दिल्ली-एनसीआरच्या हवेतील प्रदूषणाच्या पातळीमध्ये थोडी सुधारणा झाली आहे. राजधानी दिल्लीतील हवेच्या गुणवत्तेत काहीशी सुधारणा झाल्यामुळे, कमिशन फॉर एअर क्वालिटी मॅनेजमेंट (CQAM) ने शनिवारी ग्रेडेड रिस्पॉन्स अॅक्शन प्लॅन (GRAP) Grap-4 चे निर्बंध हटवले आहेत. मात्र, सध्या GRAP-3 अंतर्गत सर्व निर्बंध कायम राहतील. BS-3 आणि 4 इंजिन असलेल्या वाहनांना अजूनही सूट देण्यात आलेली नाही. तर दिल्लीत सोमवारपासून म्हणजेच २० नोव्हेंबरपासून सर्व शाळा सुरू होणार आहेत.(Latest Marathi News)

दिल्ली सरकारच्या शिक्षण संचालनालयाने जारी केलेल्या आदेशात म्हटले आहे की, सोमवार, २० नोव्हेंबरपासून दिल्लीतील सर्व सरकारी, सरकारी अनुदानित आणि खासगी शाळांमध्ये प्राथमिक ते १२वीपर्यंतचे वर्ग पुन्हा सुरू होतील. मात्र, हा आदेश जारी झाल्यानंतर पुढील एक आठवडा मैदानी क्रीडा उपक्रम आणि सकाळच्या बैठका आयोजित केल्या जाणार नाहीत.

दिल्ली-NCR चा एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) 400 च्या खाली आल्यानंतर, CQAM ग्रुप-4 चे निर्बंध हटवण्यात आले आहेत. त्याचबरोबर, GRAP-3 अंतर्गत खाजगी बांधकाम आणि BS-3/4 डिझेल वाहनांवर बंदी कायम राहील. (Marathi Tajya Batmya)

CAQM नुसार, GRAP चार श्रेणींमध्ये लागू केला जातो.

टप्पा 1-AQI पातळी 201 ते 300 दरम्यान

स्टेज 2-AQI पातळी 301 ते 400 दरम्यान

स्टेज 3-AQI पातळी 401 ते 450 दरम्यान

स्टेज 4-AQI पातळी 450 च्या वर

GRAP-4 काढून टाकल्यामुळे या निर्बंधांपासून सुटका

दिल्ली-एनसीआरमध्ये प्रदूषणामुळे बंद झालेल्या शाळा आणि महाविद्यालये उघडता येणार आहेत.

बांधकाम आणि पाडण्याची कामे होऊ शकतात. महामार्ग, रस्ते, उड्डाणपूल, ओव्हरब्रिज, पाइपलाइन, वीज यासंबंधीच्या सरकारी प्रकल्पांवर काम करता येईल.

नोंदणीकृत मध्यम आणि अवजड वाहने दिल्लीत चालवण्यास सक्षम असतील.

अत्यावश्यक वस्तूंची वाहतूक करणारे ट्रक, एलएनजी/सीएनजी आणि इतर ट्रकसह इलेक्ट्रिक ट्रकही धावू शकतील.

दिल्लीच्या हवेतील विष आणि वाढत्या वायू प्रदूषणामुळे शिक्षण विभागाने एक आठवड्यासाठी सुटी जाहीर केली होती. त्याच वेळी, दिल्ली सरकारने 12 वी पर्यंतच्या सर्व शाळांमध्ये 9 ते 18 नोव्हेंबर या कालावधीत हिवाळी सुट्टी जाहीर केली होती. आता, दिल्लीचा हवेचा दर्जा निर्देशांक 'गंभीर' वरून 'अत्यंत खराब' श्रेणीत घसरल्यानंतर, सोमवार (20 नोव्हेंबर) पासून शाळा पुन्हा सुरू करण्याचे आदेश जारी केले आहेत.

हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, जेव्हा GRAP लागू केले जाते, तेव्हा CAQM 500 चौरस मीटर किंवा त्यापेक्षा जास्त आकाराच्या भूखंडांवर बांधकाम आणि पाडण्याच्या कामांवर बंदी घालण्याच्या सूचना देते. ज्यामध्ये GRAP I, II आणि III अंतर्गत हे निर्बंध अजूनही कायम राहतील.

हे निर्बंध स्टेज 1 अंतर्गत राहतील

- बांधकाम आणि पाडकामातून निघणारी धूळ आणि भंगार व्यवस्थापनाबाबतच्या सूचना लागू राहतील.

- उघड्यावर कचरा जाळण्यास बंदी असेल. असे केल्यास दंड आकारला जाईल.

- पीयूसी नियमांची काटेकोरपणे अंमलबजावणी केली जाईल. पीयूसीशिवाय वाहने चालणार नाहीत.

- रस्त्यावर धूळ उडू नये म्हणून पाणी शिंपडले जाईल.

स्टेज 2 अंतर्गत हे निर्बंध

- दररोज रस्ते स्वच्छ केले जातील. तर पाणी फवारणी दर दुसऱ्या दिवशी केली जाणार आहे.

- हॉटेल किंवा रेस्टॉरंटमध्ये कोळसा किंवा तंदूर वापरला जाणार नाही.

- रुग्णालये, रेल्वे सेवा, मेट्रो सेवा यांसारखी ठिकाणे वगळता अन्यत्र डिझेल जनरेटरचा वापर केला जाणार नाही.

- लोकांनी शक्य तितक्या सार्वजनिक वाहतुकीचा वापर करावा, यासाठी पार्किंग शुल्क जास्त असेल.

- इलेक्ट्रिक किंवा सीएनजी बस आणि मेट्रो सेवांच्या वारंवारतेत वाढ.

स्टेज 3 अंतर्गत हे निर्बंध

- दररोज रस्ते स्वच्छ केले जातील. पाणी शिंपडणे देखील होईल.

- इंधनावर न चालणारे उद्योगही बंद राहतील. दूध-दुग्ध उत्पादने आणि उद्योग-कारखाने औषधे तयार करतील त्यांना सूट देण्यात आली आहे.

- दिल्ली-एनसीआरमधील स्टोन क्रशर आणि वीटभट्ट्यांचे काम सध्या बंद राहणार आहे.

मात्र, ते अजूनही अत्यंत गरीब श्रेणीतच आहे. वेस्टर्न डिस्टर्बन्समुळे वाऱ्यांची दिशा बदलल्याने प्रदूषणाच्या 'गंभीर' परिस्थितीतून नक्कीच काहीसा दिलासा मिळाला आहे, असे हवामान खात्याने म्हटले आहे. वाऱ्याची दिशा बदलल्यामुळे खळ्याचा धूर आता दिल्ली-एनसीआरकडे येत नाही. याशिवाय वाऱ्याचा वेगही मागील दिवसांच्या तुलनेत वाढला आहे. यामुळेच दिल्ली-एनसीआरमधील प्रदूषणाची स्थिती सुधारली आहे.

केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या (CPCB) अंदाजानुसार, संपूर्ण आठवडाभर हवेची गुणवत्ता अत्यंत खराब श्रेणीत राहील. तर, हवेची गुणवत्ता (AQI) पूर्वीसारखी गंभीर श्रेणीपर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा नाही. 20 नोव्हेंबर रोजी कमाल तापमान 28 अंशांच्या आसपास तर किमान तापमान 11 अंशांच्या आसपास राहण्याची शक्यता आहे.