पुणे: मागील आठवड्यात पुणे महानगरपालिकेच्या एका ट्रकचा व्हिडिओ सोशल मीडियावर प्रचंड व्हायरल झाला होता. हा ट्रक एका सिंकहोलमध्ये समाविष्ट झाला होता. ही घटना पुण्यातील बुधवार पेठेतील समाधन चौकाजवळील सिटी पोस्ट ऑफिसच्या पार्किंगमध्ये घडली. या अपघाताने पुणेकरांच्या मनात विशेषतः शहराच्या ऐतिहासिक पाश्र्वभूमीचा विचार करता अनेक प्रश्न निर्माण केले.

या सिंकहोलचे मोजमाप अंदाजे २५ फूट खोल होते. या घटनेनंतर लगेचच पुणे महापालिकेची अग्निशमन सेवा घटनास्थळी पोहोचली. अग्निशमन विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी आश्चर्य व्यक्त केले की, एका सामान्य पार्किंगच्या जागेत पक्क्या फरशा असलेल्या जमिनीवर एवढा मोठा खड्डा कसा निर्माण झाला?

या अपघातानंतर अनेक इतिहासप्रेमींनी या घटनेवर आपली प्रतिक्रिया दिली. पुण्यातील इतिहास प्रेमी आणि हेरिटेज तज्ज्ञ संदीप गोडबोले यांनी एक्स सोशल मीडियावर वर एक जुना नकाशा शेअर केला. या नकाशावर १८०० च्या दशकात समाधन चौकाजवळ एक गोलाकार विहीर दर्शवलेली होती. त्यावेळी लक्ष्मी रोड अस्तित्वात नव्हता. गोडबोले यांनी म्हटले की, "हे सिंकहोल त्या जुन्या विहिरीमुळेच निर्माण झाले असावे."

पुढे १९६० च्या दशकातील नकाशा दाखवतो की, लक्ष्मी रोड आणि सिटी पोस्ट ऑफिस असले तरी विहिरीचे कोणतेही चिन्ह नव्हते. यावरून असे दिसून येते की, १८०० ते १९६० च्या दरम्यान ही विहीर बंद करण्यात आली असावी, परंतु ती नीट बंद न झाल्यामुळे सिंकहोलचा त्रास उद्भवला असावा.

पुणे महानगरपालिकेचे आयुक्त राजेंद्र भोसलेंनीही या मताला दुजोरा दिला. त्यांनी म्हटले की, "घटनास्थळी तपास करताना जुन्या विहिरीचे काही चिन्ह आढळले आहेत, आणि या विहिरीचे अवशेष या सिंकहोलसाठी कारणीभूत असू शकतात."

जुनी वास्तू आणि आधुनिक बांधकाम-

पुण्यातील रस्त्यांचे बांधकाम करताना ऐतिहासिक वास्तूंचा विचार करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. भारतात हजारो वर्षांची संस्कृती आहे, आणि नवीन बांधकाम करताना किमान २०० वर्षांचा इतिहास तपासावा लागतो. विशेषतः जुन्या वसाहतींच्या जागेवर आधुनिक बांधकाम करताना जुन्या विहिरी, तलाव किंवा भूमिगत मार्गांचा विचार न केल्यास अशा घटना वारंवार होऊ शकतात.

पुढील उपाययोजना-

सिंकहोलच्या धक्कादायक घटनेमुळे आता महापालिकेकडून शहरातील जुन्या नकाशांचा अभ्यास करून तातडीने उपाययोजना कराव्या, अशी मागणी करण्यात येत आहे.