थोडक्यात..

• UIDAI ने मृत व्यक्तींच्या आधार निष्क्रिय करण्यासाठी नवी सेवा सुरू केली आहे.

• आतापर्यंत 1.17 कोटी आधार क्रमांक निष्क्रिय करण्यात आले आहेत.

• नागरिकांना आता थेट मृत व्यक्तीची माहिती नोंदवता येणार आहे.

आधार प्रणालीच्या सुरक्षिततेसाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) ने मृत व्यक्तींचे आधार क्रमांक निष्क्रिय करण्याची मोहीम सुरु केली आहे. या निर्णयाचा उद्देश मृत व्यक्तींच्या ओळखीचा गैरवापर रोखणे हा आहे. याअंतर्गत आतापर्यंत 1.17 कोटी आधार क्रमांक निष्क्रिय करण्यात आले आहेत. तसेच UIDAI ने 'कुटुंबातील सदस्याच्या मृत्यूची नोंदणी' करण्याची एक नवी सेवा सुरू केली आहे, जी नागरिकांना myAadhaar पोर्टलवर उपलब्ध आहे.

आता मृत्यूची नोंद थेट ऑनलाइन करता येणार

UIDAI च्या नव्या सेवेअंतर्गत, कुटुंबातील कोणतीही व्यक्ती आधार पोर्टलवर मृत्यूची नोंदणी करू शकते. त्यासाठी संबंधित व्यक्तीने स्वतःची ओळख पडताळणीनंतर, मृत व्यक्तीचा आधार क्रमांक, मृत्यू नोंदणी क्रमांक आणि इतर आवश्यक माहिती पोर्टलवर सादर करावी लागते. ही सेवा सध्या देशातील 24 राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये उपलब्ध आहे. लवकरच उर्वरित राज्यांमध्येही ही सुविधा सुरू होणार असल्याचे UIDAI ने सांगितले.

UIDAI ने स्पष्ट केले की त्यांनी देशभरातील सिव्हिल रजिस्ट्रेशन सिस्टिम (CRS) द्वारे 1.55 कोटी मृत्यू नोंदी प्राप्त केल्या आहेत. या नोंदींच्या पडताळणीनंतर 1.17 कोटी आधार क्रमांक निष्क्रिय करण्यात आले आहेत. उर्वरित राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधूनही सुमारे 6.7 लाख नोंदी प्राप्त झाल्या असून त्यांच्यावर प्रक्रिया सुरू आहे.

UIDAI आता 100 वर्षांपेक्षा अधिक वय असलेल्या आधार धारकांची स्थिती तपासण्यासाठी राज्य सरकारांशी समन्वय साधत आहे. त्यांच्या डेमोग्राफिक माहितीची पडताळणी केल्यानंतरच अशा आधार क्रमांकांवर कार्यवाही केली जाणार आहे.

या उपक्रमामुळे मृत व्यक्तीच्या नावाने सरकारी योजना, सबसिडी किंवा आर्थिक व्यवहारांमध्ये होणारा गैरवापर रोखला जाणार आहे. यामुळे आधार डेटाबेस अधिक विश्वासार्ह आणि सुरक्षित होणार आहे.

मृत कुटुंब सदस्याचे आधार निष्क्रिय करण्यासाठी, https://myaadhaar.uidai.gov.in या पोर्टलवर भेट द्या आणि ‘Reporting of Death of a Family Member’ सेवा वापरा.

FAQs

1. 'मृत्यू नोंदणी सेवा' म्हणजे काय?
   ही सेवा कुटुंबातील सदस्याला मृत व्यक्तीचा आधार क्रमांक निष्क्रिय करण्यासाठी वापरता येते.

2. ही सेवा कुठे उपलब्ध आहे?
   ही सेवा सध्या 24 राज्ये व केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये myAadhaar पोर्टलवर उपलब्ध आहे.

3. मृत्यू नोंदणीसाठी कोणती माहिती आवश्यक आहे?
   मृत व्यक्तीचा आधार क्रमांक, मृत्यू नोंदणी क्रमांक आणि इतर डेमोग्राफिक माहिती आवश्यक आहे.

4. या प्रक्रियेसाठी शुल्क आकारले जाते का?
   UIDAI ने यासंदर्भात कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही असे स्पष्ट केले आहे.

5. मृत्यू झाल्याची माहिती दिल्यानंतर किती दिवसांत आधार निष्क्रिय होतो?
   पडताळणी पूर्ण झाल्यानंतर काही दिवसांत आधार क्रमांक निष्क्रिय केला जातो.