Nashik Navratri News : राज्यात कुठे नाही, असे बैठक अवस्थेतील कालिकामातेचे मंदिर जुन्या नाशिकमधील जुनी तांबट लेन येथे आहे. सुमारे ६०० वर्षांपूर्वी कंसारा समाजातील बांधवांकडून मंदिर उभारण्यात आले होते.

तेव्हापासून आजपर्यंत या बांधवांकडून कुठलाही खंड न पडता पारंपरिक पद्धतीने पिढ्यांपिढ्या देवीची महाआरती, तसेच नवरात्रोत्सव साजरा करत आहे. (Navratri festival starts in Kalika Mata only temple in sitting position nashik news)

कालिकादेवी कंसारा समाजाचे परमदैवत आहे. तांबे-पितळाचे भांडे घडविण्याचे त्यांचे काम आहे. त्यांची कला सर्वदूर पोचावी, तसेच रोजगार उपलब्ध होण्याच्या हेतूने गुजरातमधील चापानेर येथील कंसारा समाजातील कारागीर (बांधव) तेथून बाहेर पडले. राज्याच्या विविध भागात वस्ती करून राहू लागले.

त्यातीलच काही बांधव सुमारे ६०० वर्षांपूर्वी शहरात आले. येताना त्यांनी त्यांचे परमदैवत असलेली कालिकादेवीची मूर्ती देखील आणली. त्या वेळी जुन्या तांबट आळीत त्यांनी देवीचे लहानसे मंदिर बांधले. तांबे, पितळेची भांडी घडविण्याच्या व्यवसायास जोड म्हणून त्यानी मधल्या काळात भाले, तलवार आदी हत्यारे घडविण्याचे काम केले.

१८५७ मध्ये कंसारा समाज संस्थेची स्थापना झाली. जुन्या तांबट आळीमध्ये असलेल्या मंदिराच्या जागी नवीन लाकडी बांधणीची इमारत उभी केली.

विधिवत त्यात कालिकादेवीची स्थापना करण्यात आली. कामानिमित्ताने समाज बांधव देशात कुठेही असोत नवरात्रीमध्ये मंदिरातील पारंपरिक धार्मिक विधीत सहभागी होऊन दर्शन घेतात.

गरबा खेळण्याचा आनंद घेतात. विशेष म्हणजे, या ठिकाणी दशमीला होमहवन केले जाते. अष्टमीला सर्वांचाच उपवास असल्याने उकडलेले शेंगदाण्याचा प्रसाद वाटप केला जातो. इतर दिवस केवळ उकडलेल्या हरभऱ्यांचा प्रसाद असतो. श्रावण आणि चैत्र महिन्यांतील अमावास्येलाही महाआरती होत असल्याची माहिती विश्वस्तांनी दिली.

वज्रलेप न करता मूर्ती सुस्थितीत

बैठक अवस्थेतील देवीची मूर्ती काळ्या पाषाणात साकारली आहे. चार हातांपैकी एका हातात धूपपात्र, अन्य तिन्ही हातात तलवार, त्रिशूल, डमरू आहे. चेहऱ्यावर हास्य, शांत भाव दिसून येतात. सुमारे ६०० वर्षांपूर्वीची ही मूर्ती असून, पाणी आणि एक विशिष्ट प्रकारचे आयुर्वेदिक उटण्याचा मूर्तीच्या अभिषेकसाठी वापर केला जातो. कुठलाही वज्रलेप न करताही मूर्ती अजून सुस्थितीत आहे.