Banking Crisis : जग पुन्हा 2008 च्या आर्थिक मंदीच्या दिशेने? अमेरिकेची आणखी एक बँक दिवाळखोरीत

Silicon Valley Bank Collapses : अमेरिकेतील मोठी बँक सिलिकॉन व्हॅली दिवाळखोरीत निघाली आहे. सिलिकॉन व्हॅली बँक (SVB) तिच्या नियामकांनी बंद केली आहे. बँकेची मालमत्ता जप्त करण्यात आली आहे.

फेडरल डिपॉझिट इन्शुरन्स कॉर्पोरेशन (FDIC) ने ही माहिती दिली आहे. बँक बंद झाल्यानंतर अमेरिका पुन्हा एकदा बँकिंग संकटाच्या उंबरठ्यावर उभी आहे. बँक ऑफ अमेरिका पुन्हा एकदा गंभीर आर्थिक संकटात सापडली आहे.

अमेरिकेची बँक दिवाळखोरीत निघाली, त्याचा परिणाम जगभर दिसून येत आहे :

अमेरिकेची ही बँक बंद झाल्याच्या बातमीचा परिणाम जगभरातील देशांवर दिसून येत आहे. ही बातमी आल्यानंतर बँकिंग क्षेत्रातील बेंचमार्क स्टॉक इंडेक्स अचानक 8.1% ने घसरला. (Silicon Valley Bank Collapses, Biggest Banking Failure Since 2008)

ही घसरण गेल्या तीन वर्षांतील सर्वात मोठी घसरण आहे. त्याचा परिणाम भारतीय शेअर बाजारावरही झाला आहे. भारतीय शेअर बाजार शुक्रवारी लाल चिन्हासह बंद झाला. अमेरिकेची ही बँक बंद झाल्यानंतर सर्वत्र गोंधळाचे वातावरण पाहायला मिळत आहे.

बँक दिवाळखोरीच्या वृत्तामुळे जगभरातील बाजारपेठांमध्ये पुढील काही दिवस नकारात्मक भावना कायम राहू शकते. भारतीय बाजारपेठही यापासून दूर नाही. त्याचवेळी पुन्हा एकदा जगावर मंदीचा धोका निर्माण झाला आहे.

बँकेची आर्थिक स्थिती लक्षात घेऊन ती बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. कॅलिफोर्निया डिपार्टमेंट ऑफ फायनान्शियल प्रोटेक्शन अँड इनोव्हेशनने ते बंद करण्याचे आदेश दिले.

त्याचबरोबर सिलिकॉन व्हॅली बँकेच्या ग्राहकांच्या ठेवींचे रक्षण करण्याची जबाबदारी FDIC वर सोपवण्यात आली आहे. सिलिकॉन व्हॅली बँक ही अमेरिकेतील 16वी सर्वात मोठी बँक आहे, ज्याची संपत्ती 210 बिलियन डॉलरपेक्षा जास्त आहे.

अमेरिकेतील अनेक शहरांमध्ये त्याच्या शाखा आहेत. एवढ्या मोठ्या बँकेचे काय झाले की ती बंद पडली, असा प्रश्न तुम्हाला पडला असेल. किंबहुना व्याज वाढल्याने बँकेची स्थिती खालावत राहिली. सिलिकॉन व्हॅली बँक टेक कंपन्या आणि नवीन उपक्रमांना आर्थिक सहाय्य पुरवते.

बँकेचा सुमारे 44 टक्के व्यवसाय टेक आणि हेल्थकेअर कंपन्यांकडे आहे. यूएस फेडरल रिझर्व्हने व्याजदरात सातत्याने वाढ केल्याने या क्षेत्रांवर विपरीत परिणाम झाला आहे.

सिलिकॉन व्हॅली बँकेच्या व्यवसायावर नकारात्मक परिणाम झालेल्या या क्षेत्रांमधील गुंतवणूकदारांचाही रस कमी झाला आहे. बँकेने ज्या कंपन्यांना कर्ज दिले होते त्यांनी कर्ज परत केले नाही, त्यामुळे बँकेच्या आर्थिक आरोग्यावर परिणाम झाला.

सिलिकॉन व्हॅली बँक बंद झाल्यानंतर लोकांना 2008 ची आठवण येऊ लागली आहे. लेहमन ब्रदर्स या बँकिंग फर्ममुळे 2008 मध्ये अमेरिकेला सर्वात मोठ्या बँकिंग संकटातून जावे लागले. केवळ अमेरिकाच नाही तर संपूर्ण जगच मंदीच्या गर्तेत सापडले होते.

खरे तर लेहमन ब्रदर्ससह अमेरिकेतील सर्व बँकांनी त्या काळात भरपूर कर्जे वाटली होती. 2001 ते 2006 या काळात अमेरिकन रिअल इस्टेट कंपन्यांना मोठी कर्जे देण्यात आली. ते परत कसे येतील याचा विचार न करता कर्जे दिली गेली.

त्यावेळी अमेरिकन रिअल इस्टेट मार्केट शिखरावर होते. बँकांनीही नफा कमावला आणि कंपन्यांना त्यांच्या मालमत्तेपेक्षा जास्त कर्ज दिले. मात्र या क्षेत्रात मंदी असताना बँकांच्या अडचणी वाढल्या. कंपन्या डबघाईला येऊ लागल्या आणि बँकांची कर्जे बुडू लागली.

2008 मध्ये लेहमन ब्रदर्सने स्वतःला दिवाळखोर घोषित केले. त्यानंतर अमेरिकेसह जगभरात मंदी सुरू झाली.