नेर्ले (सांगली) : वाळवा तालुक्‍यातील भाटवाडी हे गाव अगदी थोड्याच लोकसंख्येच्या, गावांमध्ये सर्पमित्र गणेश निकम आणि त्याची पत्नी मीनाक्षी निकम हे दोघेही परिसरात सर्पमित्र म्हणून काम करतात. मागील 26 वर्षांत या दाम्पत्याने तब्बल पाच हजारांहून अधिक जास्त सापांना पकडून नैसर्गिक अधिवासामध्ये सोडून त्यांना जीवदान दिले आहे. 

मीनाक्षी या घरकाम करतात, तर गणेश हे गवंडी काम. दोघेही सर्प पकडण्यात पटाईत आहेत. गणेश यांना इयत्ता पाचवीपासून सर्पप्रेमाची गोडी लागली. आई-वडील भक्तीमार्गात असल्यामुळे त्यांना भूतदया होती. आपल्याला भरपूर शिकायला मिळालं. मुंबई येथील संजय गांधी उद्यानशेजारी राहायला असल्यामुळे तेथील प्राणी संग्रहालयात जाण्याची आवड निर्माण झाली. त्यामुळे लहानपणापासूनच सापांविषयी ओढ होती. शेतकऱ्यांचा मित्र म्हणून सापाकडे बघितले गेले पाहिजे. लोकांचे अन्न वाचवण्याचं काम सर्प करत असतात. परिसरातील घोनस, नाग, मण्यार, धामण, अशा अनेक विषारी साप व बिनविषारी सापदेखील त्यांनी पकडून निसर्गाच्या सान्निध्यात त्यांनी सोडून दिले आहेत. हे काम ते नि:शुल्क करत असतात. 

हेही वाचा- विधानसभा अध्यक्ष कॉंग्रेसचाच असेल; मुख्यमंत्री, उपमुख्यमंत्र्यांना भेटल्यानंतर नेत्याचा दावा -

अगदी चपळाईने साप हाताळणे व न घाबरता त्यांची देखभाल करण्याचे काम मीनाक्षी कौशल्याने करतात. अनेक जखमी सापांवर मीनाक्षी यांनी उपचार केले आहेत. सापांबरोबरच माकड, उदमांजर, पक्षी यांचीही त्यांनी सेवा केली आहे. निसर्गातील प्रत्येक जीवाला जगण्याचा अधिकार, असे त्या सांगतात. या दाम्पत्याने शेततळी, विहीर, शेत, घरे आदी ठिकाणचे सर्प पकडून त्यांनी अनेक कुटुंबांना दिलासा दिला आहे. नाग, मण्यार, घोणस, फुरसे हे महाराष्ट्रात सापडणारे विषारी साप आहेत. तसेच तस्कर, कुकरी, कवड्या, दिवड, नानेटी खापर, खवल्या, वाळा, मांडूळ, गवत्या धामण, धूळ नागीन, दुर्क्‍या असे बिनविषारी सर्प परिसरात असल्याचे त्यांनी सांगितले. 

सापांना मारू नका 
सर्प दिसताच त्याला मारू नका. जवळील सर्पमित्र किंवा वनविभागाला कळवा. ते पकडून नैसर्गिक अधिवासात सोडतील. लाखो टन अन्न वाया घालवणाऱ्या उंदीर व कीटकांना साप खातात. त्यामुळे शेतकऱ्यांना मदतच होते. आधार अनिमल रिस्पेक्‍ट टीमदेखील सक्रिय असते. संपर्क:- 9284123136 
Associated Media Ids : NER21B01270, NER21B01271 

संपादन- अर्चना बनगे