मुंबई : कुत्रे, मांजरी अशा प्राण्यांना घरात पाळणे अनेकांना आवडते. कुटुंबातील एखाद्या सदस्याप्रमाणे या प्राण्यांना वागणूक दिली जाते.

पण तुम्हाला माहीत आहे का ज्यांना तुम्ही एवढ्या लाडाकोडाने वाढवता ते प्राणी तुमच्या घरात सुपरबग पसरवत असतात. हा सुपरबग तुमच्यासाठी धोकादायक ठरू शकतो. हेही वाचा - जीएसटीसाठी नोंदणी केलीच नाही तर?? (healthy pet animals can cause dangerous superbug infection)

निरोगी कुत्रे आणि मांजरींपासून सुपरबगचा प्रसार

आजारी पाळीव प्राण्यांपासून असा सुपरबग तुमच्यापर्यंत पोहोचू शकतो, असा विचार तुम्ही करत असाल तर तुम्ही चुकीचे आहात. कारण निरोगी कुत्री आणि मांजरी बहुऔषध प्रतिरोधक जीव त्यांच्यासोबत राहणाऱ्या मानवांना देऊ शकतात.

इतकंच नाही तर नुकत्याच झालेल्या एका संशोधनानुसार, मानव त्यांच्या पाळीव प्राण्यांना बहुऔषध प्रतिरोधक जीव देखील देऊ शकतो. बहुऔषध प्रतिरोधक जीव हे जीवाणू आहेत जे एकापेक्षा जास्त प्रतिजैविकांच्या उपचारांना प्रतिसाद देऊ शकतात आणि प्रतिजैविक असूनही ते टिकू शकतात.

जर्मनीतील चॅराइट युनिव्हर्सिटी हॉस्पिटल बर्लिनच्या कॅरोलिन हॅकमन म्हणाल्या, "आमचे निष्कर्ष असे सूचित करतात की बहुऔषध-प्रतिरोधक जीव मानव आणि पाळीव प्राणी यांच्यात प्रवास करू शकतात," ते पुढे म्हणाले, "तथापि, केवळ काही प्रकरणे अशी पाहिली गेली आहेत ज्यात बहुऔषध प्रतिरोधक जीव कुत्रा आणि मांजरीच्या मालकांना संक्रमित करत नाहीत".

पाळीव प्राणी देखील तपासले

एवढेच नाही तर ४०० पाळीव प्राण्यांच्या घशाच्या आणि स्टूल स्वॅबच्या नमुन्यांचीही तपासणी करण्यात आली. यापैकी १५ टक्के कुत्रे आणि ५ टक्के मांजरींमध्ये बहुऔषध प्रतिरोधक जीव पॉझिटिव्ह आढळले.

तथापि, या अभ्यासात रुग्णालयात दाखल रुग्ण आणि त्यांचे पाळीव प्राणी यांच्यात सुपरबग शेअरिंगची अत्यंत कमी पातळी आढळून आली. तथापि, त्यांचे वाहक अनेक महिन्यांपर्यंत वातावरणात जीवाणू पसरवू शकतात आणि रुग्णालयात उपस्थित असलेल्या इतर लोकांना संक्रमित करू शकतात ज्यांची प्रतिकारशक्ती कमकुवत आहे.

जीवाणू आणि विषाणू औषध प्रतिरोधक कसे बनतात

बहुऔषध प्रतिरोधक जीवांच्या संदर्भात, पाळीव प्राणी हे जलाशयाला आपले घर बनवू शकतात आणि ही जगभरातील लोकांसाठी चिंतेची बाब आहे. सूक्ष्मजंतूंचा नाश करणारी औषधे म्हणजे जिवाणू, विषाणू आणि बुरशी यांचा त्यांच्यावर कोणताही परिणाम होत नाही किंवा हे सूक्ष्मजंतू त्यांच्याविरुद्ध त्यांचा प्रतिकार विकसित करतात.

अभ्यासात, संशोधकांना हे शोधायचे होते की कुत्रे आणि मांजरीसारखे पाळीव प्राणी रुग्णालयातील रूग्णांमध्ये बहुऔषध प्रतिरोधक संसर्गामध्ये काही भूमिका बजावतात का.

हॉस्पिटलमध्ये दाखल झालेल्या रूग्णांमध्ये आढळणारे सर्वात सामान्य सुपरबग म्हणजे मेथिसिलिन रेझिस्टंट स्टॅफिलोकोकस ऑरियस (MRSA), व्हॅनकोमायसिन रेझिस्टंट एन्टरोकोकी (VRE), थर्ड जनरेशन सेफॅलोस्पोरिन रेझिस्टंट एन्टरोबॅक्टेरिया (3GCRE) आणि कार्बापेनेम रेझिस्टंट एन्टरोबॅक्टेरियाल्स (CRE). हे सर्व सुपरबग पेनिसिलिन आणि सेफॅलोस्पोरिनसारख्या अनेक प्रतिजैविकांना प्रतिरोधक असतात.

जून २०१९ ते सप्टेंबर २०२२ या कालावधीत चरित युनिव्हर्सिटी हॉस्पिटलमध्ये दाखल झालेल्या २,८९१ रूग्णांकडून अनुनासिक आणि रेक्टल स्वॅब घेण्यात आले. यापैकी १,१८४ रुग्ण हे आधीच संक्रमित झालेले होते आणि १७०७ नवीन दाखल झालेले लोक होते ज्यांच्या घरात पाळीव कुत्री आणि मांजरी होती.

रूग्णालयात दाखल झालेल्या लोकांपैकी ३० टक्के लोक बहुऔषध प्रतिरोधक जीवांसाठी पॉझिटिव्ह आढळले. ज्यांच्याकडे बहुऔषध प्रतिरोधक जीव असल्याचे आढळून आले, त्यापैकी ११ टक्क्यांच्या घरात कुत्रा होता, तर ९ टक्के घरात मांजरी होत्या.