Law of Property Inheritance in India :  एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर कौटुंबिक कलह आपण अनेकदा पाहिले आहेत. वडिलांच्या मालमत्तेवरून अनेकदा वाद होतात. पण मुलाच्या संपत्तीवर कोणाचा अधिकार आहे? आईचा की पत्नीचा.

आजच्या काळात अनेक कारणांमुळे आईला स्वतःच्या मुलाच्या मालमत्तेत हक्क मिळत नाही, त्यामुळे प्रत्येक आईला तिच्या मुलाच्या मालमत्तेतील हक्क (मृत मुलाच्या मालमत्तेवर आईचा हक्क) माहिती असणे आवश्यक आहे.

हिंदू उत्तराधिकार कायदा, 1956 मध्ये मुलाच्या मालमत्तेवरील अधिकाराबाबत तरतूद करण्यात आली आहे. यामध्ये, विवाहित आणि अविवाहित असताना मुलाच्या मृत्यूवर मालमत्तेची वेगवेगळ्या प्रकारे विभागणी केली जाते.

भारतात काय आहे कायदा?

अशी अनेक प्रकरणे समोर येतात ज्यात मृत मुलाच्या मालमत्तेत आईला हक्क दिला जात नाही, जे कायद्याच्या विरोधात आहे, परंतु अनेक मातांना याची माहितीही नसते आणि ती वृद्धाश्रमात आपले जीवन व्यतीत करू लागते.

पण भारतीय कायद्याच्या मदतीने ती तिच्या हक्कांसाठी लढू शकते, ज्यामुळे तिच्या मृत मुलाच्या मालमत्तेमध्ये तिला हक्क मिळेल.

मृत मुलाच्या मालमत्तेवर आईचा हक्क:

आईला तिच्या मृत मुलाच्या मालमत्तेत तितकाच हिस्सा मिळतो जो पत्नी आणि मुलांना मिळतो. यासोबतच जर पतीच्या मालमत्तेची विभागणी केली असेल, तर त्या मालमत्तेत पत्नीलाही तिच्या मुलांइतकाच हक्क मिळतो (भारतातील पतीच्या संपत्तीवर पत्नीचा हक्क).

हिंदू उत्तराधिकार कायद्याच्या कलम 8 नुसार, मुलाच्या मालमत्तेवर पालकांचे हक्क परिभाषित केले आहेत. या अंतर्गत, आई मुलाच्या मालमत्तेची पहिली वारस असते, तर वडील मुलाच्या मालमत्तेचे दुसरे वारसदार असतात.

जर मृत व्यक्तीच्या पश्चात त्याची आई, पत्नी आणि मुले असतील तर मालमत्तेची आई, पत्नी आणि मुले यांच्यात समान वाटणी केली जाते.

हिंदू उत्तराधिकार कायद्यानुसार, जर पुरुष अविवाहित असेल तर त्याची मालमत्ता पहिल्या वारसाला, त्याच्या आईला आणि दुसऱ्या वारसाला, त्याच्या वडिलांना हस्तांतरित केली जाईल. जर आई हयात नसेल तर मालमत्ता वडील आणि त्यांच्या सह-वारसांना हस्तांतरित केली जाईल.

जर मृत व्यक्ती हिंदू विवाहित पुरुष असेल आणि मृत्युपत्राशिवाय मरण पावला असेल, तर त्याच्या पत्नीला हिंदू उत्तराधिकार कायदा 1956 नुसार मालमत्तेचा वारस मिळेल.

अशा परिस्थितीत त्याची पत्नी पहिली वारस असेल. ती मालमत्ता इतर कायदेशीर वारसांसोबत समान वाटून घेईल.