळविण्यासाठी जपानच्या सेकोशी संपर्क साधला.हे देखील निष्पन्न होऊ शकले नाही.

एचएमटी घड्याळांची निर्मिती भारतात १९६१ मध्ये सुरू झाली. एचएमटी कंपनी मशीन टूल्स निर्मितीसाठी ओळखली जाते, परंतु घड्याळांच्या निर्मितीतही ही कंपनी मोठी कंपनी म्हणून उदयास आली आणि वर्षानुवर्षे आपले वर्चस्व कायम ठेवले.

भारत सरकारने एचएमटी कंपनीची निर्मिती केली. त्याचा उद्देश देशातील मशीन टूल्स उत्पादनाच्या क्षेत्रात स्वायत्ततेला चालना देणे हा होता.

एचएमटीने भारतीय बाजारपेठेत आपले वेगळे स्थान निर्माण केले आहे आणि हा एक प्रसिद्ध घड्याळ ब्रँड आहे. एचएमटीची घड्याळे लालित्यपूर्णतेचे प्रतीक मानली जात होती, त्यामुळे ती परिधान करणे ही प्रत्येकासाठी अभिमानाची बाब होती.

मात्र, देशात तयार होणारी एचएमटी घड्याळे बाजारातून पूर्णपणे गायब झाली. आजही एचएमटी घड्याळांचे नाव लोकांच्या जिभेवर आहे, पण एचएमटी घड्याळे आपले वर्चस्व का टिकवू शकली नाहीत, हा प्रश्न अजूनही कायम आहे.

HMT घड्याळाची वैशिष्ट्ये

भारतीय उत्पादन: एचएमटी घड्याळे भारतात तयार केली गेली आहेत आणि म्हणूनच ही भारतातील स्थानिक कंपन्यांपैकी एक आहे. भारतातील लोक त्यांच्या देशांतर्गत कंपन्यांना पाठिंबा देण्यासाठी उत्सुक आहेत आणि एचएमटी घड्याळे या बाबतीत खूप लोकप्रिय आहेत.

उच्च गुणवत्ता: एचएमटी घड्याळांची उच्च गुणवत्ता देखील त्याच्या लोकप्रियतेत एक मोठा घटक आहे. एचएमटी घड्याळांमध्ये स्पष्ट डिझाइन, संख्यात्मक डिस्प्ले, नियमित देखभाल इत्यादी उच्च गुणवत्तेचे उपयुक्त घटक समाविष्ट आहेत.

किंमत : एचएमटी घड्याळांची किंमतही एखाद्याच्या बजेटमध्ये सहज बसते आणि म्हणूनच मोठ्या संख्येने लोक ते विकत घेत असत आणि लोकांमध्ये त्यांच्यासाठी प्रचंड क्रेझ होती.

नेहरूंसाठी बनवले जनचा वॉच

एचएमटी ऑडिओचे उत्पादन जपानच्या सिटिझन वॉच कंपनीसोबत १९६१ साली सुरू झाले. कंपनीचे पहिले घड्याळ तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्यासाठी डिझाइन करण्यात आले होते, ज्यांचे नाव जनता वॉच होते. एचएमटी घड्याळे परिधान करणे ही अभिमानाची बाब मानली जात होती.

मात्र, एक काळ असा होता की एचएमटी कंपनीची अवस्था इतकी बिकट झाली होती की घड्याळे विकण्यात सर्वांचाच घाम फुटला होता.

टाटा कंपनीपुढे MHT धुळीस मिळाली

जसजसा काळ जात गेला तसतसे भारतात इतर स्मार्ट वॉच निर्माते सुरू झाले, तसेच टाटानेही आपला टायटन स्मार्ट वॉच ब्रँड सुरू केला आणि एचएमटी घड्याळांशी स्पर्धा करण्यास सुरवात केली.

अशा तऱ्हेने इतर कंपन्यांच्या स्पर्धेत एचएमटी हळूहळू कोसळू लागला आणि शेवटी कंपनीची अवस्था इतकी बिकट झाली की एचएमटी घड्याळे विकली गेली नाहीत.

एकेकाळी एचएमटी घड्याळे लक्झरीचे प्रतीक मानली जात होती, परंतु कालांतराने ती जुनी घड्याळे मानली जाऊ लागली आणि हळूहळू त्यांची विक्री खालच्या पातळीवर आली.