पंचवटी (जि. नाशिक) : काळाराम, कपालेश्‍वर, नारोशंकर, सिता गुंफा, गोराराम, गंगा गोदावरी अशी पंचवटी भागात अनेक मंदिरे आहेत. त्यामुळे नाशिक शहराची मंदिराचे शहर म्हणून ओळखले जाते. शहराची स्मार्टसिटीकडे वाटचाल सुरू आहे. पंचवटीकरांची वाचन गरज लक्षात घेता सुमारे ४७ वर्षापूर्वी परिसरातील नागरिकांच्या सोयीसाठी माजी खासदार (स्व.) ॲड. उत्तमरावजी ढिकले यांच्या संकल्पनेतून २४ मार्च १९७४ रोजी पंचवटी सार्वजनिक वाचनालय मुहूर्तमेढ रोवली गेली. (Panchvati Public Library Reading temple on Godaghat in service since 47 years Nashik News)

काही वर्षांपूर्वी पंचवटीत वाचनालय नव्हते. त्यामुळे माजी खासदार (स्व.) उत्तमराव ढिकले यांनी १९७४ मध्ये वाचनालय स्थापनेचा निर्णय घेत शनी चौकातील एका छोट्याशा जागेत सुरवात केली. वर्षभरात वाचकांचा प्रतिसाद बघता, हे वाचनालय गायरान ट्रस्टच्या जागेत हलविण्यात आले. अल्पावधीतच वाचनालयाचा नावलौकिक वाढला.

वाचनालय ग्रंथांनी समृद्ध झाले. वाचकांचे हीत जोपासत विविध उपक्रम राबविले जाऊ लागले. परंतु यात मात्र जागेची निकड निर्माण झाली. कार्यकारी मंडळाच्या अथक प्रयत्नातून व माजी खासदार (स्व.) उत्तमराव ढिकले यांच्या निधीतून महापालिकेच्या माध्यमातून इंद्रकुंड समोरील जागेत दोन मजली इमारत तयार करून वाचनालय स्थलांतरित करण्यात आले.

माजी लोकसभा अध्यक्ष मनोहर जोशी यांच्या हस्ते २००२ मध्ये लोकार्पण झाला. त्यानंतर २००९ व २०१० मध्ये माजी नगरसेवक उल्हास धनवटे यांच्या निधीतून अभ्यासिका सुरू करण्यात आली. आजमितीस पंचवटी वाचनालय व अभ्यासिका मोठ्या दिमाखात उभी आहे. वर्धापन दिनानिमित्त नागरिक गौरव सोहळा, व्याख्यानमाला, गुणवंत शिक्षक गौरव, विविध स्पर्धा, ग्रंथप्रदर्शन व मान्यवरांची जयंती व पुण्यतिथीनिमित्त कार्यक्रम होतात.

वाचनालयाची वैशिष्ट्ये

सभासद - ४९० (मासिक, वार्षिक, आजीवन, बालसभासद), ग्रंथ संख्या - २५०० ते ३०००, संदर्भग्रंथ - ७५०, कादंबऱ्या - १३८०४, कवितासंग्रह - ९००, नाटक - १०००, माहितीपर पुस्तके - १५५५, ऐतिहासिक पुस्तके - ३००, चरित्र- २०००, आध्यात्मिक - २४०० विविध पुस्तके २५०० असे एकूण २८२०९ पुस्तके आहेत. तसेच, वाचनालयात दैनंदिन दैनिके - १६, साप्ताहिके व मासिके -३० आहेत.