मुंबई  : भारतातील नैसर्गिक वायूचा साठा 2040 पर्यंत कमी होणार आहे. या टंचाईमुळे देशांतर्गत उत्पादित गॅसची किंमत दुप्पट होण्याची शक्यता आहे. असा दावा आयआयटी मुंबई आणि ऑस्ट्रेलियन विद्यापीठाच्या संशोधकांनी केला आहे. तसेच मोठ्या प्रमाणात कार्बन डायऑक्साईड सोडणाऱ्या विज निर्मीती केंद्र, खत उद्योग आणि ग्राहकांवर कार्बन टॅक्स लावण्याची गरज व्यक्त करत या कर महसूलातून नैसर्गिक गॅस वापरण्यासाठी अनुदान देणे संयुक्तिक असल्याचा निष्कर्षही संशोधकांनी काढला आहे.

मुंबई परिसरातील बातम्यांचा आढावा घेण्यासाठी येथे क्लिक करा

आयआयटी मुंबई आणि ऑस्ट्रेलियाच्या मोनाश युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी, भारतातील अर्थव्यवस्था व वातावरणावर वाढणार्‍या नैसर्गिक वायू वापराच्या परिणामाचा अभ्यास केला आहे. त्यांनी असे सुचवले आहे की कार्बन डाय ऑक्साईड सोडण्यासाठी देशाने वीजनिर्मिती, खत उद्योग आणि ग्राहकांवर कार्बन कर लागू केला पाहिजे. इंधन बाजारामध्ये नैसर्गिक वायूच्या वापरास प्रोत्साहन देतानाच संशोधकांनी सांगितले की, सरकारने कमी वायू, कणद्रव्य, राख आणि हरितगृह वायूंचे कमी उत्सर्जन करणारे स्वच्छ इंधन द्यावे. तसेच त्यांनी कार्बन कर आकारला जावा, अशी सूचना केली आहे. जेणेकरून खत क्षेत्राला दिले जाणारे यूरिया (नैसर्गिक वायूपासून तयार केलेले) अनुदानावर अर्थव्यवस्थेचा बोजा पडणार नाही आणि कार्बन टॅक्सद्वारे सरकार 44 टक्के पर्यंत वसूल करेल. ऊर्जा, जर्नल या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासात, संशोधकांनी भारतातील नैसर्गिक वायूच्या वापराचा आणि उत्पादनाचा कल आणि देशांतर्गत उत्पादित नैसर्गिक वायूच्या अर्थव्यवस्थेवर होणाऱ्या परिणामांचा अभ्यास केला आहे.

जे.जे रुग्णालयात कोव्हॅक्सिन लसीच्या दूसरा डोस देण्यास सुरुवात! आतापर्यंत 40 जणांना दुसरा डोस

या अभ्यासामध्ये असे दिसून आले आहे की, 2040 पर्यंत भारतातील नैसर्गिक वायूचा साठा कमी होणार आहे. त्यामुळे टंचाईमुळे देशांतर्गत उत्पादित गॅसची किंमत दुप्पट होण्याची शक्यता आहे. 2011 पासून घरगुती गॅसचे उत्पादन घटत असल्याचा दावा करण्यात आला आहे. इंधनाची कमतरता दूर करण्यासाठी सरकारने आयातित द्रवीकृत नैसर्गिक वायूवर (एलएनजी) जास्त अवलंबून राहण्याची गरज आहे, असे या संशोधनात म्हटले आहे. इंधनाच्या वाढीव दरामुळे, वीज, खत आणि वाहतूक क्षेत्रातील घरगुती नैसर्गिक वायूचा सर्वाधिक ग्राहक आयात केलेल्या एलएनजीवर जास्त अवलंबून राहू शकेल. घरगुती गॅस केवळ शहर ग्राहकांनाच उपलब्ध होईल जे स्वयंपाकासाठी वापरतात, असा दावा संशोधकांनी केला आहे. नैसर्गिक वायूसारख्या स्वच्छ कार्बन उत्सर्जित इंधनांचा वापर केल्यास पर्यावरणावर दीर्घकाळ परिणाम होतो. म्हणूनच, इंधन स्त्रोत म्हणून नैसर्गिक वायूचा वापर करूनही भविष्यात ओझोनची कमी व ग्लोबल वार्मिंगचे प्रमाण जास्त असू शकते, असे अभ्यासानुसार आढळले आहे.

The countrys natural gas reserves will decline over the next 20 years IIT report

--------------------------------------------

( संपादन - तुषार सोनवणे )