भारत आणि ब्रिटिश नौदलांचा संयुक्त सराव
‘एक्सरसाईज कोकण २०२५’ला पश्चिम किनाऱ्यावर सुरुवात

सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. ५ ः भारतीय नौदल आणि ब्रिटनच्या रॉयल नेव्ही यांच्यातील द्विपक्षीय ‘एक्सरसाईज कोकण २०२५’ या संयुक्त नौदल सरावाला रविवारी (ता. ५) अरबी समुद्रात पश्चिम किनाऱ्यावर सुरुवात झाली. मागील दोन दशकांपासून सुरू असलेला हा सराव आता अधिक व्यापक आणि तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत झाला असून, दोन्ही देशांच्या नौदलांमधील परस्पर समन्वय, सागरी सुरक्षेची क्षमता आणि कार्यक्षमतेला नवसंजीवनी देणार आहे.

‘एक्सरसाईज कोकण २०२५’ ही सराव मोहीम ५ ते १२ ऑक्टोबरदरम्यान दोन टप्प्यांत पार पडणार आहे. यामध्ये हार्बर फेजमध्ये नौदल अधिकाऱ्यांमधील व्यावसायिक संवाद, क्रॉस डेक भेटी, क्रीडा सामने आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचा समावेश आहे. याशिवाय संयुक्त कार्यगटांच्या बैठकांबरोबर विविध विषयांवरील तज्ज्ञ परस्पर संवाद सत्रेही आयोजित करण्यात आली आहेत. हा सराव भारत आणि ब्रिटनमधील ‘इंडिया-यूके व्हिजन २०३५’अंतर्गत असलेल्या सर्वंकष रणनीतिक भागीदारीचे प्रतीक आहे. मुक्त, सुरक्षित आणि खुल्या सागरी क्षेत्रासाठी दोन्ही देशांची बांधिलकी या सरावातून अधोरेखित होत आहे. दरम्यान, या ‘एक्सरसाईज कोकण २०२५’चा समारोप रविवारी (ता. १२) होईल. त्यानंतर ब्रिटनचा कॅरिअर स्ट्राइक ग्रुप मंगळवारी (ता. १४) भारतीय हवाई दलासह एकदिवसीय सरावात सहभागी होणार आहे. या सरावामुळे भारत-यूके सागरी संबंध अधिक दृढ होण्याबरोबरच, हिंद महासागर क्षेत्रातील स्थैर्य आणि सुरक्षा व्यवस्थेलाही चालना मिळणार आहे.

युद्ध आणि शोधमोहीम सराव
सी फेजदरम्यान हवेतून, पृष्ठभागावरून आणि पाण्याखालील युद्धसरावांसह उड्डाण कार्यवाही आणि सागरी शोधमोहीम सराव होणार आहेत. या टप्प्यात विमानवाहू नौका, विध्वंसक, फ्रिगेट्स, पाणबुड्या तसेच किनारपट्टी आणि हवाई तुकड्या सहभागी होणार आहेत. या वर्षीच्या सरावाचे प्रमुख आकर्षण म्हणजे ब्रिटनच्या ‘एचएमएस प्रिन्स ऑफ वेल्स’ या विमानवाहू नौकेच्या नेतृत्वाखालील यूके कॅरिअर स्ट्राइक ग्रुप २५चा सहभाग हा होय. या गटात नॉर्वे आणि जपानच्या नौदलांचाही समावेश आहे. यामध्ये भारतीय नौदलाच्या बाजूने स्वदेशी विमानवाहू नौका ‘आयएनएस विक्रांत’सह इतर पाणबुडी तुकड्या सहभागी झाल्या आहेत.

सागरी स्थैर्याला बळ
‘एक्सरसाईज कोकण २०२५’ ही फक्त लष्करी सरावमोहीम नसून, भारत आणि ब्रिटनमधील दीर्घकालीन सागरी भागीदारीला अधिक दृढ करणारा टप्पा आहे. या सरावाद्वारे हिंद महासागर क्षेत्रातील सागरी स्थैर्य, संरक्षण सहकार्य आणि पारस्परिक विश्वास वृद्धिंगत होणार आहे.