भटक्या कुत्र्यांच्या चावा घेण्याच्या घटनेत चिंताजनक वाढ,
तातडीने कारवाईची मागणी
सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. २ : मुंबईत भटक्या कुत्र्यांची संख्या वाढल्याने त्‍यांचा उपद्रवही वाढला आहे. कुत्रा चावण्याच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली असून २०२० ते २०२३ या तीन वर्षांच्या कालावधीत मुंबईत तब्बल साडेतीन हजार घटना घडल्याचे समोर आले आहे.
द यंग व्हिसलब्लोअर्स फाऊंडेशनचे प्रमुख जितेंद्र घाडगे यांनी आरटीआयच्या माध्यमातून याबाबतची माहिती विचारली होती. त्यांना दिलेल्या माहितीनुसार अनेक धक्कादायक खुलासे झाले आहेत.
प्राप्त माहितीनुसार, या कालावधीत तब्बल तीन हजार ५०८ कुत्र्यांच्या चावा घेण्याच्या घटना नोंदवण्यात आल्या आहेत, ज्यामध्ये पाळीव कुत्र्यांचा समावेश असलेली एक घटना घडली आहे. उर्वरित प्रकरणे भटक्या कुत्र्यांमुळे घडल्‍या आहेत. घटनांमधील ही वाढ भटक्या कुत्र्यांची वाढती लोकसंख्या आणि सार्वजनिक आरोग्याशी संबंधित जोखमीच्या समस्या सोडवण्यासाठी प्रभावी उपायांची गरज अधोरेखित करते.
गेल्या तीन वर्षांच्या कालावधीत पालिकेद्वारे पाळीव कुत्र्यांसाठी परवाने जारी करण्यात लक्षणीय वाढ झाल्‍याचेदेखील आकडेवारीवरून दिसून येते. या कालावधीत एकूण १९ हजार १५८ परवाने जारी करण्यात आले, जे २०२० मधील २५८१ परवान्यांवरून २०२२ मध्ये ६६०४ परवान्यांवर लक्षणीय वाढ दर्शविते. तथापि, परवान्यांमध्ये ही वाढ असूनही पालिकेचे अंमलबजावणीचे प्रयत्न कुचकामी दिसत आहेत. केवळ ४९ पाळीव प्राण्यांच्या मालकांना नोटीस जारी करण्यात आल्या आहेत.
या प्रकरणावर बोलताना, गिरगावचे रहिवासी नील शाह यांनी पालिकेच्या नसबंदीच्या प्रयत्नांवर पालिकेला आलेल्या अपयशावर नाराजी व्यक्त केली. गेल्या पाच वर्षांमध्ये रात्रीच्या वेळी कुत्र्यांना खायला घालण्याच्या संख्येत दुप्पट वाढ झाली आहे. योग्य काळजी आणि व्यवस्थापनाशिवाय, भटक्या कुत्र्यांच्या संख्येत अनियंत्रित वाढ झाल्यामुळे रहिवाशांवर हल्ले होण्याचा धोका वाढतो, असा इशारा त्यांनी दिला.
द यंग व्हिसलब्लोअर्स फाऊंडेशनचे जितेंद्र घाडगे यांच्या मते, पालिकेने केवळ भटक्या कुत्र्यांच्या लोकसंख्येवर लक्ष ठेवू नये, तर भटक्या कुत्र्यांवर आणि त्यांच्या मालकांकडून पाळीव कुत्र्यांवर होणाऱ्या क्रूरतेशी संबंधित तक्रारी नोंदवण्यासाठी एक पोर्टलदेखील स्थापन केले पाहिजे.

नसबंदी करा !
कुत्रा चावण्याच्या घटनांची संख्या २०२० मध्ये ६१० होती. ती २०२३ मध्ये ११२३ पर्यंत पोहोचली. भटक्या कुत्र्यांच्या अनियंत्रित वाढीला आळा घालण्यासाठी नसबंदी लागू करण्याची मागणी होत आहे. नसबंदी कार्यक्रमांना प्राधान्य देण्यात आणि प्रभावीपणे अंमलात आणण्यात पालिका अपयशी ठरल्याबद्दल चिंता व्यक्त करण्यात आली आहे.

पाळीव प्राण्यांचे मालक भारतीय प्राणी कल्याण मंडळाने निर्धारित केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार त्यांच्या जबाबदाऱ्यांकडे दुर्लक्ष करतात, पालिकेने नियमांची अंमलबजावणी आणि गृहनिर्माण संस्थांमध्ये जागरूकता निर्माण करावी.
- जितेंद्र घाडगे
प्रमुख, द यंग व्हिसलब्लोअर्स फाऊंडेशन