लोकलमधून लटकून प्रवास हा निष्काळजीपणा नव्हे
रेल्वे अपघातप्रकरणी उच्च न्यायालयाचे महत्त्वपूर्ण निरीक्षण

सकाळ वृत्तसेवा

मुंबई, ता. ९ ः उपनगरीय लोकलमधून विशिष्ट वेळी प्रवास करताना प्रवाशांना प्रचंड गर्दीचा सामना करावा लागतो. अशावेळी दरवाजावर लटकून आपला जीव धोक्यात घालण्याशिवाय प्रवाशांसमोर पर्याय नाही. हे वास्तव नाकारता येणार नाही. तसेच, प्रवाशांच्या या कृतीला निष्काळजी म्हणता येणार नाही, असे महत्त्वपूर्ण निरीक्षण असे उच्च न्यायालयाने नोंदवले आणि रेल्वे अपघातात मृत्युमुखी पडलेल्या प्रवाशाच्या कुटुंबाला देण्यात आलेली भरपाई न्यायालयाने कायम ठेवली. 

लोकलच्या दारात उभे राहून प्रवास करण्याची निष्काळजी प्रतिवादींच्या मुलाच्या अपघाताचे कारण ठरवल्याचा रेल्वे प्रशासनाचा दावा न्या. जितेंद्र जैन यांच्या एकलपीठाने फेटाळून लावला. रेल्वे अपघात दावा न्यायाधिकरणाने डिसेंबर २००९ मध्ये प्रतिवादींना भरपाई देण्याच्या आदेशाचा केंद्र सरकारने उच्च न्यायालयात दिले होते. पश्चिम रेल्वेवरील भाईंदर ते मरीन लाइन्स स्थानकादरम्यान २८ ऑक्टोबर २००५ रोजी प्रवास करताना प्रतिवादीचा मुलगा लोकलमधून पडला आणि त्यानंतर उपचारादरम्यान काही दिवसांनी त्याचा मृत्यू झाला. अपघातानंतर मृत प्रवाशाकडे कोणतेही तिकीट किंवा पास आढळला नव्हता, त्यामुळे तो खरा प्रवासी नसल्याचा दावा रेल्वे प्रशासनाने न्यायाधिकरणाच्या भरपाईच्या आदेशाला विरोध करताना केला होता. तथापि, पती नेहमीच लोकलने प्रवास करीत असल्यामुळे त्यांच्याकडे पास होता, हे सिद्ध करण्यासाठी त्यांचा लोकलचा पास आणि ओळखपत्र त्यांच्या पत्नीने न्यायाधिकरणाकडे सादर केले होते. म्हणूनच मृताचा लोकल पास खरा होता हेही सिद्ध झाले आहे, असे न्यायालयाने नमूद केले. मृताच्या कुटुंबाला भरपाई देण्याच्या न्यायाधिकरणाचा आदेश कायम ठेवून न्यायालयाने रेल्वेने दाखल केलेले अपील निकाली काढले. 
..
न्यायालयाचे निरीक्षण
विरार-चर्चगेट लोकलमध्ये विशेषतः सकाळी आणि सायंकाळी प्रचंड गर्दी असते. गर्दीमधून मार्ग काढून डब्यात प्रवेश करणे मोठी कसरत असते. भाईंदर रेल्वे स्थानकातही प्रवाशांना लोकलमध्ये शिरकाव करणे दिव्यच असून आजमितीस ही स्थिती तशीच आहे. त्यामुळे गर्दीच्या वेळी एखाद्या प्रवाशाने दाराला लटकून प्रवास करण्याची निष्काळजी दाखवली असल्याचा रेल्वेचा युक्तिवाद स्वीकारण्याजोगे नाही. एखादी व्यक्ती नोकरी किंवा व्यवसायानिमित्त प्रवास करीत असेल आणि गर्दीमुळे डब्यात त्याला दाराजवळ उभे राहून जीव धोक्यात घालण्याशिवाय पर्याय नाही, असे मत न्यायालयाने व्यक्त केले.