पंढरपूर (सोलापूर) : तोडणी केलेला ऊस ट्रॅक्‍टर - ट्रेलर किंवा ट्रकमध्ये भरणे आता सोपे झाले आहे. उपरी (ता. पंढरपूर) येथील बारावीचे शिक्षण झालेल्या रेवण समाधान नागणे या तरुणाने आता ऊस भरणी यंत्र तयार केले आहे. ऊस भरणी यंत्रामुळे ऊस तोडणी मजुरांचा त्रास तर कमी होणार आहेच, शिवाय चार तासांचे काम अवघ्या दोन तासांमध्ये होणार आहे. स्वतःच्या कल्पक बुद्धिमतेच्या जोरावर तयार केलेले हे यंत्र यशस्वी झाले आहे. पळशी येथील एका ऊस तोडणी आणि वाहतूक ठेकेदाराने हे यंत्र खरेदीही देखील केले आहे. 

हेही वाचा : मंगळवेढ्याच्या ऑडिटरचा कोल्हापुरातील रुग्णालयाला झटका! रुग्णाचे अडीच लाखांचे बिल आणले केवळ "इतक्‍या' हजारांवर 

साखर कारखान्यांमध्ये ऊस तोडणी आणि वाहतूक या दोन गोष्टी अत्यंत महत्त्वाच्या असतात. ऊस तोडून वाहनात भरून देण्याचे काम सर्रासपणे आजही मजुरांकडून केले जाते. दिवसभर ऊस तोडून रात्री डोक्‍यावर, खांद्यावर अवजड उसाची मोळी घेऊन शिडी किंवा फळीवर चढून ट्रॉली किंवा ट्रक भरून तो कारखान्यावर पाठवला जातो. असे हे अंग मेहनतीचे आणि तितकेच जोखमीचे काम मजुरांना करावे लागते. आतापर्यंत साखर उद्योगात अनेक नवीन बदल आले. ऊस तोडणीसाठी चक्क यंत्रेही आली; परंतु मजुरांनी तोडलेला ऊस भरणीसाठी यंत्र अद्याप आले नव्हते. त्यामुळे सर्रासपणे आजही लहान मुले, महिला आणि पुरुष मंडळी उसाच्या मोळ्या वाहून ट्रॅलीमध्यमे भरण्याचे काम करतात. हे काम करताना अनेकदा अपघात आणि दुखापत देखील होते. सलग चार ते पाच तास उसाच्या मोळ्यांची वाहतूक करून वाहन भरले जाते. 

हेही वाचा : Big Breaking ! विद्यार्थ्यांना परीक्षा शुल्कमाफी मिळणार नाही... कोण म्हणाले? नक्‍की वाचा 

ऊस तोडणी मजुरांचे कष्ट आणि त्यांना होणारा त्रास कमी करण्यासाठी येथील बारावीपर्यंत शिकलेल्या रेवण नागणे या तरुणाने ऊस भरणी यंत्र तयार केले आहे. लोखंडी अँगल, रबरी पट्टा आणि इंजिनचा वापर करून त्याने अवघ्या दहा दिवसांमध्ये हे यंत्र तयार केले आहे. यासाठी 70 हजार रुपयांचा खर्च आला आहे. या ऊस भरणी यंत्रामुळे महिला व पुरुष मजुरांचा त्रास कमी होणार आहे. शिवाय ट्रॅक्‍टर - ट्रेलर भरणीसाठी लागणारा अवधी देखील कमी होणार आहे. सध्या कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर ऊस तोडणी मजुरांचा तुडवडा भासणार आहे. या पार्श्वभूमीवर हे ऊस तोडणी यंत्र उपयोगी येणार आहे. या यंत्रामुळे कमी मजुरात ऊस भरता येणार आहे. त्याचा फायदा साखर कारखान्यांना व ऊस तोडणी ठेकेदारांनाही होणार आहे. हे यंत्र पाहण्यासाठी अनेकांची गर्दी वाढली आहे. 

संपादन : श्रीनिवास दुध्याल