पुणे - माझा मुलगा शौर्य दीड वर्षाचा आहे. बाहेर जाताना मास्क घातला की तो चिडचिड करतो आणि मास्क काढण्याचा प्रयत्न करतो. आम्ही मास्क घालून त्याच्यासमोर आलो की तो रडतो. त्यामुळे आम्हाला महत्त्वाच्या कामासाठी त्याला घेऊन बाहेर जाता येत नाही. माझ्यासारख्या कित्येक पालकांची अशीच समस्या असणार. सांगत होते वारजे येथील ३२ वर्षीय अमोल पाटील.

- ताज्या बातम्यांसाठी डाऊनलोड करा ई-सकाळचे ऍप

- पुण्याच्या बातम्या वाचण्यासाठी येथे ► क्लिक करा

कोरोना आपल्या अवतीभोवती असताना लहान मुलांचे त्यापासून कसे संरक्षण करायचे, त्यांची काळजी कशी घ्यायची आणि त्यांना मास्क घालावा की नाही, असे अनेक प्रश्‍न पालकांच्या मनात निर्माण झाले आहेत. दुसरीकडे बालकांसाठी काम करणाऱ्या संयुक्त राष्ट्र बालनिधीने (युनिसेफ) मात्र पाच वर्षांखालील मुले वगळता त्यावरील निरोगी मुलांना सार्वजनिक ठिकाणी नेताना मास्क घातलाच पाहिजे, तसेच त्यांना दैनंदिन जीवनात मास्क कसे घालावेत इथपासून ते पालकांनी कोणत्या गोष्टी कराव्यात अन्‌ टाळाव्यात, यासाठी विविध वयोगटासाठी मार्गदर्शक सूचना करीत पालकांना दिलासा देण्याचा प्रयत्न केला आहे.

कोरोनामुक्त रुग्णांना उपमुख्यमंत्र्यांचा दिलासा; शहरात सुरू होणार 'पोस्ट कोविड ओपीडी' सेंटर!

पाच वर्षांहून कमी वयाच्या मुलांकडे सर्वाधिक लक्ष देणे गरजेचे आहे. त्यांना मास्क घालावे की नाही, याबाबत अद्याप संभ्रम आहेत.  परंतु या वयोगटातील मुलांना मास्क घातल्यानंतर श्‍वास घेताना अडचणी येऊ शकतात. तसेच मास्कला व्यवस्थित हाताळण्याबाबत शिकवणे आव्हानात्मक ठरते. त्यामुळे पालकांनी लहान मुलांना शक्‍यतो बाहेर किंवा गर्दीच्या ठिकाणी घेऊन जाणे टाळावे.
- डॉ. सुनील गोडबोले, बालरोगतज्ज्ञ

मराठा आरक्षणाला पाठिंबाच, पण केंद्राची भूमिकाही महत्त्वाची : शरद पवार

लहान मुलांनी मास्क कधी घालायचा?
लहान मुलांनी मास्क घालायचा की नाही, हे अनेक घटकांवर अवलंबून आहे. त्यांचे वय, मास्क सुरक्षितपणे वापरण्याची क्षमता आणि जर ते आजारी असलेल्या व्यक्तीच्या संपर्कात आले तर अशा सर्व गोष्टींचा विचार करून मुलांना मास्क घालावा. यासाठी दक्षिण आशियामध्ये प्रशासनाच्या वतीने मुलांसाठी त्यांच्या वयोमानानुसार मास्क वापराबाबत मार्गदर्शन तत्त्वे आखली आहेत.

पाच वर्षे व त्याखालील मुले
सर्वसाधारणपणे पालकांनी ५ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना मास्क घालू नये. हा सल्ला सुरक्षितता आणि लहान मुलांच्या सर्वांगीण हितांवर आधारित आहे. पण मुले आजारी असलेल्या एखाद्या व्यक्तीशी शारीरिकरीत्या जवळ असले, तर मात्र मास्क घालणे आवश्‍यक आहे. अशा परिस्थितीत मास्क घातल्यावर मुले सतत डोळ्यांसमोर राहतील, त्यामुळे त्यांच्यावर बारकाईने लक्ष ठेवणे शक्‍य होईल, याकडे पालकांनी लक्ष द्यावे.

बारा वर्षांहून अधिक वय
अशा मुलांनी मोठ्या माणसांप्रमाणेच मास्क परिधान करावे.   

सहा ते अकरा वयोगटांतील मुले
या वयोगटातील मुलांच्या पालकांनी मुलांना मास्क जरूर घालावा. तुमच्या भागात कोरोनाचा प्रसार सर्वाधिक असेल किंवा मुलांना सुरक्षितपणे आणि योग्यरीत्या मास्क वापरता येत असेल, तर त्यांना मास्क घालू द्यावा. मास्कला धुऊन वापरात असाल किंवा संसर्ग होण्याचा धोका जास्त असणाऱ्या घरातील वृद्ध, आजारी व्यक्तींच्या संपर्कात जास्त असतील, तेव्हाही मुलांना मास्क घालणे गरजेचे आहे. मास्क परिधान केल्याने मुलांच्या शिक्षणावर, मानसिक विकासावर होणाऱ्या संभाव्य परिणामांचा विचार पालकांनी करणे गरजेचे आहे. यासाठी पालकांनी मुलांच्या शिक्षक, बालरोगतज्ज्ञांशी किंवा वैद्यकीय सल्लागारांशी चर्चा करावी.

कापडी मास्कच वापरा ! 
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मार्गदर्शक तत्त्वानुसार मुलांनी कापडी मास्कचाच वापर करावा. हे मास्क वापरल्यानंतर गरम पाण्यात स्वच्छ धुऊन पुन्हा वापरले जाऊ शकतात व ते घरीच तयार करणे शक्‍य आहे. सध्या बाजारपेठांमध्ये वेगवेगळे मास्क उपलब्ध आहेत. परंतु कापडी मास्क तीन स्तरांचे आहेत की नाही, हे पालकांनी बघून घ्यावे. मात्र मुलांना कोरोनाची लागण झाली असेल, तर त्यांनी कापडी मास्कऐवजी सर्जिकल किंवा वैद्यकीय मास्क परिधान करावे. हे मास्क धुता येत नसल्याने आठ तास वापरल्यानंतर त्यांची विल्हेवाट योग्य पद्धतीने लावावी.

मास्कबाबत शिकवा या सवयी

• मास्क घातल्यावर तोंडाला, मास्कला वारंवार स्पर्श करणे टाळा.
• हॅंड सॅनिटायझरचा नियमित वापर करा किंवा हात साबणाने ४० ते ६० सेकंद धुवा.
• खेळताना मास्क घातल्याने श्‍वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. त्यासाठी योग्य ती काळजी घ्या.
• सार्वजनिक ठिकाणी मास्क टाकणे टाळा.

Edited By - Prashant Patil