थोडक्यात..

• शुभांशू शुक्ला १४ जुलै रोजी पृथ्वीवर परतणार आहेत.

• त्यांनी Ax-4 मोहिमेत अंतराळात अनेक वैज्ञानिक प्रयोग केले.

• भारताच्या अंतराळ इतिहासात हा एक नवा सुवर्णक्षण ठरणार आहे.

Shubhanshu Shukla Return : भारताच्या अंतराळ क्षेत्रात आणखी एक अभिमानास्पद पान जोडले जाणार आहे. भारतीय अंतराळवीर शुभांशू शुक्ला यांची आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांची Ax-4 मोहीम आता अंतिम टप्प्यात आली असून, १४ जुलै २०२५ रोजी ते स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन कॅप्सूलमधून आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) पासून वेगळे होऊन पुन्हा पृथ्वीवर परतणार आहेत. भारतीय वेळेनुसार दुपारी ४:३५ वाजता हे वेगळी होणे अपेक्षित आहे. या ऐतिहासिक क्षणाकडे संपूर्ण जग, विशेषतः भारताचे लक्ष लागून राहिले आहे.

भारतासाठी गर्वाचा क्षण

भारतीय हवाई दलाचे ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला हे राकेश शर्मा (१९८४) यांच्यानंतर अंतराळात जाणारे भारताचे दुसरे अंतराळवीर ठरले. विशेष म्हणजे त्यांनी Ax-4 मोहिमेत पायलटची भूमिका पार पाडली. ही मोहीम भारतासाठी खास आहे कारण ती ISROच्या गगनयान मोहिमेच्या तयारीचा एक महत्त्वपूर्ण भाग मानली जाते.

मिशनचा थरारक प्रवास

२५ जून २०२५ रोजी स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन कॅप्सूलमधून शुभांशू शुक्ला आणि त्यांचे सहकारी अंतराळात गेले. या टीममध्ये अमेरिकेच्या पेगी व्हिटसन (कमांडर), पोलंडच्या स्लाव्होस उजनांस्की-विश्निव्स्की आणि हंगेरीच्या टिबोर कापू (मिशन तज्ञ) यांचा समावेश होता. ही मोहीम केवळ वैज्ञानिक संशोधनापुरती मर्यादित नव्हती, तर भारत, पोलंड आणि हंगेरी या देशांसाठी सरकारी सहभाग असलेली पहिली खाजगी अंतराळ मोहीम ठरली आहे.

शुभांशू शुक्ला यांनी सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात मानवी आरोग्य आणि वनस्पतींची वाढ यावर महत्त्वपूर्ण प्रयोग केले. त्यांचे कार्य तरुण वैज्ञानिकांसाठी आणि नव्या पिढीसाठी एक प्रेरणास्त्रोत ठरणार आहे.

पृथ्वीवर परतीचा प्रवास

१४ जुलै रोजी ड्रॅगन कॅप्सूल ISS पासून वेगळे होईल आणि काही तासांत पृथ्वीच्या दिशेने प्रवास करेल. यानाचे लँडिंग समुद्रात होणार असून, तिथे तैनात असलेल्या बचाव जहाजांद्वारे अंतराळवीरांना सुरक्षितरित्या बाहेर काढले जाईल. हवामान आणि तांत्रिक अटींच्या आधारे वेळेत काहीसा बदल होऊ शकतो.

खाजगी भागीदारीमुळे अंतराळ प्रवासात बदल

Ax-4 ही मोहीम अ‍ॅक्सिओम स्पेस आणि स्पेसएक्स यांच्या सहकार्याने राबवली गेली. ही मोहीम दाखवते की खाजगी कंपन्या आता अंतराळ संशोधनातही महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावत आहेत. भविष्यात, भारतही आपले स्वतंत्र अंतराळ स्थानक उभारण्याच्या दिशेने पावले टाकत आहे, आणि शुभांशू शुक्ला यांचा अनुभव त्यात अमूल्य ठरेल.

१४ जुलै २०२५ हा दिवस केवळ भारतासाठी नव्हे, तर जागतिक अंतराळ क्षेत्रासाठीही महत्त्वाचा ठरणार आहे. शुभांशू शुक्ला यांचे परतणे हा एक वैज्ञानिक चमत्कार तर आहेच, पण त्याहूनही मोठे म्हणजे तरुण पिढीसाठी प्रेरणादायी स्वप्नपूर्तीचा संदेश आहे की अथक मेहनत, शिक्षण आणि संधी मिळाली तर आपणही आकाशाला गवसणी घालू शकतो

FAQs

1. शुभांशू शुक्ला कोण आहेत?
   शुभांशू शुक्ला हे भारतीय हवाई दलातील अधिकारी असून ते राकेश शर्मांनंतर अंतराळात गेलेले दुसरे भारतीय आहेत.

2. Ax-4 मिशन काय आहे?
   Ax-4 ही अ‍ॅक्सिओम स्पेस आणि स्पेसएक्सने राबवलेली खाजगी अंतराळ मोहीम आहे ज्यात शुभांशू शुक्ला सहभागी आहेत.

3. ते कोणत्या वेळी पृथ्वीवर परतणार आहेत?
   १४ जुलै २०२५ रोजी दुपारी ४:३५ वाजता ते ISS पासून वेगळे होऊन पृथ्वीवर परततील.

4. या मोहिमेचे महत्त्व काय आहे?
   ही मोहीम भारताच्या गगनयान प्रकल्पासाठी महत्त्वाची असून, भविष्यातील अंतराळ मोहिमांसाठी मार्गदर्शक ठरेल.