Maha Kumbh Mela 2025 : महाकुंभ मेळा हा फक्त धार्मिक महत्त्वाचा उत्सव नसून त्यामागे गूढ विज्ञान आणि प्राचीन खगोलशास्त्राचाही सखोल अभ्यास आहे. 2025 च्या महाकुंभ मेळ्याला 13 जानेवारीपासून प्रयागराज येथे सुरुवात होणार आहे. जगातील सर्वांत मोठ्या धार्मिक सोहळ्यांपैकी एक मानला जाणारा हा उत्सव अध्यात्म, पौराणिक कथा आणि विज्ञानाचा संगम आहे.

कुंभ मेळ्याची प्राचीन कथा

महाकुंभ मेळ्याचे उगम "समुद्रमंथन" या प्राचीन हिंदू पौराणिक कथेतून झाले आहेत. या कथेनुसार, देव आणि दानवांनी अमृत म्हणजेच अमरत्वाचे अमृत प्राप्त करण्यासाठी समुद्र मंथन केले. या मंथनादरम्यान अमृताचे काही थेंब पृथ्वीवर चार ठिकाणी पडले. ती ठिकाणे म्हणजे हरिद्वार, उज्जैन, नाशिक आणि प्रयागराज. याच ठिकाणी कुंभ मेळ्याचे आयोजन केले जाते. "कुंभ" या शब्दाचा अर्थ आहे "घडा," जो अमृताच्या पात्राचे प्रतीक आहे.

आध्यात्माच्या जोडीला विज्ञानाचा पाया

महाकुंभ मेळ्याचे आयोजन विशिष्ट खगोलीय घटनांच्या आधारे केले जाते. यामध्ये गुरु ग्रहाची भूमिका महत्त्वाची आहे. गुरु ग्रहाचा 12 वर्षांचा सूर्याभोवतीचा परिभ्रमण कालखंड आणि त्याचे विशिष्ट राशींसोबतचे संयोग या उत्सवाच्या तारखा निश्चित करतात. 2024 च्या डिसेंबर महिन्यात गुरु ग्रह पृथ्वी आणि सूर्याच्या मध्यभागी पोहोचला, ज्यामुळे तो आकाशात अधिक तेजस्वी दिसत होता. या खगोलीय घटनेमुळे पृथ्वीच्या विद्युतचुंबकीय क्षेत्रांमध्ये बदल होतात, जे मानवी शरीराच्या बायोमॅग्नेटिक शक्तींवर परिणाम करतात.

आधुनिक विज्ञान काय सांगते?

संशोधनाने सिद्ध केले आहे की ग्रहांच्या स्थानबदलामुळे पृथ्वीवरील विद्युतचुंबकीय क्षेत्रांवर परिणाम होतो. हे बदल मानवी शरीरातील जैविक यंत्रणांना प्रभावित करतात. कुंभ मेळ्यात सहभागी होणारे अनेकजण मानसिक शांतता आणि शारीरिक ऊर्जा यांचा अनुभव घेतात.

याशिवाय, कुंभ मेळ्याचे ठिकाण निवडताना प्राचीन भारताच्या भूगोल आणि भूचुंबकीय शक्तींबद्दलच्या सखोल ज्ञानाचा उपयोग केला गेला आहे. नद्यांच्या संगमावर होणारे हे मेळे त्या भागातील भूचुंबकीय क्षेत्रामुळे आध्यात्मिक उन्नतीसाठी योग्य मानले जातात.

महाकुंभ मेळा आणि खगोलशास्त्र

महाकुंभ 2025 हा फक्त धार्मिक सण नसून मानवतेच्या आणि ब्रह्मांडाच्या गूढ शक्तींच्या संबंधांचे प्रतीक आहे. गुरु, शुक्र, शनी आणि मंगळ या ग्रहांचे अद्भुत संयोग या उत्सवाच्या काळात दिसणार आहेत, ज्यामुळे हे आयोजन अधिक खास होणार आहे.

अध्यात्म, पौराणिकता आणि विज्ञानाच्या संगमातून प्रेरणा घेणारा महाकुंभ मेळा जगाला अध्यात्मिक उन्नतीसाठी प्राचीन ज्ञानाचा वारसा दाखवतो. या भव्य सोहळ्याची अनुभूती घेताना लाखो भाविकांसाठी हा एक वेगळाच अनुभव असेल.