Child Labour 
महाराष्ट्र बातम्या

Breaking! बालकामगारांच्या नशिबी पुन्हा मजुरीच; राज्यातील "एवढ्या' प्रकल्पांना टाळे 

तात्या लांडगे

सोलापूर : मोदी सरकारच्या डिजिटल इंडिया, स्टार्टअप इंडियाच्या स्पर्धेत राज्यातील बालकामगारांना मात्र ऑनलाइन शिक्षणापासून दूरच राहावे लागत आहे. विशेष प्रशिक्षण देऊन त्यांना बालमजुरीच्या चक्रव्यूहातून बाहेर काढण्यासाठी राज्यातील 15 जिल्ह्यांमध्ये सुमारे 780 प्रकल्प सुरू करण्यात आले. मात्र, दोन वर्षांतून एकदा होणारा बालमजुरांचा सर्व्हे यंदा लॉकडाउनमुळे झालाच नाही. शाळा बंद असून मुलांच्या पालकांकडे मोबाईल नसल्याने त्यांना पुन्हा मजुरीची वाट धरावी लागली आहे. 

दरवर्षी राज्यात आढळणाऱ्या नऊ ते 14 वर्षे वयोगटातील सुमारे 16 ते 18 हजार बालकामगारांना विशेष प्रशिक्षण केंद्राच्या माध्यमातून जीवन कौशल्य, व्यवसाय प्रशिक्षण दिले जाते. बालकामगार प्रकल्पाच्या माध्यमातून त्यांना शिक्षणाची गोडी निर्माण करून मजुरीपासून परावृत्त केले जाते. मात्र, यंदा बालमजुरांचा सर्व्हे झालेला नसून, हा प्रकल्प पूर्णपणे केंद्रीय श्रम मंत्रालयाच्या माध्यमातून राबविला जातो. त्यामुळे राज्य सरकारने याबाबत तोंडावर बोट ठेवले आहे. दुसरीकडे, अनाथ मुलांचीही अवस्था अशीच आहे. राज्यातील सुशिक्षित बेरोजगारी वाढल्याने उच्चशिक्षित होऊनही नोकरी मिळत नसल्याचा अनुभव अनेक बालकामगारांना आला आहे. त्यामुळे बालपणापासूनच मुले मजुरीची वाट धरू लागले आहेत. सोलापूर शहर-जिल्ह्यात विडी उद्योग, वस्त्रोद्योग, हॉटेल अशा ठिकाणी दरवर्षी एक हजारापर्यंत बालकामगार आढळतात. त्यांना सर्व्हेच्या माध्यमातून शोधून शिक्षणाच्या प्रवाहात आणले जाते. मात्र, सर्व्हे न झाल्याने मुलांअभावी शहर-जिल्ह्यातील 40 प्रकल्प बंद झाले आहेत. तर कुटुंबाची परिस्थिती बिकट असलेल्या शेवटच्या वर्षातील मुले ऑनलाइन शिक्षणापासून दूरच असल्याचे बालकामगार प्रकल्प अधिकारी अपर्णा बनसोडे यांनी सांगितले. 

बालकामगार प्रकल्पांची स्थिती 

  • विशेष प्रशिक्षण केंद्रांचे जिल्हे : 15 जिल्हे 
  • एकूण प्रशिक्षण केंद्रे : 780 
  • दुसऱ्या वर्षातील प्रशिक्षणार्थी : 28,690 
  • बंद झालेले अंदाजित प्रकल्प : 470 

"व्हॉट्‌सऍप'च्या माध्यमातून चिमुकल्यांना घरीच शिक्षण 
बालविकासचे विभागीय आयुक्त दिलीप हिरवळे म्हणाले, राज्यातील अंगणवाडीतील मुले कोविड-19 पासून दूर राहावेत या हेतूने चिमुकल्यांना घरीच शिक्षण दिले जात आहे. अंगणवाडी सेविका व्हॉट्‌सऍप ग्रुपच्या माध्यमातून त्यांच्या पालकांच्या मोबाईलवर विविध उपक्रमांचे तथा कला प्रकारांचे व्हिडिओ पाठवितात. त्यानुसार चिमुकले शिक्षण घेत आहेत. त्याचा नियमित आढावा घेतला जातो. ज्या पालकांकडे मोबाईल नाहीत, त्यांना पुस्तक आणि अंगणवाडी सेविकांच्या माध्यमातून शिक्षण दिले जात आहे. 

संपादन : श्रीनिवास दुध्याल

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Sanjay Shirsat: अंबादास दानवेंनी लावलेली आग अन् फडणवीसांनी केलेला गेम, संजय शिरसाट कसे फसले?

Latest Marathi News Updates : पुण्यात महिलेच्या सूपमध्ये सापडले झुरळ

Pratap Sarnaik: आता नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या चालकांवर बसणार कारवाईचा चाप, परिवहन मंत्र्यांचे निर्देश

मराठी नाट्य परिषदेतर्फे खुल्या राज्यस्तरीय एकांकिका स्पर्धेचं आयोजन; कुठे कराल अर्ज? वाचा नियम व अटी

API Duty: आता उपचार स्वस्त होणार! औषधांच्या किमतीबाबत सरकार मोठा निर्णय घेण्याच्या तयारीत, कुणाला फायदा?

SCROLL FOR NEXT