थोडक्यात:

1. बदलत्या आणि दमट हवामानामुळे त्वचा तेलकट होऊन पिंपल्सचा त्रास वाढतो.

2. अनेकदा सामान्य वाटणारे मुरूम हे खरंतर फंगल ऍक्ने असू शकतात.

3. फंगल आणि सामान्य मुरूम यामध्ये फरक ओळखण्यासाठी डॉक्टरांनी सोप्या टिप्स सांगितल्या आहेत.

Dermatologist Tips to Differentiate Acne and Fungal Infection: बदलत्या वातावरणात आपली त्वचा सतत बदलत असते; कधी रखरखीत, तर कधी तेलकट. यामुळे चेहऱ्यावर बऱ्याचदा पिंपल्स येतात. अनेकजणांना हे साधे मुरूम वाटतात पण हेच साधे वाटणारे मुरूम, फंगल ऍक्ने असू शकतात.

खास करून पावसाळ्यातील वातावरणामुळे त्वचा अजूनच खराब होते. अशात साधे पिंपल्स आणि फंगलचे पिंपल्स यातला फरक करणे महत्त्वाचे आहे. दोन्ही प्रकारच्या पिंपल्सना घालवण्यासाठी वेगवेगळ्या प्रकारचे उपचार असतात. त्यामुळे दोन्हीतील फरक कसा करायचा याबद्दल डॉक्टरांनी सोप्या टिप्स सांगितल्या आहेत.

पावसाळ्यातील त्वचेचे संसर्ग

पावसाळ्यात जास्त आर्द्रता आणि ओलसरपणामुळे बुरशीसारखे जिवाणू झपाट्याने वाढतात. परिणामी त्वचेच्या संसर्गात वाढ होते. ज्यामुळे पिंपल्स येण्याचे प्रमाण देखील वाढलेले असते.

मात्र हार्मोनल असंतुलन आणि अस्वच्छतेमुळे होणारे पिंपल्स आणि फंगसमुळे होणारे पिंपल्स वेगळे असतात. योग्य उपचारांसाठी या दोन्हींमधील फरक ओळखणे गरजेचे आहे.

फंगल ॲक्ने आणि सामान्य मुरूमामधील फरक काय?

या दोन्ही प्रकारच्या मुरूममधील मुख्य फरक त्यांच्या कारणांमध्ये आहे. सामान्य मुरूम जीवाणूंमुळे होतात, तर फंगल ॲक्ने 'मालासेझिया' नावाच्या यीस्टमुळे होते.

• खाज सुटणे हे प्रमुख लक्षण: डॉ. बांगिया सांगतात की, "फंगल ॲक्नेमध्ये अनेकदा लक्षणीय खाज सुटते, तर सामान्य मुरूममध्ये खाज कमी असते."

• दिसणे आणि ठिकाण: फंगल ॲक्ने सामान्यतः लहान, खाज सुटणाऱ्या गाठींसारखे दिसतात, जे लहान पिंपल्स किंवा व्हाईटहेड्ससारखे असू शकतात. ते चेहऱ्याबरोबरच छाती, पाठ आणि खांद्यांसारख्या भागांवरही येऊ शकतात. सामान्य मुरूम सहसा तेल ग्रंथी जास्त असलेल्या ठिकाणी, जसे की कपाळ, नाक आणि हनुवटीवर येतात.

• धोका: कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या व्यक्तींना (उदा. मधुमेह किंवा एचआयव्ही रुग्ण), तसेच जे लोक नियमितपणे प्रतिजैविके (antibiotics) वापरतात त्यांना फंगल ॲक्ने होण्याची शक्यता जास्त असते.

उपचार आणि प्रतिबंध

डॉक्टर सांगतात की, जर तुम्ही सामान्य मुरूमासाठी वापरले जाणारे बेंझॉयल पेरोक्साईड किंवा सॅलिसिलिक ॲसिडसारखे उपाय वापरत असाल आणि तरीही ते प्रभावी ठरत नसतील, तर ते फंगल ॲक्ने असण्याची शक्यता आहे. अशा वेळी अँटीफंगल औषधांची गरज लागते.

पावसाळ्यात त्वचेची काळजी घेण्यासाठी काही सोप्या गोष्टी लक्षात ठेवा:

• स्वच्छता: वैयक्तिक स्वच्छतेला प्राधान्य द्या.

• त्वचा कोरडी ठेवा: श्वास घेण्यायोग्य सुती आणि लिनेनचे कपडे निवडा.

• प्रतिबंधक उपाय: संवेदनशील भागांमध्ये अँटीफंगल पावडर किंवा लोशनचा वापर करा.

• आंघोळ: सौम्य अँटीसेप्टिक साबणाने स्नान करणे फायदेशीर ठरते.

FAQs

1. फंगल मुरूम आणि सामान्य मुरूम यामध्ये काय फरक असतो? (What is the difference between fungal acne and regular acne?)
   फंगल मुरूम हे मालासेझिया नावाच्या यीस्टमुळे होतात, तर सामान्य मुरूम हे त्वचेतील तेलग्रंथी बंद होऊन जीवाणू वाढल्यामुळे होतात. फंगल मुरूम हे लहान, खाज सुटणारे आणि गाठीसारखे दिसतात, जे छाती, पाठ, खांदे अशा ठिकाणी होतात; तर सामान्य मुरूम सहसा चेहऱ्यावर – कपाळ, नाक, हनुवटीवर होतात आणि त्यामध्ये खाज कमी असते.

2. फंगल ॲक्नेची लक्षणं कोणती? (What are the symptoms of fungal acne?)
   फंगल ॲक्नेची मुख्य लक्षणे म्हणजे – सतत खाज येणे, लहान गाठीसारखे पुरळ, त्वचेवर तेलकटपणा आणि उष्णतेमुळे किंवा घामामुळे त्रास वाढणे. हे फंगल मुरूम चेहऱ्याशिवाय छाती, पाठ, खांदे अशा भागांवरही दिसतात.

3. फंगल मुरूम कशामुळे होतात आणि कोणत्या व्यक्तींना त्याचा धोका जास्त असतो (What causes fungal acne and who is more at risk?)
   फंगल मुरूम प्रामुख्याने दमट हवामान, ओलसर कपडे, वारंवार घाम येणे, आणि त्वचेवर बुरशीच्या वाढीस पोषक वातावरणामुळे होतात. मधुमेह, एचआयव्हीसारख्या आजारांमुळे प्रतिकारशक्ती कमी असलेल्या व्यक्तींना, किंवा जे व्यक्ती दीर्घकाळ अँटीबायोटिक्स घेत आहेत, त्यांना याचा धोका अधिक असतो.

4. फंगल ॲक्नेपासून बचाव आणि उपचार करण्यासाठी काय उपाय करावेत? (How to prevent and treat fungal acne?)
   वैयक्तिक स्वच्छता राखा, त्वचा कोरडी ठेवण्यासाठी सुताच्या श्वास घेण्यायोग्य कपड्यांचा वापर करा. संवेदनशील भागांमध्ये अँटीफंगल पावडर किंवा लोशन लावा. सौम्य अँटीसेप्टिक साबणाने नियमित आंघोळ करा. सामान्य मुरूमाच्या औषधांनी फरक न पडल्यास त्वचारोगतज्ज्ञांचा सल्ला घेऊन अँटीफंगल औषधे घ्या.