नागपूर : फ्लॅट पाय... याला वैद्यकीयदृष्ट्य़ा पेस प्लानस म्हटले जाते. विकसनशील बाळ आणि लहान मुलांमध्ये सपाट पाय सामान्य मानले जातात. आनुवंशिक पूर्वस्थिती, लठ्ठपणा आणि असमर्थित पादत्राणे वापरणे हे सर्व सपाट पायांना कारणीभूत ठरत आहे. अमेरिकेतील जवळजवळ २५ टक्के लोकांमध्ये हे घडते. सर्वसाधारणपणे सपाट पाय प्रौढांमध्ये कोणतेही नकारात्मक लक्षणे किंवा गुंतागुंत निर्माण करत नाहीत. परंतु, काही लोकांसाठी सपाट पायांमुळे त्रास उद्भवतो. यामुळे चालण्याची क्षमता मर्यादित होते. म्हणून काळजी घेणे खूप महत्त्वाचे आहे.
फ्लॅट पाय ही परिस्थिती केवळ मुलांमध्येच नाही तर मोठ्यांमध्येही दिसून येते. अधिक शारीरिक क्रिया केल्याने होणारी दुखापत देखील सपाट पायांची समस्या निर्माण करू शकते. आनुवंशिक डिसऑर्डरमुळे बऱ्याच वेळा हा रोग देखील होतो. गर्भवतींना सपाट पायांच्या समस्येचा धोका असतो.
या समस्येमध्ये कोणतीही वेदना होत नाही. परंतु, बऱ्याच काळापर्यंत दुर्लक्ष केल्यास गुडघे, कंबर, पाय आणि तळवे सूजण्याची तक्रार होऊ शकते. यामुळे तणाव देखील वाढतो. ज्यांचे पाय सपाट असते त्यांना सैन्यात प्रवेश दिला जात नाही. म्हणूनच जेव्हा वेळ असेल तेव्हाच त्यावर उपचार केले पाहिजेत. फ्लॅट पायांवर फक्त घरीच राहून उपचार करता येतात.
मधुमेह हे एक मुख्य कारण आहे. मधुमेहाचा थेट परिणाम मज्जासंस्थेवर होतो. ज्याचा परिणाम बहुतेक वेळा पायांवर होतो. म्हणूनच मधुमेहाच्या रुग्णांना सपाट पाय होण्याची शक्यता जास्त असते.
फ्लॅट पायांची समस्या पालकांकडून मुलांमध्ये हस्तांतरित होऊ शकते. हा रोग जीन्स असलेल्या मुलांमध्ये देखील होऊ शकतो. जर एखाद्या कुटुंबात सपाट पायांची समस्या नेहमीच चालू असेल तर पुढच्या पिढीमध्येही सपाट पायांची समस्या स्वाभाविक आहे.
पायात दुखापत झाल्यामुळे तळव्यात त्रास होऊ शकतो. जास्त व्यायाम, धावणे किंवा उडी मारल्याने सपाट पायाची समस्या होऊ शकते. तेव्हा खेळताना किंवा व्यायाम करताना इजा होणार नाही याची काळजी घ्या.
ऑस्टियोआर्थराइटिस हा संयुक्त वेदना कारक आजार आहे. संधिवाताचाच हा प्रकार आहे. यामुळे पायांच्या अस्थिबंधात विकृती वाढते आणि स्थिरता सैल होते. परिणामी सपाट पायांचा त्रास होऊ शकतो.
लठ्ठपणा देखील पाय सपाट करू शकतो. शरीराचे सर्व वजन आपल्या तळांवर असते. अशा परिस्थितीत तळवे वजनदार शरीरावर ओझे वाहणे कठीण होते आणि बऱ्याच समस्यांना जन्म देते. त्यातील एक सपाट पाय आहे. जास्त वजनामुळे पाय दाबले जातात आणि तळवे हळूहळू सपाट होऊ लागतात.
असे ओळखा लक्षण
सपाट पाय दुरुस्त करण्याचा एक मार्ग म्हणजे सपाट पायांची पुनर्निर्माण. हा शस्त्रक्रियेचा एक प्रकार आहे. याद्वारे तळव्यांना एक नवीन आकार देतो. या शस्त्रक्रियेमुळे सपाट पायांवर कायमस्वरूपी उपचार होतात. परंतु, त्याच्या दुष्परिणामांमध्ये रक्त गठ्ठ होणे आणि
खराब होण्याची शक्यता असते.
घरी योग करून तुम्ही सपाट पाय देखील बरे करू शकता. वीरसन, त्रिकोणासन आदी योगासनांसह अनेक योगासन आहेत. नियमितपणे सराव केल्यास आपण या समस्येपासून मुक्त होऊ शकता.
फिजिओ थेरपी हा शरीराचा सर्व विकार दूर करण्यासाठी उपयुक्त पर्याय आहे. या उपचाराद्वारे आपण तलवारींमध्ये कमानी देखील तयार करू शकता. डॉक्टरांनी सांगितलेल्या काही व्यायाम आणि फिजिओ थेरपीच्या मदतीने आपण सपाट पायांची समस्या मुळापासून सोडवू शकता.
सपाट पाय दुरुस्त करण्यासाठी व्यायाम करणे आवश्यक आहे. डॉक्टरांनी दिलेली औषधे आणि इंजेक्शन देखील घेऊ शकता. या समस्येमध्ये स्ट्रेचिंग खूप फायदेशीर ठरू शकते. कारण, यामुळे आणि तळ पायांमध्ये ताण वाढतो.
लठ्ठपणा फ्लॅट पायांच्या संवर्धनास हातभार लावतो. अशा परिस्थितीत आपण आपल्या शरीराची पूर्ण काळजी घ्यावी आणि तळव्यांवर ताण पडू नये म्हणून वजन नियंत्रित केले पाहिजे. वजनावर नियंत्रण ठेवल्याने पायाच्या तळांवर भार कमी करून पाय आराम होतो.
संकलन व संपादन - नीलेश डाखोरे
(ही बातमी संशोधकांनी केलेल्या वैद्यकीय संशोधनावर तसेच तज्ज्ञांच्या मतांवर आधारित आहे. या मतांशी 'सकाळ ऑनलाइन'चा कोणताही संबंध नाही. त्यामुळे कोणतेही वैद्यकीय उपचार करण्यापूर्वी आरोग्यतज्ज्ञ आणि डॉक्टरांशी योग्य तो सल्लामसलत करणे आवश्यक आहे.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.