How To Manage Asthma Naturally At Home: दरवर्षी ‘ग्लोबल इनिशिएटिव्ह फॉर अस्थमा’ (GINA) या संस्थेमार्फत जागतिक दमा दिन साजरा केला जातो. मे महिन्याच्या पहिल्या मंगळवारी हा दिवस साजरा केला जातो. दमा या श्वसनविकारसंबंधी जनजागृती करणे आणि दम्याच्या रुग्णांसाठी चांगली उपचारपद्धती उपलब्ध करून देणे, हा या दिवसाचा उद्देश असतो. ‘Make Inhaled Treatments Accessible for ALL’ म्हणजेच सर्वांसाठी इनहेल्ड उपचार सुलभ करणे, ही यावर्षीची जागतिक दमा दिनाची थीम आहे.
आपल्या श्वास घेण्याच्या संस्थेशी संबंधित दीर्घकालीन आजार म्हणजे दमा. यामध्ये श्वास नलिकेत सूज येते, त्या आकुंचन पावतात आणि त्यामुळे श्वास घेणे कठीण होते. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) आकडेवारीनुसार जगभरात सुमारे २३५ दशलक्ष लोक दम्याने ग्रस्त आहेत. याच पार्श्वभूमीवर दरवर्षी मे महिन्याच्या पहिल्या मंगळवारी जागतिक दमा दिन साजरा केला जातो. यामागील उद्देश म्हणजे दम्याबाबत जनजागृती करणे आणि या आजाराने प्रभावित असलेल्या व्यक्तींना मदत करणे.v
दमा केवळ एका कारणामुळे होत नाही. हा अनेक घटकांवर अवलंबून असतो. यामध्ये अनुवंशिकता आणि पर्यावरणीय घटकांचा समावेश होतो. ज्यांच्या कुटुंबात आधीपासून दम्याचे रुग्ण आहेत, त्यांना दम्याचा धोका अधिक असतो. याशिवाय खालील घटकांमुळेही दमा होऊ शकतो:
- तंबाखूचा धूर
- वायू प्रदूषण
- घरातील धूळीचे कण (डस्ट माइट्स)
- परागकण (पोलन)
शहरी भागांमध्ये दमा झाल्याचे प्रमाण गेल्या काही वर्षांत वाढलेले दिसून येते.
- श्वास घ्यायला त्रास होणे
- श्वास घेताना घरघर (व्हीजिंग) ऐकू येणे
- सतत खोकला (विशेषतः रात्री किंवा सकाळी)
- छातीत जडपणा किंवा दडपण जाणवणे
दमा हा आजार बरा करता येत नसला तरी योग्य उपचार घेतल्यास त्याचे नियंत्रण ठेवता येते. उपचारांचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे लक्षणे आटोक्यात ठेवणे, फुफ्फुसांची कार्यक्षमता वाढवणे आणि दम्याच्या झटक्यांची शक्यता कमी करणे. उपचारांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
इनहेलर्स (श्वसनयंत्र)
दमा नियंत्रित करण्यासाठी सर्वात सामान्य उपचार म्हणजे इनहेलर. दोन प्रकारचे इनहेलर्स असतात –
रिलिव्हर इनहेलर – दम्याचा झटका येताच त्वरित आराम देतो
कंट्रोलर इनहेलर – दररोज वापरासाठी, लक्षणे कमी करण्यासाठी
गोळ्या व औषधे
काही रुग्णांना श्वासनलिकांची सूज कमी करण्यासाठी आणि श्वास मार्ग मोकळा करण्यासाठी तोंडावाटे घेण्याची औषधे दिली जातात.
अ‍ॅलर्जन इम्युनोथेरपी
यामध्ये शरीराला विशिष्ट अ‍ॅलर्जनच्या संपर्कात हळूहळू आणले जाते जेणेकरून त्याची सवय होईल आणि शरीराची प्रतिक्रिया कमी होईल.
ट्रिगरपासून बचाव
दम्याच्या रुग्णांनी आपल्या ट्रिगर ओळखून त्यापासून शक्य तितके लांब राहणे गरजेचे आहे. उदा. तंबाखूचा धूर, धूळ, परागकण इ.
आहार व जीवनशैलीत बदल
संतुलित आहार, नियमित व्यायाम आणि निरोगी जीवनशैलीने दम्याची लक्षणे कमी होऊ शकतात.
डिस्क्लेमर : सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. सकाळ माध्यम समूह अशा कोणत्याही गोष्टींची पुष्टी करत नाही. अधिक तपशीलांसाठी तुम्ही तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन घेऊ शकता.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.