Fancy Number Plate Rules : बॉस, भाई, दादा, काका, मामा हे काही नातेवाईकांची नावे नाहीत. तर या आहेत फॅन्सी नंबर प्लेट. फडफड आवाज करत असलेली बुलेट आणि तिच्यावर असलेली अशी नंबरप्लेट हे चित्र तुम्ही अनेकदा पाहिले असेल. सध्या फॅन्सी नंबरप्लेटचे फॅड आलंय. त्यासाठी अनेकदा फाईन भरावा लागतो. पण, कायद्यात या गोष्टीला थारा नाही.

वाहन कायद्यानुसार वाहकाला त्याच्या गाडीचा क्रमांक पुढील आणि मागील बाजूस लावला पाहिजे. सर्व नंबर प्लेट्स पटकन लक्षात येतील अशा अक्षरात असणे आवश्यक आहे. पण, भारतीयांना आमच्या मालकीची प्रत्येक वस्तू सजवायला आवडते, वाहनाची नंबर प्लेट हा अपवाद नाही.

रस्त्यावर चालत असताना आम्ही सर्वांनी अनेक स्वयंघोषित BOSS, BOYZ, SAI पाहिल्या आहेत. या असंख्य शब्दांसह जे वेगवेगळ्या अक्षरात लिहिलेले दिसतात. हिंदी आणि मराठी फॉन्ट देखील एक सामान्य दृश्य आहे. हे शब्द जितके फॅन्सी वाटू शकतात, ते बहुतेक प्रकरणांमध्ये दिशाभूल करणारे आहेत. फॅन्सी नंबर प्लेटवरून वास्तविक नोंदणी क्रमांकाचा अंदाज लावण्यासाठी, एखाद्याला BOYS किंवा BOSS सारखे शब्द बनवणाऱ्या संभाव्य संख्यांचा विचार करावा लागेल.

फॅन्सी नंबर प्लेट्सना परवानगी का दिली जात नाही?

जेव्हा एखादी कार पोलिस चेकपोस्ट ओलांडून, रात्रीच्या वेळी तपासणीसाठी न थांबता वेगाने जाते. या कारचे तपशील लक्षात घेण्यासाठी, अधिकारी कारचा रंग आणि नोंदणी क्रमांक पाहण्याचा प्रयत्न करेल. रात्रीची वेळ असल्याने रंग स्पष्टपणे ओळखता आला नाही. जर या वाहनाची फॅन्सी नंबर प्लेट असेल तर प्लेटवर मोठी ठळक BOYZ दर्शविली असेल? तर त्या गुन्हेगाराला पकडणं अशक्य होतं.

अपहरण, खून, विनयभंग, चेन किंवा मोबाईल फोन स्नॅचिंग यांसारख्या गुन्हेगारी घटनांमध्ये दुचाकी आणि चारचाकी वाहनांचा वापर केला जातो. अधिका-यांच्या लक्षात आले आहे की अशा गुन्ह्यांमध्ये एक सामान्य घटक म्हणजे फॅन्सी नंबर प्लेट असलेल्या वाहनाचा वापर पोलिसांना त्यांच्या मागावरून दूर फेकण्यासाठी केला जातो.

फॅन्सी नंबर प्लेटसाठी आरटीओ दंड काय आहेत?

RTO नियमांनुसार फॅन्सी नंबर प्लेटला परवानगी दिली जात नाही. पण, असे कोणती कार किंवा बाईक आढळल्यास त्यांच्यावर कारवाई करम्याचा अधिकार पोलिसांना असतो. फॅन्सी नंबरप्लेटसाठी RTO अधिकारी चालकाकडून दरम्यान , मोटार वाहन कायदा १९८९ नुसार, भारतात फॅन्सी नंबर प्लेट वापरणे बेकायदेशीर आहे.

फॅन्सी नंबर प्लेट वापरणाऱ्या लोकांवर प्रत्येक राज्यात कठोर कारवाई करण्याबाबत नियम आहे. प्रत्येक राज्यात आरटीओद्वारे जबरदस्त दंड आकारला जातो. महाराष्ट्रात फॅन्सी नंबरप्लेट वापरल्यास २००० ते ५००० दंड आकारला जाऊ शकतो.

MH हा कोड काय असतो

बऱ्याच जणांना MHO1 हा कोड काय असतो हे कळत नाही. तर, नंबर प्लेटमधील दुसऱ्या भागात दोन अंक असतात, जे जिल्ह्याचा किंवा आरटीओचा नंबर म्हणून लायसन्स प्लेटवर नमूद केलेले असतात. म्हणजेच ज्या आरटीओमध्ये तुमचं वाहन रजिस्टर्ड आहे तिथला नंबर तुमच्या वाहनावर MH च्या पुढे लिहिला जातो.

म्हणजे MH01 हा नंबर मुंबई मध्य आरटीओचा आहे. MH04 ठाण्याचा, MH12 पुणे आरटीओचा, MH11 सातारा तर MH31 नागपूरचा आहे. प्रत्येक जिल्ह्याचे, प्रमुख शहराचे स्वतःचे प्रादेशिक परिवहन कार्यालय (RTO) असते. या आरीटीओंना विशेष कोड देण्यात आला आहे.

कशी असावी नंबर प्लेट

• कार किंवा बाईकवरील नंबर प्लेटच्या संख्यांचा आकार कमीत कमी दोन इंच असणे आवश्यक आहे.

• कार किंवा बाईकवर लावलेल्या नंबर प्लेटवरील क्रमांक हे वाचण्याजोगे असावेत. यासाठी कोणतीही फॅन्सी नंबर प्लेट लावणे हे नियमबाह्य ठरेल.

• कार किंवा बाईक नंबर प्लेटवरील सर्व क्रमांक हे एकसारख्या आकाराचे आणि थेट आकाराचे असणे बंधनकारक आहे.

• जर तुमची गाडी चोरी झाली, तर ती व्यक्ती सुप्रीम कोर्टाने नवीन सर्क्युलर जारी केल्याप्रमाणे पुन्हा जुन्या गाडीचा नंबर नवीन गाडीच्या नंबर प्लेटवर लावू शकतो.

• नंबर प्लेटवर कोणत्याही प्रकारचे सांकेतिक चिन्ह किंवा तत्सम गोष्टी लावणे नियमांच्या विरोधात असेल.