Janmashtami 2023 : अबालवृद्धांचा सण असलेला कृष्णजन्माष्टमी अगदी तोंडावर येऊन ठेपली आहे. गावोगावी तरूण मुलं गोपाळकाल्यासाठी दहीहंडीचे थर रचत आहेत. तर, कृष्णांच्या मंदिरांमध्येही जोरदार तयारी सुरू आहे. सगळ्यांनाच माहितीय की, श्रीकृष्णांचा जन्म मध्यरात्र १२ वाजता झाला होता.

त्यामुळेच ६ आणि ७ सप्टेंबर अशा दोन्ही दिवशी कृष्णजन्मोत्सव साजर केला जातो.  दरवर्षी दोन दिवस हा सोहळा असतो. जन्मोत्सवानंतर पुढील आठवडाभर वेगवेगळ्या ठिकाणी दहीहंडी स्पर्धाही भरवल्या जातात.

देशभरात भगवान कृष्णांची अनेक मंदिरे आहेत. त्यापैकीच एका मंदिराबाबत आज आपण माहिती घेणार आहोत. या मंदिरात भगवान श्री कृष्ण चमत्कार दाखवतात, अशी मान्यता आहे. ती काय आहे आणि नेमका कोणता चमत्कार दाखवतात हे पाहुयात.  

बालगोपालांचे हे मंदिर अत्यंत चमत्कारिक आहे. अनेक भाविकांच्या श्रद्धेचे हे केंद्र मानले जाते. या मंदिराच्या दर्शनासाठी लोक ठिकठिकाणाहून येत असतात. श्री कृष्णांचे हे मंदिर केरळ राज्यातील कोट्टायम जिल्ह्यातील तिरुवरप्पू गावात आहे. या मंदिराची वेगळी गोष्ट म्हणजे बालगोपालांच्या मूर्तीला खूप भूक लागते. त्यामुळे येथील कृष्णाला सतत नैवेद्य दाखवला जातो.

काही कारणाने जर नैवेद्य देण्यास उशीर झाला, किंवा तो दिला गेला नाही तर श्री कृष्णभगवानांची मूर्ती आकार बदलू लागते. जसे, एखाद्या उपाशी व्यक्तीचे शरीर बारीक होते, पोट आत गेल्यासारखे वाटते. अगदी तसेच या मुर्तीबाबत घडतं. (Shri Krishna)

भोग वेळेत न दिल्यास ही मूर्ती बारीक होते. सुमारे 1500 वर्षे जुन्या या मंदिरात भगवान श्रीकृष्ण देवांना दहा वेळा नैवेद्य दाखवला जातो. असे म्हणतात की ताटात ठेवलेला प्रसाद हळूहळू कमी होऊ लागतो.  

देवांना इतकी भूक का लागते?

जेव्हा भगवान कृष्णांनी कंसाचा वध केला. तेव्हा ते खूप थकले होते. त्यांना भूक लागली होती. तेव्हापासून इथे भगवानची मूर्ती भुकेने व्याकूळ राहते अशी धार्मिक मान्यता आहे. कृष्णदेवांचे तेच रूप या मंदिरात विराजमान आहे.

त्यामुळेच येथील मुर्तीला नैवेद्य द्यावा लागतो. भगवानाला अन्न अर्पण करण्यास उशीर झाला तर मुर्तीचा आकार बदलतो.

मंदिर फक्त 2 मिनिटांसाठी बंद होते

प्रत्येक मंदिर उघडण्याची आणि बंद करण्याची स्वतःची वेळ असते. केरळमधील या बालगोपाल मंदिराप्रमाणेच श्रीकृष्णाची मूर्ती फक्त 2 मिनिटे झोपते असे मानले जाते. पुजाऱ्याला मंदिराच्या चाव्यासोबत कुऱ्हाडही दिली जाते. जर काही कारणाने दरवाजे उघडले गेले नाहीत.

तर, ते तोडले जाते. कारण, कोणत्याही परिस्थितीत हे मंदिर बंद ठेवायचे नाही असा नियमच आहे. त्यामुळे या मंदिरातील पुजाऱ्यांना चावीसोबतच कुऱ्हाडह दिली जाते.ही प्रथा वर्षानुवर्षे पाळली जात आहे.

ग्रहण काळातही मंदिर बंद होत नाही

ग्रहण काळ सुरू असेल तर अनेक मंदिरे बंद केली जातात. मात्र, या मंदिराची खास गोष्ट म्हणजे ग्रहणाचही या मंदिराचे दरवाजे उघडले जातात. म्हणजे ग्रहणाच्या वेळी मंदिराचे सर्व दरवाजे बंद असतात आणि हे असे मंदिर आहे, जे सदैव उघडे असते.

ग्रहणकाळात देवतांना त्रास होतो, पण श्रीकृष्णाच्या मूर्तीचे दर्शन घेऊन येथील मंदिराचे दरवाजे उघडे राहतात आणि वेळोवेळी त्यांना नैवेद्य दाखवला जातो. असे मानले जाते की येथे प्रसाद ग्रहण करणाऱ्या व्यक्तीला कधीही अन्नाची कमी भासत नाही.