File photo 
नांदेड

आॅनलाईन शिक्षण : मुलांमध्ये वाढले कानाचे आजार

प्रमोद चौधरी

नांदेड :  लॉकडाउनच्या काळामध्ये लहानांपासून ते मोठ्यांपर्यंत मोबाईलचा अतिवापर वाढला आहे. आॅनलाइन क्लास, गाणे ऐकणे, गेम खेळणे आदी कारणासाठी तरुणाईच्या कानात नेहमीच हेड फोन लावलेला दिसतो आहे. मात्र,  मोबाईलच्या या अतिवापरामुळे विद्यार्थी व तरुणांमध्ये दुष्परिणाम आता समोर येत आहेत.  

कोरोनामुळे आज प्रत्येकाची जीवन शैली बदलली आहे. जगण्याचा क्रमही बदलला, त्यातच वर्क फ्राॅम होममुळे आॅनलाईन काम, विद्यार्थ्यांना सुद्धा आॅनलाईन शिक्षण सुरु झाले आहे. त्यामुळे मोबाईलचा अतिवापर वाढला आहे. आॅनलाईन क्लास, गाणे ऐकणे, गेम खेळणे आदी कारणासाठी तरुणाईच्या कानात नेहीच हेड फोन लावलेला दिसतो. मोबाईलच्या या अतिवापरामुळे विद्यार्थी व तरुणांमध्ये दुष्परिणाम दिसू लागले आहे.

कोरोनामुळे शिक्षण, नोकरी, व्यवसाय, मनोरंजन आदी विविध क्षेत्रामध्ये आॅनलाईन प्रक्रियेचा मोठ्या प्रमाणात वापर वाढला आहे. स्मार्ट फोन, लॅपटॉप संगणकाबरोबरच हेड फोनचा वापर वाढला आहे. अनेकांच्या कानात तासनतास हेडफोन असतात. बाहेरील वातावरणात मोबाईलवर बोलणे, गाणी ऐकू येत नाही. म्हणून आवाज वाढविल्याने कानाच्या आतील असलेल्या नाजूक पडद्यावर परिणाम झाल्यामुळे कानाचे आजार वाढत असल्याचे तज्ज्ञ डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. विशेष म्हणजे मॉर्निंग वॉकला जाताना अनेकजण कानात हेडफोन लावून वाकींगला जातात. रस्त्याने वाहनाच्या आवाजाने कमी ऐकू येते. म्हणून आवाज वाढविल्या जातो. त्याचा थेट परिणाम कानाच्या पडद्यावर होत असल्याचेही तज्ज्ञांचे मत आहे. 

कानाच्या पडद्यावर थेट परिणाम
अलिकडे मोबाईलमुळे कानाचे आजार वाढले आहेत, हे सत्य आहे. मोबाईलच्या अतिवापरामुळे कानाच्या पडद्यावर परिणाम होतो. त्याबरोबरच घशालाही त्रास होतो. सध्या वर्क फ्रॉम होम व विद्यार्थ्यांना आॅनलाईनच्या माध्यमातून शिकविल्या जात असल्यामुळे लहान मुलांच्या मोबाईल वापरामध्ये वाढ झाली आहे. परिणामी डोळ्यांसोबत कानाच्याही तक्रारीमध्ये वाढ होत असल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. 
 
कानाचे दोष कसे टाळाल

  • कानात बसणाऱ्या हेडफोन ऐवजी कानाबाहेरील हेडफोनचा वापर करा. 
  • तासनतास हेडफोन व ब्ल्यूट्यूथचा वापर करू नका. 
  • दर २५ ते ३० मिनिटांनी हेडफोन काढून कानाला काहीवेळ विश्रांती द्या.

मेंदूवरही होतो परिणाम
आवाजाच्या मर्यादेचे पालन करणे आवश्यक आहे. शक्यतोवर हेडफोन टाळला पाहिजे. कारण आपले कान साधारण ६५ ते ७० डेसीबल पर्यंतचा आवाज सहन करू शकतात. त्यापेक्षा अधिक पातळी ठेवून हेडफोन, ब्ल्यूटुथ वापरले जात असल्याने त्याचे परिणाम दिसू लागले आहेत. त्यामुळे हेडफोनचा अधिक काळ वापर टाळला पाहिजे. ब्ल्युटुथ असो की हेडफोन त्यामध्ये चुंबकीय लहरीचा समावेश असतो. यातील चुंबकीय तरंग, लहरी या मेंदूला हाणीकारक ठरू शकतात.
- डॉ. मंजुषा एस. देशपांडे (कान, नाक, घसा तज्ज्ञ)

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

सेवानिवृत्तीच्या उंबरठ्यावरही लाचेचा मोह! नायब तहसीलदार ४० हजारांची लाच घेताना कार्यालयातच रंगेहाथ पकडला, नोटांना लावली होती पावडर अन्‌...

Onion Bhavan: शेतकऱ्यांसाठी ऐतिहासिक पाऊल! जगातील पहिले ‘राष्ट्रीय कांदा भवन’ महाराष्ट्रात होणार; पण कुठे? जाणून घ्या...

Railway Jewellery Theft : रेल्वे प्रवाशांना मदतीचा बहाणा; ४० लाखांचे हिरेजडित दागिने लंपास करणारी आंतरराज्यीय टोळी गजाआड!

Sai Jadhav : महाराष्ट्राच्या लेकीने घडवला इतिहास!, सई जाधव ठरली ९३ वर्षानंतर 'टेरिटोरियल आर्मी'ची पहिली महिला ‘लेफ्टनंट’

IND vs SA: शेवटच्या दोन T20I सामन्यांसाठी टीम इंडियात दोन वर्षांनी या अष्टपैलूचं पुनरागमन! अक्षर पटेलची घेणार जागा

SCROLL FOR NEXT