नागपूर - पावसाळा संपून आता हिवाळ्याला प्रारंभ झाला आहे. थंडीच्या दिवसांमध्ये आपल्या घरातील पाळीव प्राण्यांची काळजी घेतली तर निश्‍चितच पशुपालकांची डोकेदुखी कमी होते. विशेषतः डॉग आणि कॅट यांना स्वेटर किंवा कोट घातल्यास त्यांचे थंडीपासून संरक्षण होण्यास मदत मिळते शिवाय मेट्रो सिटीमध्ये आधुनिक शैलीला अनुसरून ते ट्रेण्डीही दिसून येते व वेगळा असा रुबाबही मिरविता येतो.

अंगावरील वाढीव केस आणि इतर नैसर्गिक उपाययोजनांमुळे प्राण्यांना थंडी वाजत नाही असा समज आहे. वातावरणानुसार अनुकूलन करण्याची प्राण्यांमध्ये क्षमता आहे. तरीही गाय, म्हैस, श्‍वान, मांजर, पोपट आदी पाळीव प्राण्यांना कडक थंडीचा त्रास होतो. थंडीच्या दिवसांत चारचाकी वाहनांखाली पहुडणे श्‍वान, मांजरींना आवडते. इंजिन गरम असल्यामुळे ऊब मिळविण्याचा त्यांचा प्रयत्न असते. अशावेळी लक्ष न देता अचानक वाहन सुरू केल्यास या प्राण्यांना इजा संभवते. थंडी वाढल्यास स्वतःच्या शरीराचे नॉर्मल (सामान्य) तापमान कायम ठेवण्यासाठी प्राण्यांना नेहमीपेक्षा अधिक श्रम करावे लागतात. आपले पाळीव प्राणी बाहेर अधिक वेळ घालवीत असतील तर त्यांना तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने जास्त प्रोटिनयुक्त आहार देणे गरजेचे ठरते. विशेषतः परदेशी कूळ असलेले श्‍वान आणि मांजर यांच्याकडे अधिक लक्ष देणे आवश्‍यक आहे, असे पशुवैद्यांचे म्हणणे आहे.

निसर्गाने श्‍वान, मांजर यांसह सर्व प्राण्यांना प्रत्येक ऋतूमध्ये स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी उपाययोजना केलेली आहे. यामुळे पाऊस, ऊन किंवा थंडीच्या काळात त्यांना वातावरणाशी जुळवून घेण्यात वेळ लागत नाही. लहान पिल्ले, बछड्यांची मात्र थोडी काळजी घेणे गरजेचे आहे. कोमट पाण्याने १५ दिवसांतून एकदा डॉग, कॅटची आंघोळ करावी.
- डॉ. गौतम भोजने, सहायक प्राध्यापक, नागपूर व्हेटरनरी कॉलेज

पशुतज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा - डॉ. विनोद धूत
यंदा थंडीची सुरुवात दीपावली सणाच्या मुहूर्तावरच झाली आहे. श्‍वान, मांजर, पोपट आदी पाळीव प्राण्यांची काळजी घेणे आवश्‍यक आहे. थंडीपासून बचावासाठी घरात ऊबदार वातावरण राहील असा प्रयत्न करावा. कडाक्‍याच्या थंडीने प्राण्यांना जॉइन्ट पेन (सांधेदुखी)चा त्रास होतो. जास्त वय असलेले श्‍वान आणि मांजरांमध्ये ही समस्या जास्त प्रमाणात दिसून येते. अशावेळी पशुतज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा, असे नागपूर पशुवैद्यकीय महाविद्यालयाचे सहयोगी प्राध्यापक डॉ. विनोद धुत यांनी सांगितले.