Nashik News : नाशिक विभागातील सर्व औद्यागिक वसाहतीत असलेल्या कंपन्यांमध्ये ५१८ बॉयलरची नोंद बाष्पके विभागात करण्यात आली आहे. यात सर्वांत मोठ्या बॉयलरची नोंद ही भुसावळ येथील ५०० मेगावॉट थर्मल पॉवर प्रकल्पात आहे.

दरम्यान, काही वर्षांपासून औद्योगिक वसाहतीमध्ये तपासणी होत नसल्याने अनेक कंपन्यांमध्ये नेमके काय चालते, याची कुठल्याच प्रकारची माहिती ही विभागाला मिळत नव्हती. (518 boilers recorded in Nashik division companies located in industrial colonies nashik news)

यात कंपनीत अनुचित प्रकार किंवा दुर्घटना घडल्यास शासकीय यंत्रणेवर खापर फोडले जाते. बॉयलर वापरणाऱ्या उद्योगासाठी बॉयलर कायदा १९२३ आणि २००७ मधील अधिसूचनेनुसार बाष्पके विभागात नोंदणी करणे व त्याची दर सहा महिन्यांत तपासणी करून घेणे कंपनीस बंधनकारक असते. यातच समजा एखाद्या कंपनीने विनापरवानगी बॉयलर सुरू ठेवल्यास त्यांच्यावर कडक कारवाई केली जाते.

या उद्योगांमध्ये वापर

खासकरून बॉयलरचा वापर टेक्स्टाइल, पॉवर, केमिकल, फार्मा, फूड प्रोसेसिंग, साखर उद्योगात केला जातो.

हरित लवादकडून बंदी

कंपन्यांमध्ये असलेल्या बॉयलरमध्ये पूर्वी फर्नेस ऑइल इंधनाचा वापर केला जात होता. पण या ऑइलच्या वापरामुळे मोठ्या प्रमाणात वायूप्रदूषण होऊन पर्यावरणाला धोका निर्माण होत होता. त्यामुळे तीन वर्षांपूर्वी हरित लवादने बॉयलर असणाऱ्या कंपन्यांना फर्नेस ऑइल वापरण्यावर बंदी घातली आहे.

४१ नवीन बॉयलरची नोंद

विभागातील धुळे, नंदुरबार, जळगाव, नाशिक या चार जिल्ह्यांत एकूण ५१८ उद्योगांत बॉयलरची नोंद करण्यात आली आहे. या वर्षी त्यात ४१ नवीन बॉयलरची भर पडली आहे. यात जळगावमध्ये १७९, तर धुळ्यात ११४ आहेत. नंदुरबारमध्ये ३५ बॉयलरची नोंद आहे.

नाशिक जिल्ह्यातील मालेगावमध्ये १७० बॉयलरची नोंदणी करण्यात आली आहे. येणारा काळात मालेगावमधील टेक्स्टाइल उद्योगातील भरभराटी पाहता हा आकडा दुपटीने वाढणार असल्याचे संकेत बाष्पके विभागामार्फत देण्यात आले आहे.

अधिकारी, कर्मचाऱ्यांचा तुटवडा

विभागातील बॉयलरच्या नोंदी तसेच तपासणी करण्याची जबाबदारी बाष्पके विभागाची आहे. चारही जिल्ह्यांसाठी नाशिक शहरात एकच कार्यालय असून, या कार्यालयात सहसंचालक, लिपिक आदींसह अधिकारी व कर्मचाऱ्यांचा तुटवडा आहे. इतर जिल्ह्यांत अधिकारी अथवा कार्यालय नाही.

''बॉयलर कायदा १९२३, २००७ मधील अधिसूचनेनुसार बाष्पके विभागात नोंदणी करणे बंधनकारक आहे. विनापरवाना बॉयलर सुरू असल्याचे आढळून आल्यास अथवा तक्रारी आल्यास त्यांच्यावर कडक कारवाई करण्यात येईल.''- एस. एल. कुंभलवार, सहसंचालक