आळेफाटा, ता. २१ : आजच्या धावत्या युगात काळानुसार स्वयंपाक बनविण्यासाठी अनेक अत्याधुनिक उपकरणे आले असताना देखील ग्रामीण भागात बहुतेक ठिकाणी मातीच्या चुलीचाच वापर केला जात आहे. दिवसेंदिवस या चुलींची मागणी वाढत चालली आहे.
बोरी बुद्रूक (ता. जुन्नर) येथील जगन्नाथ गेनू जाधव हे गेल्या ५० वर्षांपासून आपल्या घरी मातीच्या चुली बनवण्याचे काम करत आहे. त्यांच्या वडिलांची परंपरा जाधव यांनी कायम ठेवली आहे. आजही ते मातीच्या चुली स्वतः बनवून गावोगावी विकत आहे. चुली बनवण्यासाठी पोयटा तसेच खळगा या मातीचा वापर केला जातो. त्यांना एक चूल बनवण्यासाठी साधारण १५० रुपये खर्च येत असून त्यामागे त्यांना १० ते १५ रुपये मिळतात. पैसे अतिशय कमी मिळत असले तरी त्यांनी वडिलोपार्जित व्यवसाय असल्याने तो चालु ठेवला आहे. साधारण वर्षभरात ते १००० ते १२०० चुली बनवतात. या चुली ते प्रत्येक गावात ज्या गावात आठवडे बाजार असतो त्या ठिकाणी विकण्यासाठी नेतात.
जाधव हे चुली बनवण्याबरोबर संक्रांतीसाठी लागणारी सुगडी, रांजण, तंदूर, मडकी, तसेच गणपतीच्या मुर्ती बनवत असतात. त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यही त्यांना या कामात मदत करतात. त्यांनी बनवलेल्या चुली तसेच इतर वस्तु बाहेर गावाहून आलेले पर्यटक घेऊन जातात व त्यास चांगली किंमतही देतात. याशिवाय जुन्नर, आंबेगाव, खेड, शिरूर, संगमनेर या तालुक्यातील अनेक लोक चुली विकत घेण्यासाठी येत असतात.

काळानुसार बदल होत गेला असला तरी ग्रामीण भागात अजूनही मातीच्या चुलींचा सर्रास वापर होत असताना दिसून येत आहे. मातीच्या चुलीवर बनवलेल्या जेवणास वेगळीच चव असते. विशेष म्हणजे चुलीवर स्वयंपाक करताना ज्वाला तिखट नसते, त्यामुळे ॲल्युमिनिअमच्या भांड्यातही शिजवलेले अन्न हे कधीही ओलावा व पोषक घटक गमावत नाही. यामुळे दिवसेंदिवस मातीच्या चुलींना मागणी वाढत चालली आहे.
- जगन्नाथ जाधव.