-rat२८p२२.jpg-
२५N८७७२९
रत्नागिरी ः टिळकआळी येथील गणेश मंदिराशेजारी असलेल्या जागेतच रंगमंच उभारून नाटके सादर केली जातात.
----------
टिळक आणि गणेशोत्सव शताब्दी ......लोगो

मोडलेला रंगमंच कार्यकर्त्यांनी पेलला खांद्यावर
कार्यक्रम अखंड; बैलगाड्यातून स्वतः ओढून आणत साहित्य
सकाळ वृत्तसेवा
रत्नागिरी, ता. २८ ः गणेशोत्सव म्हणजे एकप्रकारे चित्रपट निर्मितीच. स्पॉटबॉय ते दिग्दर्शक आणि असंख्य साहाय्यक यांच्या एकत्रित निर्मितीवर त्याचे यश अवलंबून असते. गणेशोत्सवाचे तसेच असते. टिळकआळी गणेशोत्सव त्याला अपवाद कसा? ही शिकवण याच उत्सवात मिळाली. एकदा तर स्टेजचा वासा मोडला. मेळा चालू असतानाच काही कार्यकर्त्यांनी खांद्यावर वासा पेलून करमणुकीच्या कार्यक्रमांत खंड पडू दिला नाही, अशी एक हृद्य आठवण उत्सवाचे जुने कार्यकर्ते यशवंतराव जोशी यांनी सांगितली.
गणेशोत्सव काळात सारेच काम अंगमेहनतीचे. कोणत्याही सामानासाठी वा वस्तूसाठी पैसा खर्च करणे नाही, असा सर्वसाधारण विचार या अंगमेहनतीमध्ये. लहान असल्याने ‘स्पॉटबॉय’ ते सचिव या नात्याने ‘दिग्दर्शक’ म्हणून टिळकआळी गणेशोत्सवमध्ये सर्वप्रकारे काम करताना अनेक कार्यकर्त्यांना मिळालेला आनंद खरंच अपूर्व आहे. खरेतर, उत्सवामध्ये कोणतीही पदे नावालाच असतात. एकेका फळीमध्ये एकेक समवयस्कांचा ग्रुप गणेशोत्सव उत्तम जबाबदारीने पेलतो. अर्थात्, अन्य कार्यकर्त्यांच्या असंख्य काठ्यांच्या टेकूवर तो खऱ्या अर्थाने पेलविला जातो, याचे शिक्षण या उत्सवात मिळाल्याचे अनेक कार्यकर्ते सांगतात. स्टेज बांधावयाची रात्र हाही एक विलक्षण अनुभव असायचा. १०-१२ लाकडी ठोंबे पुरायचे. मध्ये मध्ये चिऱ्यावर चिरा रचून आधाराला तात्पुरते खांब आणि मग आयत्यावेळी धावपळ करून गिरणवाल्याकडे फळ्या मागायच्या. त्यांचेही मनःपूर्वक सहकार्य असायचे, हे विशेष. बैल दिवसभर थकलेले असत. त्यांना काम न देता जोश्यांची बैलगाडी आणून त्यात फळ्या भरायच्या आणि स्वतःच बैलांच्या ठिकाणी उभे राहून गाड्या अहमहमिकेने स्पर्धा लावून पळवत आणायच्या, हा एक छंदच कार्यकर्त्यांना त्या वेळी होता. त्यात कोणालाही कमीपणा वाटत नसे, हे विशेष. फळ्या टाकून होतात तोपर्यंत छप्पराची आठवण व्हायची, मग कोणीतरी ट्रक काढायचा त्यात आम्ही फिरायला मिळते म्हणून बसायचो. कोणत्यातरी शासकीय कार्यालयातून ताडपत्री आणण्यात यायची. हे होईपर्यंत रात्रीचे १-२ सहज वाजायचे. त्याच्यापुढे चिवे बांधून ताडपत्री बांधली की, पहाटेपर्यंत स्टेज तयार झालेले होते.
---
कोट
ज्येष्ठांनी, वरिष्ठ कार्यकर्त्यांनी सांगितलेले काम करायचे! मग ते कोणतेही असो. वेळप्रसंगी बैलांऐवजी आम्हीच गाड्या ओढत आणायचे, अशा आठवणी आमची वडीलधारी मंडळी सांगतात. एकमेकांना बरोबर घेऊन हसतखेळत गणेशोत्सवाचे काम कसे करावे, हे या मंडळींकडून प्रत्यक्ष शिकायला मिळाले. त्याचा उपयोगही भावी जीवनात झाला आणि होत आहे.
- समीर करमरकर, टिळकआळी, रत्नागिरी