पिंपळवंडी (पुणे) : जुन्नर शहरापासून अगदी हाकेच्या अंतरावर हापूसबाग येथे सुमारे चारशे वर्षांपूर्वी उभारलेला हबशी महाल तालुक्‍यातील ऐतिहासिक वस्तूंपैकी एक आहे. मात्र, या महालाकडे प्रशासनाचे दुर्लक्ष होत आहे. या ऐतिहासिक वास्तूचे जतन करण्याची मागणी पर्यटकांकडून होत आहे.

पुणे जिल्ह्यातील हे शहर तीन दिवसांसाठी सील

जुन्नर हे जगातील एक प्राचीन शहर असून, त्याला सुमारे दोन हजार वर्षांपूर्वीचा इतिहास आहे. जगप्रसिद्ध बौद्ध लेण्या, नाणेघाट, छत्रपती शिवाजी महाराजांचे जन्मस्थान असलेल्या शिवनेरी किल्ल्यासह सहा किल्ले परिसराच्या इतिहासाची साक्ष देतात. त्यातील हापूसबाग येथे सुमारे चारशे वर्षांपूर्वी उभारलेला हबशी महाल आजही पर्यटकांचे आकर्षण आहे. 

आदिवासी भागातील पूजा शिवाजी भोईर हिची झाली तहसीलदारपदी निवड    

निजामाचा वजीर मलिक अंबर याने हा महाल उभारल्याचे सांगितले जाते. मलिक अंबर हा आफ्रिकेतील इथिओपिया या प्रांतात अबसीनिया या ठिकाणी राहत होता. या प्रांतातील लोकांना हबशी म्हणत. गरिबीमुळे त्याला लहानपणी गुलाम म्हणून विकण्यात आले. पराक्रम आणि मुत्सद्देगिरीच्या जोरावर मलिक पुढे निजामशाहीचा "वजीर' झाला. युद्धकलेसह तो उत्तम जलतज्ञही होता. त्याने "नहर-ऐ-अंबरी पाणी योजना' अनेक ठिकाणी राबवली. तिचे अवशेष जुन्नरमध्ये आजही काही ठिकाणी पाहायला मिळतात. 

जिल्हा परिषद शाळेच्या शिक्षकांनीही कसली कंबर

मलिक अंबर याने बांधलेला हबशी महाल हा वास्तूशिल्पाचा उत्तम नमूना आहे. या महालाचे बांधकाम दगड व विटांमध्ये केले असून, तळमजला हा मुघल शैलीत उभारलेला आहे. मागील बाजूस एक पाण्याचा तलाव असून, त्यामुळे महालाच्या सौंदर्यात अधिक भर पडते. पूर्वी या महालाला चारी बाजूंनी तटबंदी होती. आज त्यातील फक्त दरवाजांचे अवशेष शिल्लक आहेत. 

पुण्याच्या इतर बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा

या महालासारखे बांधकाम मेळघाटातील नरनाळा या किल्ल्यावर आपणास पहायला मिळते. या ठिकाणी काही काळ औरंगजेब बादशाहा राहिला असल्याचे इतिहास अभ्यासक सांगतात. महालाच्या बाजूने अनेक मोठी चिंचेची झाडे असून हिरवीगार शेती व निसर्गसौंदर्यामध्ये हा महाल आजही त्याचे अस्तित्व टिकवून आहे. हे स्थान खासगी मालकीचे असल्याचे सांगितले जाते. मात्र, ऐतिहासिक ठेवा म्हणून त्याचे जतन करण्याची मागणी पर्यटकांकडून होत आहे. 

गनिमीकाव्याचा जनक 
इथिओपिया हा डोंगराळ भाग असल्याने मलिक अंबरला पर्वतीय प्रदेशाची चांगली माहिती होती. महाराष्ट्रातील सह्याद्री पर्वत व येथील जंगल युद्धासाठी उपयुक्त असून, त्याने येथील सैनिकांना गनिमीकाव्याचे प्रशिक्षण दिले. डोंगरकपाऱ्यांत मलिक अंबर याचे सैनिक शत्रूवर हल्ला चढविण्यात तरबेज असल्याचे सांगितले जाते.