भातलावणीपूर्वी ग्रामदेवतांचे पूजन
वासिंदमध्ये साथीनिमित्त पाहुण्यांची रेलचेल
वासिंद, ता. २९ (बातमीदार) : पेरणीची कामे आटोपल्यानंतर शेतकऱ्याला पावसाची प्रतीक्षा असते. समाधानकारक पावसानंतर भातलावणीपूर्वी ग्रामदेवतांचे पूजन केले जाते. वासिंद शहरात ही प्रथा आजही सुरू असून, गावातील प्रत्येक जण वर्गणी काढून मोठ्या उत्साहाने साथ साजरी करतात.
वासिंद परिसरातील शेतकऱ्यांची मुले नोकरी, व्यवसायाकडे वळल्याने शेतीचा टक्का घसरला आहे. असे असले तरी वासिंद गावाने साथीची परंपरा आजही कायम ठेवली आहे. सकाळीच गावदेव म्हसोबा, सांदोबा, मोरदेव, ताडोबा, गावदेवी, मरुआई, साती आसरा देवींचा कोप होऊ नये, यासाठी शेतीची कामे (लावणी) सुरू करण्यापूर्वी पूजा केली जाते. तर तिखट्या देवाला कोंबड्या, मेंढ्यांचा बळी दिला जातो. लहान मुले पीठ, गुळाचा मलिदा एकत्र करून मरूआई मंदिरात देवीपुढे ठेवला जातो. कुळदैवताची पूजा करून पावसाळ्यातील शुभ कामांना सुरुवात होते. ही प्रथा ग्रामीण भागात पूर्वापार चालत आली असून, शहरीकरणामुळे ती लोप पावत आहे.
----------------------------------------------
आजार परतवण्यासाठी पूजाअर्चा
पावसाळ्यात मलेरिया, कॉलरा, हगवण, गॅस्ट्रो यासारख्या वेगवेगळ्या साथीच्या आजारांमुळे गावेच्या गाव मृत्युशय्येवर पडत होती. गावावर येणारी आजारांची साथ परतवून लावण्यासाठी ग्रामदेवतांची पूजाअर्चा करण्याची प्रथा पूर्वापार सुरू आहे. वासिंद गावात शेलार परिवाराची संख्या अधिक असून, गावचे पोलिस पाटील पद शेलार कुटुंबाकडेच होते. साथीचा पूर्ण मान पोलिस पाटलांकडे होता. परंतु शासनाच्या नवनियुक्त धोरणामुळे पोलिस पाटील पद जातनिहाय विभागले गेले आहे. असे असले तरी साथीच्या परंपरेत आजतागायत खंड पडलेला नाही.
-----------------------------------
साथ गावाच्या एकोप्याचे उदाहरण आहे. सर्वांना एकत्र घेऊन गावाची साथ साजरी केली जाते. ही प्रथा सुरू ठेवण्यासाठी नवीन पिढीने या प्रक्रियेत सहभागी झाले पाहिजे.
- निशिकांत शेलार, ग्रामस्थ, वासिंद