जीवघेण्या आजाराने होरपळ
जिल्ह्यात एचआयव्हीबाधितांमध्ये वाढ, डायलिसिसअभावी फरपट
सकाळ वृत्तसेवा
अलिबाग, ता. १८ : रायगड जिल्ह्यात एचआयव्ही संसर्गाच्या रुग्णांमध्ये झपाट्याने वाढ होत आहे. जिल्हा एड्स प्रतिबंध व नियंत्रण समितीच्या त्रैमासिक आढावा बैठकीतील आकडेवारीनुसार पाच महिन्यांत ४७ हजार २८१ नागरिकांपैकी ११४ जण बाधित आहेत. अशातच जिल्ह्यात डायलिसिसची कुठेही सुविधा नसल्याने जीवघेण्या आजारामुळे अनेक कुटुंबांची आर्थिक होरपळ सुरू आहे.
एचआयव्हीचा प्रसार टाळण्याबरोबर जनजागृतीसाठी दरवर्षी करोडोंचा खर्च केला जातो. या माध्यमातून आजारांबाबतची माहिती जनमानसात पोहोचवण्यात यश आले असले तरी अद्याप समाधानकारक चित्र दिसत नाही. जिल्हा कार्यक्रम व्यवस्थापक संजय माने यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, एप्रिल ते ऑगस्ट २०२५ दरम्यान २३ हजार ६१२ गरोदर महिलांची तपासणी करण्यात आली. त्यापैकी दोन माता एचआयव्ही पॉझिटिव्ह आढळल्या. त्यामुळे एचआयव्हीविरोधातील लढाई दीर्घकालीन असून, तपासणी, उपचारांकडे दुर्लक्ष करू नये. संसर्ग रोखण्यासाठी जागरूकता, वेळेवर तपासणी आणि सातत्यपूर्ण उपचारांशिवाय दुसरा पर्याय नसल्याचे स्पष्ट झाले.
----------------------------
कुटुंबावर आर्थिक भार
एचआयव्ही ग्रस्तांसाठी मूत्रपिंड निकामी झाल्यावर शरीरातील अतिरिक्त पाणी, टाकाऊ पदार्थ, विषारी द्रव्ये बाहेर काढण्यासाठी डायलिसिस करावे लागते. जिल्ह्यात तालुका स्तरावर डायलिसिस सेंटर सुरू झाले आहेत. अलिबाग, माणगाव येथे जिल्हा रुग्णालयाच्या माध्यमातून सुविधा दिली जाते, परंतु एकही युनिट एचआयव्हीग्रस्तांसाठी नसल्याने जिल्ह्यातील रुग्णांना मुंबईत जावे लागते. अनेकवेळा आठवड्यातून दोन वेळा डायलिसिससाठी जावे लागत असल्याने आर्थिकदृष्ट्या हा भार अनेकांसाठी परवडण्यासारखा नाही.
-----
संसर्गाची स्थिती
वर्ष प्रमाण रुग्णसंख्या
२०१४ ०.६८ ४१७
२०२४ ०.२१ २०१
२०२५ ०.१५ ११४
-----
नोंदणी वाढल्यामुळे चिंता
- जिल्ह्यातील ३ एआरटी केंद्रे व ११ लिंक एआरटी केंद्रांत ९,३९९ लोकांची प्री-एआरटी नोंदणी झाली आहे. त्यापैकी ८,३२१ जणांना एआरटी उपचार सुरू असून, यामध्ये रायगड जिल्ह्यातील ४,४२४ रुग्णांचा समावेश आहे.
- नियमित रुग्णांना सहा महिन्यांनी सीडी ४ काउंट तपासणी केली जात असून, एकही व्यक्ती उपचारापासून वंचित राहू नये, यावर विशेष भर दिला जात आहे. तसेच संसर्गापासून बालकांचे संरक्षणासाठी समुपदेशन करून माता तसेच नवजात शिशूंना औषधे देण्यात येत आहे.
-----
धोक्याच्या छायेतील गट
एचआयव्हीसह जगणारे नागरिक, वेश्याव्यवसाय करणाऱ्या स्त्रिया, ट्रान्सजेंडर, ट्रकचालक यांच्याशी निगडित आव्हानांवर या वेळी चर्चा करण्यात आली. या गटांना शासकीय सुविधा, सवलती मिळवताना अडचणींचा सामना करावा लागतो, हे लक्षात ठेवून प्रशासनाकडून कामगार वस्त्या, महामार्गावरील काही ठरावीक ठिकाणांवर जनजागृती केली जात आहे.
-----
डायलिसिसची सुविधा नसल्याने मुंबईतील काही रुग्णालयांमध्ये मोफत सुविधा दिली जाते, परंतु तेथे आजारी रुग्णाला नेण्यासाठी आणि परत आणण्यासाठी करावा लागणारा खर्च खूपच जास्त आहे. जिल्ह्यात अशा प्रकारची सुविधा असणे गरजेचे झालेले आहे.
- प्रवीण तांबिटकर, रुग्णांचे नातेवाईक