विकास दुबेमुळे उज्जैनचं मंदिर चर्चेत, मराठ्यांनी केला होता जिर्णोद्धार

ujjain mandir
ujjain mandir

नवी दिल्ली - कानपूरचा गँगस्टर आणि एका डीएसपीसह 8 पोलिसांच्या हत्या प्रकरणातील आरोपी विकास दुबेला उज्जैनमधून अटक करण्यात आली. अटक करण्याआधी तो महाकाल मंदिरात पूजा करण्यासाठी पोहोचला होता. तिथून पोलिसांनी विकास दुबेला ताब्यात घेतलं. उज्जैनचं महाकाल मंदिर हे देशातील 12 ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे. शिवभक्तांचे श्रद्धास्थान असलेलं हे मंदिर प्राचीन असं आहे. हिंदू धर्मात सर्वाधिक मान्यता असेलल्या मंदिरांमध्ये याचा समावेश होतो. 

पुराण, महाभारतातही महाकाल मंदिराचा उल्लेख आढळतो. महाकवी कालिदास यांच्या काव्यरचनांमधूनही या मंदिराचं वर्णन मिळतं. दक्षिण मुखी असलेल्या या मंदिराचे दर्शन केल्याने पुण्य मिळतं अशी भक्तांची भावना आहे. हिंदू धर्माच्या मान्यतेनवुसार महाकाल मंदिरात शिवलिंगाच्या दर्शानाने मोक्ष मिळतो असंही म्हटलं जातं. 

परकिय आक्रमणांमध्ये या मंदिराची मोठी हानी झाली आहे. 1235 मध्ये इल्तुत्मिशने मंदिर उद्ध्वस्त केलं होतं. इल्तुत्मिश हा दिल्लीच्या गादीचा संस्थापक होता. त्यानंतर उज्जैनमधील राजांनी याचा जिर्णोद्धार केला. त्यानंतर सध्या असलेलं मंदिर उभा राहिलं. दरवर्षी सिंहस्थ मेळ्याच्या आधी मंदिराची सजावट केली जाते. मराठ्यांनी 29 नोव्हेंबर 1728 मध्ये या भागावर ताबा मिळवला होता. यानंतर उज्जैनचा सुद्धा कायापालट झाला. महाकालेश्वर मंदिराचे पुन्हा बांधकाम झालं आणि त्यामध्ये ज्योतिर्लिंगाची प्रतिष्ठापना करण्यात आली. 

मंदिराच्या गर्भगृहात जाण्यासाठी पायऱ्यांचा मार्ग आहे. त्याच्या वरच्या बाजुला एक दुसरा गाभारा असून त्यामध्ये ओंकारेश्वर शिवलिंग आहे. मंदिराचे क्षेत्रफळ 10.77 x 10.77 वर्गमीटर रुंद आणि 28.71 मीटर उंच इतकं आहे. इल्तुत्मिशने जेव्हा मंदिर उद्ध्वस्त केलं तेव्हा शिवलिंग इथल्या कोटितीर्थमध्ये टाकलं होतं. त्याची पुन्हा प्रतिष्ठापना करण्यात आली होती. 

मंदिराला एकूण 118 कळस आहेत. या कळसांवर सोन्याचा मुलामा देण्यात आला असून यासाठी 16 किलो सोनं वापरण्यात आलं आहे. सध्याच्या दरानुसार या सोन्याची किंमत जवळपास 8 कोटींच्या घरात जाते. मंदिराची व्यवस्था एक प्रशासकिय समिती करते.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Related Stories

No stories found.
Marathi News Esakal
www.esakal.com