घोगरी (ता. हदगाव, जिल्हा नांदेड) : परतीच्या पावसाने बहुतांश पिके वाया गेल्याने, गावात पुरेसा रोजगार मिळत नसल्याचे पाहून, रोजंदारीच्या शोधात बाहेरगावी गेलेले वन मजूरदार, उन्हाळ्याची चाहूल लागताच घराकडे परतत असल्याने पुन्हा खेडे गजबजून गेल्याचे चित्र आहे. गत आठवड्यापासून बऱ्यापैकी ऊन तापत असल्याने, जंगलातील वनसंपदेपासून मिळणाऱ्या ‘धावंडा डिंकाची’ सुगी करण्यात शेतकरी गुंतला आहे.

परतीच्या पावसाने कहर केल्याने हातातोंडाशी आलेले खरीप हंगामातील सोयाबीन, कापूस, उडीद, मुग, ही पिके वाया गेल्याने या भागातील मजुरांना गावात रोजगार मिळेनासा झाल्याने नाईलाजाने बरीचशी कुटुंब रोजगाराच्या शोधात बाहेरगावी गेली. यामुळे तळ्याची वाडी, गवतवाडी ही जंगल भागातील आदिवासी बहुल गावे ओसाड भासू लागली. गत आठवड्यापासून घोगरी परिसरात चांगले ऊन तापू लागल्याने व या परिसरात वनसंपदे पासून मिळणारा ‘धावंडा डिंक’, चारोळ्या, तेंदूपत्ता, मोह फुले याची सुगी कडक उन पडताच मिळू लागल्याने साहजिकच त्यांची पावले आपोआपच गावाकडे वळत असल्याने खेडी पुन्हा गजबजून गेली आहेत. 

हेही वाचा - सचखंडच्या यात्री निवास कर्मचाऱ्यांत ‘कोरोना’ची धास्ती

आठवड्याला जवळपास तीन किंटल धावंडा डिंक संकलन होतो

रोजंदारी करणारे संपूर्ण कुटुंब आज लवकर उठून, सोबत भाकरी, पाणी घेऊन, डिंकाच्या शोधात रानोमाळ भटकंती करून धावंडा डिंकाचे संकलन करताना दिसतो आहे. यावर्षी धावंडा वृक्षाला बऱ्यापैकी डिंक लागला असल्याने, शिवाय प्रत्येक वन मधुरास बऱ्यापैकी मिळत असल्याने, तळ्याची वाडी, या एका गावातून आठवड्याला जवळपास तीन किंटल धावंडा डिंक संकलन होत असल्याचे बोलले जाते. याशिवाय हा हंगाम संपताच लगेच रानचा मेवा चारोळी सुगीला सुरुवात होते. ही सुगी किमान वीस ते पंचवीस दिवस चालते व लगेच तेंदूपत्ता, मोह फुल संकलन अशा या वनसंपदेपासून जवळपास दोन महिने येथील वन मजुराला रोजगाराची संधी उपलब्ध होते.

संकलन केलेला डिंक वेळेवर नेणे गरजेचे

धावंडा डिंक जसा जसा गोळा होईल त्याप्रमाणेच त्या डिंकाची लवकर विक्री होणे गरजेचे असते. पांढराशुभ्र (उत्तम प्रतीचा) डिंका असूनही लवकर विक्री न झाल्यास तो तांबडा पडत असल्याने या डिंकाला कमी किमतीत विकावे लागत असल्याने वनमजुरांचे मोठे नुकसान होत आहे. संबंधित ठेकेदाराने संकलन केलेला डिंक वेळेवर नेणे गरजेचे गरजेचे आहे. यामुळे वन मजुराचे होणारे नुकसान टाळण्यास मदत मिळणार आहे.

येथे क्लिक करा - ‘निर्भया वॉक’मध्ये सहभागी व्हा- एसपी विजयकुमार मगर

वनसंपदा सुकत असल्याने भाग विरळ

पावसाळा सुरू होताच येथील जंगलात परप्रांतातील मेंढपाळ या जंगलात आलेले दिसून येतात. शिवाय त्यांनी ज्या ठिकाणी आपली मेंढर बसवली, त्याठिकाणी जास्तीचे शेणखत पडत असल्याने, त्या जागेवरची वनसंपदा आपोआपच सुकून जात असल्याने, हा भाग विरळ होत असल्याचे येथील सामाजिक कार्यकर्ते रामजी वाकोडे यांनी ‘सकाळ’ शी बोलताना आपल्या भावना व्यक्त केल्या.