Blue Ghost Lunar Video : नासाच्या कॉमर्शियल ल्युनर पेलोड सर्व्हिसेस (CLPS) उपक्रमांतर्गत चंद्रावर एक नवा इतिहास रचण्यात आला आहे. फायरफ्लाय एअरोस्पेसच्या ‘ब्लू घोस्ट’ लँडरने यशस्वीरीत्या चंद्राच्या मारे क्रिसियम (Mare Crisium) प्रदेशात लँडिंग केले आहे. हा क्षण नासाच्या आर्टेमिस मोहिमेतील एक महत्त्वाचा टप्पा मानला जात आहे, ज्याचा उद्देश चंद्रावर मानवी अस्तित्व दीर्घकालीन ठेवण्याचा आहे.

ब्लू घोस्टचा प्रवास आणि चंद्र लँडिंग

15 जानेवारी 2025 रोजी, स्पेसएक्स फाल्कन 9 रॉकेटच्या मदतीने ब्लू घोस्टने पृथ्वीवरून उड्डाण केले. त्यानंतर 13 फेब्रुवारीला तो चंद्राच्या कक्षेत दाखल झाला. अनेक कक्षीय युक्त्या (orbital manoeuvres) पूर्ण केल्यानंतर, लँडरने डिसेंट ऑर्बिट इन्सर्शन (DOI) नावाचा महत्त्वाचा यशस्वी इंजिन बर्न केला. ही 19-सेकंदांची युक्ती चंद्राच्या दूरच्या बाजूला (far side) केल्याने त्यावेळी संपर्क तुटलेला होता.

वैज्ञानिक प्रयोग आणि तंत्रज्ञान चाचण्या

एकदा चंद्रावर लँडिंग झाल्यानंतर, ब्लू घोस्ट 14 पृथ्वी दिवसांपर्यंत (सुमारे दोन आठवडे) कार्यरत राहणार आहे. या कालावधीत तो विविध वैज्ञानिक प्रयोग आणि तंत्रज्ञान चाचण्या पार पाडणार आहे.

प्रमुख प्रयोग-

• ल्युनर रेजोलिथ (चंद्राच्या मातीचे गुणधर्म) आणि भूगर्भीय अभ्यास

• सौर वाऱ्याचा पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राशी होणारा प्रभाव

• चंद्राच्या अंतर्गत उष्णतेचा अभ्यास करण्यासाठी विशेष ड्रिल

• इलेक्ट्रोडायनामिक डस्ट शिल्ड-चंद्राच्या धुळीचा प्रभाव कमी करण्यासाठी तंत्रज्ञान चाचणी

चंद्रावरचे अविस्मरणीय क्षण

ब्लू घोस्ट चंद्राच्या पृष्ठभागाचे अतिशय उच्च-गुणवत्तेचे फोटो आणि व्हिडिओ कॅप्चर करेल. यात ल्युनर इक्लिप्स (चंद्रग्रहण) आणि ल्युनर होरायझन ग्लो (चंद्राच्या क्षितिजावर दिसणारी चमक) यासारखी दुर्मिळ दृश्ये असतील. हे दृश्य शेवटचे 50 वर्षांपूर्वी अपोलो अंतराळवीरांनी पाहिले होते.

ब्लू घोस्टचे यशस्वी लँडिंग भविष्यातील चंद्र मोहिमांसाठी मार्ग मोकळा करेल. विशेषतः आर्टेमिस प्रकल्पाअंतर्गत मानवी मोहिमा पुन्हा चंद्रावर नेण्यासाठी हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे.