#स्पर्धापरीक्षा - भारत-अमेरिका संरक्षण करार
भारत-अमेरिका संरक्षण करार
भारत आणि अमेरिकेला एकमेकांचे लष्करी तळ वापरण्याची संमती देणाऱ्या करारावर दि. 30 ऑगस्ट 2016 रोजी संरक्षणमंत्री मनोहर पर्रीकर आणि अमेरिकेचे संरक्षणमंत्री ऍश्‍टन कार्टर (Ashton Carter) यांनी स्वाक्षऱ्या केल्या.
पार्श्‍वभूमी - प्रथम सन 2002 मध्ये अशा प्रकारचा करार करावा म्हणून अमेरिकेने प्रयत्न केले; परंतु त्यास भारताने नकार दिला होता.
या वर्षी (2016) जून महिन्यात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अमेरिका दौऱ्यादरम्यान या कराराचे स्वरूप निश्‍चित करण्यात आले व शेवटी 30 ऑगस्ट 2016 रोजी कराराला दोन्ही देशांनी औपचारिक संमती दिली.
या करारामुळे पुढील गोष्टी शक्‍य होतील -
- या करारामुळे दोन्ही देशांना परस्परांच्या देशातील लष्करी पायाभूत सोयी, पुरवठा आणि सेवा वापरता येणार आहेत.
- या करारामुळे भारतीय लष्करी दलाची क्षमता वाढेल. विशेषतः नैसर्गिक संकटाच्या काळात लष्कराला परिणामकारकपणे मोहीम राबविता येईल.
- विमानांची दुरुस्ती आणि इंधन पुरवठ्यासाठी दोन्ही देशांना परस्परांचा भूभाग, हवाई आणि नौदलाचे तळ वापरता येणार आहेत.
- भारत-अमेरिका संरक्षण सहकार्य वाढविणाऱ्या या करारामुळे चीनच्या नौदलाच्या आक्रमकतेला वेसण घालणे शक्‍य होईल.
- या करारामुळे भारताला कल्पक तंत्रज्ञान मिळू शकेल व त्याच्या वापरातून नवा अनुभव संपादन करता येईल.
भारत-अमेरिका संबंध
संरक्षण क्षेत्रासह व्यापार, गुंतवणूक, सुरक्षा, शिक्षण, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, सायबर सुरक्षा इत्यादी क्षेत्रांमध्ये भारत-अमेरिकेचे संबंध विकसित झाले आहेत. 2008 मध्ये भारत सरकारने अमेरिकेसोबत नागरी आण्विक सहकार्य करार केला आहे.
भारत-अमेरिकेदरम्यान व्यापार जवळपास 100 अब्ज डॉलर इतका आहे. 2014 ची आकडेवारी पाहता अमेरिकन कंपन्यांनी भारतात 28 अब्ज डॉलर इतकी प्रत्यक्ष गुंतवणूक (FDI) केली आहे. या दोन्ही देशांचे लष्करी तळ, त्यावरील साधनसामग्री, सुटे भाग किंवा काही निश्‍चित सेवा पूर्वपरवानगी घेऊन एकमेकांना वापरता येतील. या सहकार्य कराराचा खरा उपयोग नैसर्गिक आपत्तीच्या काळात होईल, असे परराष्ट्र मंत्रालयाचे म्हणणे आहे.
भारताला हिंदी महासागरात तसेच त्या पलीकडील सागरी क्षेत्रात स्वतःचे अस्तित्व सिद्ध करण्यासाठी आता अमेरिकेसारख्या प्रबळ नौदलाची मदत कामी येणार आहे.
स्पर्धा परीक्षांच्या तयारीसाठी महत्त्वाच्या विषयांवरील आणखी लेख वाचा -
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.