औरंगाबाद : यांत्रिकीकरणामुळे शेतीकामातून बैलांचे महत्त्व कमी झाल्याने वळूऐवजी कालवडीच जन्माला याव्यात, ज्यामुळे दुधाचे उत्पादन वाढेल या उद्देशाने औरंगाबादमध्ये ‘सेक्स सॉर्टेड सिमेन लॅब’ सुरू करण्याची घोषणा तत्कालीन मुख्यमंत्र्यांनी केली होती. याला वर्ष होऊनही या लॅबसाठी आवश्‍यक असलेला निधी मिळाला नसल्याने ही लॅब सुरू होऊ शकली नाही. ही लॅब सुरु झाल्यास संपूर्ण मराठवाड्याला फायदा होणार आहे. 

बैलाशिवाय शेती पूर्वी अशक्यप्राय होती. ज्यांच्या दावणीला जास्त बैलजोडी ती गावातली मोठी असामी मानली जायची, मात्र यांत्रिकीकरणामुळे शेतीतील बैलांचा सहभाग कमी होत गेला. आता दावणीही फारशा दिसत नाहीत. 

औरंगाबादच्या इतर बातम्या वाचण्यासाठी - क्लिक करा

यामुळे गायीला वळू होण्याऐवजी कालवड झाल्यास पशुपालकांना फायदा होईल, दूधाचे उत्पादन वाढेल यासाठी औरंगाबादमध्ये सेक्स सॉर्टेड सिमेन लॅब सुरू करण्याची घोषणा फेब्रुवारी २०१९ मध्ये तत्कालीन मुख्यमंत्र्यांनी जालना येथील ‘महापशु एक्स्पो’मध्ये केली होती. यासाठी ४५ कोटींच्या निधीची तरतुदही करण्यात आली. तसेच पशुसंवर्धन विभागाच्या उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांनी औरंगाबाद येथे पत्रकार परिषद घेऊन या विषयीची माहिती दिली होती. 

काय आहे या लॅबचे वैशिष्ट्य 

पशुसंवर्धन विभागातील सुत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सध्या हर्सुल येथील गोठीत रेत प्रयोगशाळेतून चांगल्या दर्जाच्या वळूच्या सिमेनपासून गायींना कृत्रिम रेतन करण्यात येते. मात्र त्यात वळू किंवा कालवड दोन्हीपैकी एक जन्माला येऊ शकते. सेक्स सॉर्टेड सिमेन लॅबमधून केवळ चांगल्या दर्जाच्या, जास्त दूध देणाऱ्या वंशावळीतील कालवडीच जन्माला येतील यासाठी गोठीत रेत तयार केले जातील. नरामध्ये XY तर मादीमध्ये XX गुणसूत्रे असतात. यातुन नराचे X गुणसुत्रे घेऊन त्याचे गोठीत रेत तयार करून ते गायींना दिले जातील. यामुळे गाय कालवडीलाच जन्म देईल. ही लॅब झाल्यास संपूर्ण मराठवाड्यातील शेतकरी व पशुपालकांना फायदा होणार आहे. 

मराठवाड्याच्या इतर बातम्या वाचण्यासाठी - क्लिक करा

वर्षानंतरही कागदावरच 

वर्षभरापूर्वी या लॅबची घोषणा करण्यात आली. या लॅबसाठी अत्याधुनिक यंत्रसामग्री, प्रयोगशाळा सुरू करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात निधीची आवश्‍यकता आहे. मात्र, निधीची उपलब्धताच नसल्याने ही लॅब सध्या कागदावरच असल्याचे दिसते.

 महाराष्ट्रातील इतर बातम्या बाचण्यासाठी - क्लिक करा