Driving Tips :  'ब्रेक-फेल' होणं हा असा शब्द आहे जो ऐकताच मनाला सर्व वाईट भीतीने घेरून टाकतो. काहीवेळा यामुळे लोकांचा जीव देखील धोक्यात येतो. पण रस्त्यावरील चांगल्या चालत्या गाडीचे ब्रेक निकामी का होतात?

काही जून्या चित्रपटात तुम्ही पाहीले असेल की, त्या चित्रपटांमध्ये सूडाच्या आगीत जळणारा खलनायक आपले वैर दूर करण्यासाठी गाडीखाली झोपून काहीतरी करत असे आणि नंतर नायकाच्या गाडीचा ब्रेक निकामी व्हायचा.

पण कारचा ब्रेक फेल होणं खरंच इतकं सोपं आहे का? आणि कारचे ब्रेक निकामी होण्याची कारणे काय आहेत? आज आपण या लेखात या गोष्टींची सविस्तर चर्चा करणार आहोत-

ब्रेक-फेल्युअरची लक्षणे:

आजच्या गाड्यांमध्ये इमर्जन्सीसाठी वॉर्निंग लाईटचा वापर केला जात आहे. वाहन चालवताना ब्रेक लावण्यात अडचण किंवा तांत्रिक बिघाड झाला तर इंस्ट्रूमेंट कन्सोलमध्ये ब्रेक जळल्याचा वॉर्निंग लाईट तुम्हाला दिसेल. मात्र, हे लाईट लावताना आपल्या गाडीचे ब्रेक फेल झाले असतील, तर याचा अर्थ गाडीच्या ब्रेकिंग सिस्टीमला दुरुस्तीची गरज असते, असे नाही.

गाडीत हा बदल झाला तर काळजी घ्या

1. जेव्हा आपण पॅडल खाली दाबता तेव्हा ग्राइंडिंगचा आवाज येतो.

2. गाडी थांबवण्यासाठी ब्रेक पेडलवर जास्त दाब लावावा लागतो.

3. ब्रेक दाबताना कंपन जाणवते.

4. ब्रेक दाबल्यावर तुमचे वाहन एका दिशेला वळते.

5. गाडी चालवताना जळण्याचा वास येतो.

6. कार चालवताना ब्रेक फ्लुइडची गळती होते.  

ब्रेक फेल का होतो

कारचे ब्रेक फेल होण्याचे प्रमुख कारण म्हणजे ब्रेक ऑईलची गळती होय. ड्रायव्हर जेव्हा ब्रेक दाबतो तेव्हा ब्रेक ऑईल ब्रेक डिस्कमध्ये फोर्स किंवा फोर्स ट्रान्सफर करतो. ज्यामुळे कारची चाके स्लो होतात आणि थांबतात. या ब्रेक ऑईलची गळती झाल्यास ब्रेक लागत नाही.

ब्रेक सिलेंडर

ब्रेक फेल होण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे खराब ब्रेक सिलेंडर. ब्रेक सिलिंडर हा कारच्या ब्रेकिंग सिस्टीमचा भाग आहे जेथे ब्रेक फ्लुइड संकुचित केले जाते, जर सिलिंडरमध्ये काही बिघाड असेल तर सिस्टममध्ये पॉवरची कमतरता असते आणि ब्रेक योग्यरित्या कार्य करत नाहीत.

ब्रेक बूस्टर

ब्रेक बूस्टर हे देखील दुसरे कारण आहे. ब्रेकिंग सिस्टमचा हा एक महत्त्वाचा भाग आहे. जेव्हा ड्रायव्हर ब्रेक दाबतो, तेव्हा ब्रेक बूस्टर तयार होणारी शक्ती घेतो आणि पुढे लागू करतो. जर हा भाग निकामी झाला, तर तुमचे वाहन धीमे होण्यासाठी आणि थांबवण्यासाठी पुरेशी शक्ती निर्माण होणार नाही.

ब्रेक फेल्युअरमध्ये काय होते

ब्रेक पॅड जास्त गरम होतात : जास्त स्पीडने गाडी चालवल्यामुळे आणि ब्रेकच्या वारंवार वापरामुळे ब्रेक पॅड जास्त गरम होतात. यामुळे रोटर डिस्कला योग्य प्रकारे पकडण्याची पॅडची क्षमता कमी होते, परिणामी ब्रेक लावताना योग्य वेळी ब्रेक लावले जात नाहीत. बर्‍याच प्रकरणांमध्ये हे देखील ब्रेक फेल होण्याचे कारण बनतात.

रोटर डिस्कचे नुकसान : कारची रोटर डिस्क खराब झाल्यास ब्रेक पॅडवर वाईट परिणाम होतो. याशिवाय ब्रेक योग्य प्रकारे लावण्यात अडचण येते. जेव्हा तुमचे ब्रेक पॅड बदलले जातात, तेव्हा तुमच्या रोटर डिस्क्स प्रशिक्षित मेकॅनिककडून तपासा आणि आवश्यक असल्यास त्या गुळगुळीत केल्या जाऊ शकतात.

ब्रेक फेल गेले तर काय करावं?

हँडब्रेकचा वापर : कार थांबवण्यासाठी हँडब्रेकचा वापर केला जाऊ शकतो, परंतु यासाठी विशेष खबरदारी घेणे आवश्यक आहे. जास्त वेगाने हँडब्रेक कधीही लावू नका अन्यथा कार उलटू शकते. समोर आणि मागील ब्रेकिंग सिस्टम व्यतिरिक्त, तुमच्या वाहनात पार्किंग ब्रेक सिस्टम देखील आहे, ज्याला हँड ब्रेक देखील म्हणतात. हे तुमच्या वाहनाचा वेग कमी करण्याचे काम करते. गाडीचा वेग कमी असेल तेव्हाच वापरा.

कारचे इंजिन बंद करू नका : बर्‍याच वेळा घाबरलेल्या अवस्थेत लोकांना वाटते की कारचे इग्निशन बंद करून सर्व काही ठीक होईल. पण असे अजिबात होत नाही, ब्रेक फेल झाल्यास चुकूनही गाडीचे इंजिन बंद करू नका. इंजिन बंद केल्याने तुम्ही इंजिन ब्रेकिंग गमावाल. याशिवाय पॉवर स्टिअरिंगवरही तुमचे नियंत्रण राहणार नाही. याशिवाय स्टिअरिंग व्हीलही लॉक करता येते. त्यामुळे गाडी थांबेपर्यंत इंजिन चालू ठेवा.