पुणे, ता. १९ ः आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे न्यायालयीन प्रक्रियेतही मोठे बदल दिसून येत आहेत. न्यायालये आणि विधी सेवा प्राधिकरण आता प्रगत तंत्रज्ञानाचा सक्रियपणे वापर करू लागले आहेत. याचाच भाग म्हणून पुण्यात पहिल्यांदाच मध्यस्थीची प्रक्रिया व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे पार पडली. अमेरिकेत राहणाऱ्या व्यक्तीशी ऑनलाइन संवाद साधून पती-पत्नीतील वाद निकाली काढण्यात आला.
पुणे जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाचे मुख्य मध्यस्थ ॲड. अतुल गुंजाळ यांनी ही मध्यस्थी यशस्वीपणे पूर्ण केली. सुरेश आणि सुरेखा (नावे बदलली आहेत) यांचा विवाह २०२२ मध्ये झाला होता. दोघेही उच्चशिक्षित. पती आयटी क्षेत्रात अभियंता तर पत्नी डॉक्‍टर. विवाहानंतर काही महिन्यांतच मतभेद तीव्र झाल्याने अवघ्या सहा महिन्यांत दोघे विभक्त राहू लागले. त्यानंतर २०२२ मध्येच सुरेशने ॲड. निकिता अग्रवाल यांच्या माध्यमातून घटस्फोटासाठी दावा दाखल केला. पत्नीच्या वतीने ॲड. विनोद अंबड आणि ॲड. जयश्री काळे-पालवे न्यायालयात हजर होते.
जिल्हा न्यायाधीश एस. बी. शेलार यांच्या न्यायालयात हा दावा प्रलंबित असताना तो मध्यस्थीसाठी जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरणाकडे पाठवण्यात आला. प्राधिकरणाच्या सचिव न्यायाधीश सोनल पाटील यांनी हा दावा मुख्य मध्यस्थ ॲड. गुंजाळ यांच्याकडे सोपवला. सुरेश सध्या अमेरिकेत नोकरी करत असल्याने त्याच्याशी व्हिडिओ कॉन्फरन्सद्वारे संपर्क करण्यात आला. चर्चेनंतर तीन वर्षांपासून प्रलंबित असलेला हा दावा दोन्ही बाजूंच्या संमतीने निकाली काढण्यात आला. सुरेशने ऑनलाइनच घटस्फोटासाठी मान्यता दिली आणि त्यानंतर त्याची संमती ई-मेलद्वारेही प्राप्त झाली.

मध्यस्थीच्या माध्यमातून पक्षकारांमध्ये तणाव कमी होतो. वेळ आणि पैशाची बचत होते. न्यायालयावरील ताणही कमी होतो. या प्रकरणात दोघांची मानसिक मुक्तता झाली असून आता ते स्वतंत्रपणे आयुष्य जगण्यास मोकळे आहेत.
- ॲड. अतुल गुंजाळ, मुख्य मध्यस्थ, पुणे जिल्हा विधी सेवा प्राधिकरण