अचलपूर (जि. अमरावती) ः देशातील टॉप टेनमध्ये स्थान असलेल्या मेळघाट व्याघ्रप्रकल्पाला 22 फेब्रुवारी रोजी 48 वर्षे पूर्ण झाली. मात्र या 48 वर्षांच्या कालखंडात मेळघाट व्याघ्रप्रकल्पात वाघांची संख्या रोडावत असल्याने चिंतेत भर पडली आहे. याकडे लक्ष देऊन उपाययोजना करण्याची गरज निर्माण झाली आहे, तर दुसरीकडे विविध उपाययोजना करण्यात येत असल्याने पर्यटकांच्या संख्येत मात्र वाढ होत आहे.

मेळघाट व्याघ्रप्रकल्पाची सुरुवात 22 फेब्रुवारी 1972 झाली होती. व्याघ्रप्रकल्प अस्तित्वात येण्यापूर्वी मेळघाटच्या जंगलात 210 वाघ असल्याचे आकडेवारी सांगते. मात्र त्यानंतर दरवर्षी वाघांची संख्या रोडावत चालली आहे. सव्वाशे वाघांची क्षमता असलेला मेळघाट 55 च्या आसपास वाघांवर स्थिरावला आहे. सध्या मेळघाटात केवळ 55 च्या आसपास वाघ असल्याची माहिती अमरावती कार्यालयाकडून मिळाली. 

नागपूर ब्रेकिंग : शनिवारी, रविवारी बाजारपेठा तर शाळा, महाविद्यालये ७ मार्चपर्यंत बंद

जंगलात खायला पुरेसे खाद्य नसल्यामुळे वाघांची संख्या रोडावत आहे. कधी उपाशीपोटी, कधी अर्धपोटी राहत असलेला मेळघाटातील वाघ खाद्याच्या शोधात इतरत्र जंगलात निघून जात असल्याचे तज्ज्ञ सांगतात. मेळघाटातील रंगुबेली, हरिसाल, सेमाडोह, जारिदा, माखलासह सिपना व गुगामल वन्यजीव विभागातील जंगलाची पत घसरत आहे. जंगलातील काही भागांमध्ये शिकाऱ्यांमुळे जंगलावर ताण वाढला आहे.

 वाघांचा अधिवास सुरक्षित नसल्याने कोकटू किंवा कोअर भागातील दोन-चार अपवाद वगळता मेळघाटातील वाघीण केवळ एक ते दोन पिल्ले जन्माला घालत असल्याची माहिती समोर आली आहे, तर मेळघाटच्या तुलनेत ताडोबात मात्र हीच संख्या तीन ते चार असल्याच्या नोंदी असल्याची माहिती मिळाली आहे. त्यामुळे वाघांच्या अधिवासासाठी सुरक्षित जंगल निर्माण करणे आवश्‍यक झाले आहे.

नक्की वाचा  -प्रेरणादायी! आईच्या निधनानंतरही धावपटू निकिताने जिंकले...

पर्यटकांच्या संख्येत वाढ

मेळघाटात व्याघ्रप्रकल्पाच्या वतीने पर्यटकांसाठी विविध प्रकारच्या सुविधा निर्माण करण्यात येत आहेत. ज्यामध्ये हरिसाल येथील झोरबी बॉल, आमझरी येथील ऍडव्हेंचर, जंगल सफारी, हत्ती सफारी, हत्ती बाथ आदी सुविधा उपलब्ध करून दिल्याने व राहण्याची सोय झाल्याने पर्यटकांची संख्या मेळघाटात दिवसेंदिवस वाढत चालली आहे. ही बाब मेळघाटच्या दृष्टीने आल्हाददायक आहे.

संपादन - अथर्व महांकाळ