नागपूर : कोरोनाचे आणि क्षयाचे लक्षण काहीशी सारखी आहेत. यामुळे कोरोना लपविण्यासाठी क्षयाच्या संशयितांनीही तपासणी केली नाही. सर्वेक्षणाचेही काम ठप्प पडले. मात्र, यानंतरही उपराजधानीसह नागपूरच्या ग्रामीण भागात तब्बल ७ हजार ३३८ क्षयग्रस्त आढळून आले आहेत. तर ग्रामीण भागात ५१ एमडीआर क्षयबाधितांपैकी ४८ जणांचा मृत्यू झाला असल्याची माहिती पुढे आली आहे. तर शहरात दोन वर्षात क्षयाच्या बाधेने ४०७ जण दगावले आहेत. 

हेही वाचा - लसीकरणाच्या दोन डोसमध्ये २८ दिवसांचेच अंतर का? 'हे' आजार असतील तरीही घेऊ शकता लस

नागपूर जिल्ह्यात क्षयरोग वाढत आहे. जिल्ह्यात साडेसात हजारावर क्षयग्रस्तांची नोंद झाली आहे. क्षयाचे उच्चाटन करण्यासाठी सुधारित क्षयरोग नियंत्रण कार्यक्रमाअंतर्गत सीबी नेट उपकरण उपलब्ध करून देण्यात आले आहेत. सध्या कोविडमुळे मेयो रुग्णालयातील सीबीनेट उपकरणावर क्षयाची चाचणी होत नसल्याची तक्रार इंटकतर्फे करण्यात आली आहे. विशेष असे की, मेडिकलमधील सीबीनेट यंत्र कोरोनाच्या चाचणीसाठी वापरण्यात येत असल्याचे उघडकीस आले. यामुळे दोन्ही शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालयांनी वर्षभर क्षयाच्या चाचणी करण्याला 'खो' दिला आहे. महापालिकेत सदर येथील रुग्णालयात एस सीबीनेट यंत्र लावण्यात आले आहे. 

मनपाने लक्ष द्यावे - 
महापालिकेच्या नोंदीत वर्षभरात ५ हजार ३६५ क्षयग्रस्त आढळून आले आहेत. यात १११ जणांचा मृत्यू झाला. २०२१ मध्ये जानेवारी ते मार्च या अडिच महिन्यात सुमारे १ हजार २८३ क्षयग्रस्त आढळून आले आहे. यामुळे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी २०२५ मध्ये क्षयाचे उच्चाटन करण्याचा सोडलेला संकल्प पूर्ण होणे अशक्य आहे. विशेष म्हणजे शहरातील ३० लाखाच्या लोकसंख्येसाठी केवळ एक सीबीनेट महापालिकेजवळ आहे. 

प्रशासनाचा नकार - 
नागपुरात २०१८ मध्ये इंडियन मेडिकल असोसिएशनच्या मदतीने क्षयरुग्णांचे सर्वेक्षण केले असता, ९हजार ८५३ रुग्ण आढळून आले होते. यात ५११० रुग्णांनी शासकीय रुग्णालयांमधून तर ४ हजार ७४३ रुग्णांनी खासगी इस्पितळांमधून उपचार घेतले होते, असे आढळून आले होते. परंतु, कोरोनाच्या काळात संपूर्ण मनुष्यबळ कोरोना उपचारासाठी वळवण्यात आले. यामुळे सर्वेक्षणाचे काम ठप्प पडले, मात्र प्रशासनाने हे होत नसल्याचे सांगितले.  

हेही वाचा - खासदार नवनीत राणा आणि त्यांचे पती शिवसेनेवर वारंवार टीका का करतात?

कोविड-१९ आणि क्षयरोगाची लक्षणे मिळतीजुळती आहेत. ही लक्षणे असलेल्या व्यक्तींनी ही लक्षणे न लपविता क्षयरोगाची तपासणी करून घ्यावी. शासनाकडून क्षयरुग्णांसाठी मोठ्या प्रमाणात योजना सुरू केल्या आहेत. याचा लाभ त्यांनी घ्यावा. क्षयरोग पूर्णपणे बरा होतो. यामुळे घाबरू नका. रुग्णालयाशी संपर्क साधावा. 
-डॉ. ममता सोनसरे, जिल्हा क्षयरोग अधिकारी, नागपूर. 

वर्षनिहाय क्षयबाधित - 

• -क्षयरोग आनुवंशिक नाही 
• -ट्यूबरक्‍यूलेसिस बॅसीलाय जिवाणूमुळे होतो