भाष्य

फलटणमध्ये डॉक्टर तरुणीवर अत्याचार व आत्महत्या प्रकरणात पोलिस अधिकाऱ्याचे नाव आल्याने सर्वत्र खळबळ उडाली. हे प्रकरण ताजे असतानाच फसवणुकीच्या गुन्ह्यात आरोपीला मदत करण्यासाठी व जामीन अर्जावर पोलिस ‘से’ (अभिप्राय) दाखल करण्यासाठी पिंपरी चिंचवड पोलिस आयुक्तालयातील आर्थिक गुन्हे शाखेत कार्यरत पोलिस उपनिरीक्षकाने दोन कोटींची लाच मागितली. एक कोटी आर्थिक गुन्हे शाखेतील वरिष्ठ पोलिस निरीक्षकाला तर एक कोटी स्वत:साठी मागितल्याचे समोर आले. तसेच, नागरिकांच्या सुरक्षेसाठी रात्रंदिवस कष्ट करणारे हजारो पोलिस अधिकारी आणि अंमलदार आहेत. मात्र काही नाठाळांच्या भ्रष्ट आचरण व गैरवर्तनामुळे ‘प्रामाणिक’ सेवेलाही धक्का बसतो आहे. पारदर्शकता, प्रामाणिकता आणि जबाबदारी या तिन्ही मूल्यांचा अंगीकार केल्याशिवाय पोलिस दलावरील जनतेचा विश्वास पुन्हा मिळवणे कठीण आहे. त्यामुळे पोलिस दलातील असे गैरप्रकार रोखण्यासाठी वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी कठोर उपाययोजना राबविणे आणि दलाची प्रतिमा स्वच्छ ठेवणे आवश्यक आहे.
नुकत्याच उघडकीस आलेल्या एका प्रकरणात, लाचलुचपत प्रतिबंधक विभागाकडे तक्रारदारांनी तक्रार केल्यानंतर पोलिस उपनिरीक्षकाला लाचेच्या पहिल्या हप्त्यापोटी ४६ लाख ५० हजार रुपयांची लाच घेताना पकडले. दरम्यान, या प्रकरणात ‘सीपी आणि डीसीपींना मॅनेज करू’, असे बोलल्याचेही समोर आले. या सर्व प्रकारामुळे पोलिस दलात खळबळ उडाली आहे. दरम्यान, नागरिकांच्या सुरक्षिततेसाठी रात्रंदिवस कष्ट करणारे हजारो पोलिस अधिकारी आणि अंमलदारांच्या प्रतिमेला तडा केला आहे.
पिंपरी चिंचवडसाठी स्वतंत्र पोलिस दल (पिंपरी चिंचवड पोलिस आयुक्तालय) २०१८ मध्ये अस्तित्वात आले. शहरासह कार्यक्षेत्रातील कायदा-सुव्यवस्था कायम राखण्यासाठी सततची तत्परता दिसून आली आहे. अनेक गुन्हेगारांच्या मुसक्या आवळण्यासह प्रतिबंधात्मक कारवाई केली आहे. पोलिसांच्या योग्य नियोजनामुळे मागील लोकसभा, विधानसभा निवडणुकांसह सण, उत्सव शांततेत पार पडले आहेत. सायबर गुन्ह्यातील आरोपींना जेरबंद केले आहे. त्यांच्याकडून मुद्देमाल हस्तगत करण्यात पिंपरी-चिंचवड पोलिसांची कामगिरी वाखणण्याजोगी आहे. अशातच काहींच्या वाईट वर्तनामुळे पिंपरी-चिंचवड पोलिस दलाच्या खाकीला ‘डाग’ लागत आहे. कायद्याचे रक्षण करणारे आणि नागरिकांना न्याय मिळवून देणारे पोलिसच जर लाचखोरीत अडकत असले, तर सामान्य माणसांनी विश्वास कुणावर ठेवायचा?, असा प्रश्‍न नागरिकांमध्ये चर्चेचा विषय झाला आहे. शहरात अलीकडच्या काळात लाच घेताना पकडलेल्या पोलिसांमुळे संपूर्ण पोलिस दलाची प्रतिमा मलीन होत आहे. मग, वाहतूक नियंत्रण असो वा गुन्हे तपासाचे काम, प्रत्येक स्तरावर काही अपवादात्मक अधिकारी आणि कर्मचाऱ्यांमुळे संपूर्ण दलाला ‘डाग’ लागत आहे. काही ठिकाणी वाहतूक नियमभंग प्रकरणात नागरिकांकडून रोख रक्कम मागितल्याच्या, तर काही ठिकाणी गुन्हे दाखल न करण्यासाठी व्यवहार केल्याच्या तक्रारीही समोर येत आहेत. लाचलुचपत प्रतिबंधक विभागाकडून गेल्या काही महिन्यांत पोलिसांवर कारवाईही करण्यात आली. मात्र अशा प्रकारांना पूर्णविराम मिळत नाही. या प्रकारांमुळे नागरिकांमध्ये पोलिसांविषयी नाराजी वाढत असून प्रामाणिक अधिकारीही संशयाच्या भोवऱ्यात सापडतात. असे गैर प्रकार रोखण्यासह पोलिस दलाची प्रतिमा स्वच्छ राहण्यासाठी वरिष्ठांनी आपल्या दलाकडे बारकाईने लक्ष देणे गरजेचे आहे. त्यामुळे खऱ्या अर्थाने पोलिस दल ‘सद्ररक्षणाय, खलनिग्रहानाय’ ठरेल, अशी अपेक्षा आहे.
---